Ποιος θα σώσει τον Πανιώνιο;

H αγγλική Νόριτς επέστρεψε πέρυσι στην Premier League, την μεγάλη κατηγορία της χώρας, έχοντας κάνει μια πολύ καλή πορεία στην Championship, διαθέτοντας παίκτες με μεγάλα περιθώρια βελτίωσης και παίζοντας ένα πολύ ελκυστικό στιλ ποδοσφαίρου. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, βρίσκεται στην τελευταία θέση της βαθμολογίας, απέχοντας έξι βαθμούς από την Γουότφορντ, την πρώτη ομάδα που βρίσκεται πάνω από την επικίνδυνη ζώνη και με τον ανταγωνισμό για τις ομάδες που θα διατηρηθούν και του χρόνου στην πρώτη κατηγορία να είναι τρομερά έντονος. Κι όμως, με την αβεβαιότητα να χτυπά κόκκινο, τα «καναρίνια» ανακοίνωσαν πως έχουν καταγραφεί ήδη 20.000 ανανεώσεις στα εισιτήρια διαρκείας την επόμενη σεζόν. Ανεξάρτητα με το αν η ομάδα θα παίζει στην πρώτη ή την δεύτερη κατηγορία, ανεξάρτητα με το αν το αγωνιστικό πρότζεκτ θα συνεχιστεί, ο κόσμος αγκαλιάζει την ομάδα του γιατί έτσι είναι η κουλτούρα του, έτσι προστάζει η ποδοσφαιρική παράδοση που κληρονομείται από γενιά σε γενιά. Οι οπαδοί της Νόριτς, άλλωστε, πρωτοστάτησαν στην ανακαίνιση του προπονητικού κέντρου, η οποία κόστισε 5 εκατομμύρια. Μέσω της ανοιχτής πλατφόρμας, πήραν μέρος περίπου 700 απλοί οπαδοί και επενδυτές, χαρίζοντας στον αγαπημένο τους σύλλογο νέες εγκαταστάσεις και θέτοντας τα θεμέλια για την εξέλιξη των ακαδημιών, που διατηρούνται στην πρώτη κατηγορία αξιολόγησης του Νησιού.

Από την Ουνιόν Βερολίνου που οι οπαδοί έκαναν μαζικές αιμοδοσίες για να συγκεντρώσουν χρήματα και ανακαίνισαν με δική τους, προσωπική συμμετοχή το γήπεδο μέχρι την Ρεάλ Μούρθια που η κινητοποίηση του κόσμου και η χρησιμοποίηση των Social Media συγκέντρωσε έναν μεγάλο αριθμό υποστηρικτών σε όλο τον κόσμο, βοηθώντας τους να σώσουν τον αγαπημένο τους σύλλογο, είναι πολλές οι περιπτώσεις ομάδων που έχουν καταφέρει να κρατηθούν στη ζωή χάρη στους πραγματικούς αιμοδότες τους, τους ανθρώπους που σε κάθε αγώνα βρίσκονται εκεί, ανεξαρτήτως συνθηκών και αγωνιστικής κατάστασης. Υπάρχουν χώρες, όπως η Γερμανία, που με τον περίφημο κανονισμό 50+1 οι ομάδες -πέραν κάποιων εξαιρέσεων- ανήκουν στα μέλη τους, τα οποία έχουν τον πρώτο λόγο για κάθε σημαντική απόφαση. Και υπάρχει και η Ελλάδα, όπου η εξάρτηση των ομάδων από τους μεγαλοϊδιοκτήτες είναι τόσο μεγάλη, ώστε ακόμα και ιστορικές ομάδες φλερτάρουν με τον αφανισμό όταν το «αφεντικό» αποφασίζει πως έχει πετύχει τους σκοπούς του, κλείνει την κάνουλα και αφήνει έναν ολόκληρο αθλητικό οργανισμό να μαραζώσει.

Ο Πανιώνιος παλεύει με τα προβλήματα αυτά εδώ και χρόνια. Σχεδόν πάντα, κατάφερνε να βρει την άκρη του. Η παράδοση στην ανάδειξη ταλέντων, το περιβάλλον που είχε δημιουργήσει δίνοντας κίνητρο σε προπονητές και ποδοσφαιριστές με αξία που ήθελαν απεγνωσμένα να την αποδείξουν ή σε εκείνους που κάπου είχαν χάσει τον δρόμο τους και αναζητούσαν την δεύτερη ευκαιρία, οι πωλήσεις παικτών σε μεγαλύτερες ομάδες και το πλάνο που εκπορευόταν από καθαρή ποδοσφαιρική λογική απέδιδε καρπούς. Οι «κυανέρυθροι» έβρισκαν τρόπο να τα βγάζουν πέρα απέναντι στα θηρία, με μικρά μπάτζετ, χωρίς άδεια συμμετοχής στο πρωτάθλημα και άρα με περιορισμένες μεταγραφές, με χρέη και παίκτες που αποχωρούσαν για να κάνουν το βήμα παραπάνω. Σαν τη Λερναία Ύδρα όμως, για κάθε ταλέντο που πουλούσε υπήρχε κάποιος για να βγει από πίσω, να αρπάξει την ευκαιρία και να ενσωματωθεί στην κουλτούρα ενός ποδοσφαιρικού με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ποδοσφαιρικά και πολιτιστικά. 

Τα τελευταία δύο χρόνια η κατάσταση άλλαξε. Οι άστοχες επιλογές, η απόκλιση από το δοκιμασμένο αγωνιστικό πλάνο, οι διοικητικές αναταράξεις και κάποιες συγκυρίες τραυματισμών έφεραν το αγωνιστικό τέλμα, το οποίο έκανε την δημοτικότητα της ομάδας να πέσει κατακόρυφα. Ο Χρήστος Δάρας είναι μόνος του πλέον στην διοικητική ηγεσία μετά την αποχώρηση του Νίκου Ζαμάνη, με τον οποίο το καλοκαίρι του 2016 είχαν αποκτήσει το 67% της ΠΑΕ, κληρονομώντας και τα χρέη της προηγούμενης εποχής. Μετά την αποχώρηση του Κωνσταντίνου Τσακίρη το 2010, ο Πανιώνιος βρισκόταν σε τέλμα. Η νέα διοίκηση προσπάθησε να «νοικοκυρέψει» οικονομικά τον σύλλογο και τα πρώτα χρόνια, παρά τις δυσκολίες, όλα έδειχναν ότι θα τα καταφέρει. Τα πράγματα όμως δεν πήγαν κατ’ ευχήν και τον Ιανουάριο του 2019 ο Ζαμάνης παραιτήθηκε λόγω «διαφοράς φιλοσοφίας με τον Χρήστο Δάρα». 

Kάπως, έτσι λοιπόν, οι «κυανέρυθροι» έφτασαν να παίζουν τα ρέστα τους για την παραμονή στα πλέι άουτ της Σούπερ Λιγκ, στα οποία μπήκαν με σημαντικό μειονέκτημα, όντες έξι βαθμούς πίσω από τον Παναιτωλικό, που βρίσκεται στην προτελευταία θέση. Θυμίζουμε ότι φέτος υποβιβάζεται απευθείας ο τελευταίος, ενώ ο 13ος παίζει μπαράζ με ομάδα που έρχεται από τη Super League 2. Αν σκεφτεί κανείς πως ο Πανιώνιος ξεκίνησε τη σεζόν με -6 βαθμούς, λόγω σημαντικών παραλείψεων στη διαδικασία της αδειοδότησης, καταλαβαίνει πως οι λόγοι που οδηγούν τον Ιστορικό στον υποβιβασμό δεν είναι αμιγώς αγωνιστικοί.

Και φτάνουμε στο ερώτημα του τίτλου. Ποιος θα σώσει τον Πανιώνιο; Όχι, φυσικά, από τον υποβιβασμό, αλλά από την καταστροφή. Από την συνήθεια της δεύτερης κατηγορίας, από τα τσαλακωμένα αγωνιστικά πλάνα και τους παίκτες που περνούν χωρίς να ακουμπήσουν και χωρίς να καταλάβουν τίποτα από την κουλτούρα της ομάδας; Δεν υπάρχει άλλη λύση, πλην του ίδιου του κόσμου που αποτελεί το μεγαλύτερο κεφάλαιο στην ιστορία της ομάδας. Φέτος, με τα τόσα προβλήματα, αν η προσπάθεια αυτή αγκαλιαζόταν συλλογικά από τη Νέα Σμύρνη, ίσως να είχε διαφορετική δυναμική.

Τον Δεκέμβριο του 2018, στην παρουσίαση-συζήτηση για την «Μπάλα στην κερκίδα», το βιβλίο που μιλά για μια ομάδα που έχει χάσει το δρόμο της από τους μεγαλοκαρχαρίες και ο κόσμος αναλαμβάνει να την σώσει και να την οδηγήσει σε ένα διαφορετικό μονοπάτι, βρέθηκε αντιπροσωπεία από τους «Πάνθηρες», το οργανωμένο κίνημα του Πανιωνίου. «Βρισκόμαστε εδώ γιατί ενώ ασχολούμαστε με τα οπαδικά ενεργά θέλουμε να δούμε κάτι καλύτερο αύριο, στο μέλλον», είπαν χαρακτηριστικά τα παιδιά, καταλαβαίνοντας πως το καλύτερο αύριο δεν μπορεί να στηρίζεται σε κάποιον που έρχεται να επενδύσει τα καθαρά ή τα βρώμικα λεφτά του, να πετύχει κάποιους στόχους κι έπειτα να φύγει. Δεν μπορεί η ομάδα να παίζει κάθε εβδομάδα τη σωτηρία της και να έχει απέναντι στον πρωταθλητή ΠΑΟΚ λιγότερα από 1.500 εισιτήρια.

Προσοχή, όταν λέμε συλλογικά από τη Νέα Σμύρνη, δε μιλάμε μόνο για τους «Πάνθηρες» ή για όσους παραδοσιακά πηγαίνουν στον Πανιώνιο. Μια πόλη που διαθέτει στους κόλπους της έναν σύλλογο με την ιστορία και την παράδοση του Πανιωνίου, οφείλει να τον αγκαλιάσει ολόκληρη. Να κινητοποιηθεί από την δημοτική της αρχή, μέχρι τις συνελεύσεις γονέων στα σχολεία. Να διοργανώσει δράσεις στήριξης, να μιλήσει στους νεότερους για την ιστορία, να τους γνωρίσει τους ποδοσφαιρικούς ήρωες της πόλης, να διδάξει πως η δική τους πόλη έχει ένα αθλητικό καμάρι το οποίο αξίζει να στηρίξει. Και, γιατί όχι, να αναλάβει τις τύχες του. Ο διάλογος για τα μοντέλα του «fan ownership», των τρόπων δηλαδή που μια ομάδα μπορεί να λειτουργήσει έχοντας ως βασικό μέτοχο τον κόσμο της, δεν μπορεί να αναπτυχθεί τώρα για την οικονομία του χώρου. Όμως, για μια περίπτωση όπως ο Ιστορικός, θα είχε τρομερό ενδιαφέρον να δοκιμαστεί στην πράξη, εφόσον γίνει προσπάθεια συλλογική. «Είναι κάτι που το ονειρεύομαι», είχε πει ο νυν πρόεδρος του ΠΣΑΠ, Γιώργος Μπαντής, ο οποίος έχει φορέσει τη φανέλα του Πανιωνίου, μιλώντας στην 3 για την «Μπάλα στην κερκίδα». Ίσως ήρθε ο καιρός για να δοκιμαστεί στην Πλατεία. Άλλωστε, με τον καιρό να ‘ναι κόντρα, έχει τιμή σαν πετάς…