Στα σπίτια του τρόμου οι γυναίκες παλεύουν μόνες τους

Το «σπίτι του τρόμου». Αυτό τον χαρακτηρισμό χρησιμοποίησε η εισαγγελέας στη δίκη για τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη, μιλώντας για τον χώρο όπου πάλεψε σκληρά για τη ζωή της η Ελένη, αγγίζοντας τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου, που με αφορμή τα λόγια της ξύπνησε μέσα τους το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Οι σκληρές αφηγήσεις για τα όσα διαδραματίστηκαν σ’ αυτό το σπίτι γυρνάνε το μαχαίρι στην καρδιά όλων εκείνων που θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι. Τέσσερις τοίχοι φαίνεται ότι ήταν αρκετοί για να κρύψουν την πάλη ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι.

Στα «σπίτια του τρόμου», όπως αυτό, οι γυναίκες παλεύουν συνήθως μόνες τους. Οι γείτονες, «οι άλλοι», είναι αρκετά απασχολημένοι με το να κοιτάζουν τη δουλειά τους. Πόσο μάλλον σε περιόδους εγκλεισμού. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας στην Ελλάδα, τετραπλασιάστηκαν τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ενώ οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία τον Απρίλη διπλασιάστηκαν.

Πίσω από τις στατιστικές κρύβονται άγνωστες ιστορίες γυναικών που δέχτηκαν βίαιες επιθέσεις κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Μέσα σ’ αυτή την τρομακτική νεκρική σιγή της πόλης, χωρίς τους ανθρώπους της να γεμίζουν με φασαρία τις γειτονίες και τους δρόμους. Ούτε αυτοκίνητα, ούτε μουσικές από μαγαζιά, ούτε γέλια, ξεχάσαμε πώς μοιάζει η ηχορύπανση. Σε διάφορα σημεία αυτής της πόλης, αντί γι’ αυτά, ακούστηκαν γυναικείες φωνές, κλάματα ή ουρλιαχτά.

Τις μέρες του Απρίλη τις περάσαμε ενημερώνοντας το κράτος για τη μετακίνηση 1, 2, 3, 4, 5 και 6, και πάλι πίσω στα λίγα τετραγωνικά του σπιτιού μας. Από την πλαστή εικόνα των σίριαλ της τηλεόρασης μέχρι την πραγματικότητα, τα διαμερίσματα της πόλης μοιάζουν να «μπήκαν» στο πλυντήριο. Εκατομμύρια γυναίκες αναγκάζονται να ζουν με τον κακοποιητή τους μέσα σε τέσσερις τοίχους. Μπορεί να βρίσκονται υπό συνεχή επιτήρηση και δυσκολεύονται ακόμα και να σηκώσουν το τηλέφωνο.

Η λογική της «ατομικής ευθύνης» δεν προβλέπει μετακίνηση προς το αστυνομικό τμήμα για να καταγγείλεις περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας. Το μόνο «εργαλείο» που σου δίνει η πολιτική ηγεσία της χώρας είναι η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 για την ενδοοικογενειακή βία. Ο διεθνής κωδικός «Μάσκα-19», ένα συνθηματικό για να καταγγείλεις περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας στο φαρμακείο, είναι, δυστυχώς, η μόνη ελπίδα εκατοντάδων γυναικών. Τόσο πολύ έχει ασχοληθεί η Πολιτεία με τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.

Η «ατομική ευθύνη» προηγείται της «κοινωνικής αλληλεγγύης»· άλλωστε δεν είναι τυχαίο το πόσες φορές ακούγεται η μια φράση και πόσες η άλλη από τα χείλη κυβερνητικών αξιωματούχων.

Σου υπαγορεύει να «κάτσεις στα αυγά σου», να αντιμετωπίζεις τον γείτονα ως επικίνδυνο για τη μετάδοση του ιού, να μην πλησιάζεις. Μόνος σου στην καραντίνα, μόνος και απέναντι στον ιό. Μόνη σου σε ένα «σπίτι του τρόμου».

Είναι το τσάκισμα της αλληλεγγύης στους ανθρώπους που ζουν δίπλα μας, η υποκατάστασή της από τον φόβο. Απέναντι στο πραγματικό νοιάξιμο για την υγεία (ψυχική και σωματική) κάποιου που χρειάζεται βοήθεια.

Η κυβέρνηση σε δείχνει με το δάχτυλο αν δεν κάτσεις φρόνημα και συναντηθείς με άλλους ανθρώπους, αν κατέβεις από το σπίτι σου επειδή άκουσες ουρλιαχτά, μέχρι και δαρμένος από την αστυνομία μπορεί να βρεθείς. Γιατί δεν είχες καμία δουλειά να είσαι έξω, να νοιαστείς. Πού ακούστηκε!

Την ίδια ώρα, θα τη δεις να καυχιέται για το πόσο «πετυχημένη» είναι η διαχείρισή της στην πανδημία. Κι ας έμειναν με το χειροκρότημα τα νοσοκομεία, εκτεθειμένα χωρίς προσωπικό και υλικά απέναντι στην επόμενη κρίση που θα χτυπήσει την υγεία.

Είναι τόσο τρομακτικά τα όσα συμβολίζει η «ατομική ευθύνη». Μια ολοκληρωμένη στάση ζωής, χρησιμοποιήθηκε με αφορμή λόγους που σχετίζονται με την υγεία. Γρήγορα όμως ξεπέρασε αυτά τα όρια. Έχει έρθει για να μείνει.

«Ατομική ευθύνη» για την κυβέρνηση είναι το «ας πρόσεχες». «Ατομική ευθύνη» σημαίνει ο καθένας ας τα βγάλει πέρα μόνος του, όπως κι αν ζει. «Μένουμε Σπίτι», «Μένουμε Ασφαλείς», επικοινωνιακές καμπάνιες εκατομμυρίων ηχούν στα αυτιά πολλών γυναικών σαν κάποια φάρσα.

Πόση υποκρισία μπορεί να χωρέσει σε μια χώρα;