Η «νοτιοαφρικανική» μετάλλαξη του κορονοϊού μπορει να… ξεφύγει από τα εμβόλια

Τα εμβόλια κατά του κορονοϊού πιθανώς θα χρειαστούν ανασχεδιασμό φέτος, προκειμένου να παρέχουν αποτελεσματικότερη προστασία έναντι της νέας «νοτιοαφρικανικής» μετάλλαξης Β1351, καθώς φαίνεται ότι η τελευταία μπορεί να «ξεφύγει» από τα αντισώματα που εξουδετερώνουν προηγούμενες παραλλαγές του ιού. Επίσης, όσοι μολύνθηκαν ήδη από τον κορονοϊό και πέρασαν την Covid-19 ίσως να μην έχουν επαρκή προστασία αντισωμάτων έναντι αυτής της νέας παραλλαγής του ιού SARS-CoV-2, σύμφωνα με Νοτιοαφρικανούς επιστήμονες.

Η Β1351 είναι διαφορετική από τη «βρετανική» παραλλαγή Β117, αν και οι δύο έχουν μία κοινή μετάλλαξη στην προεξέχουσα πρωτεΐνη-ακίδα του κορονοϊού, κάτι που τις καθιστά αμφότερες πιο μεταδοτικές. Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Λοιμωδών Νόσων στο Γιοχάνεσμπουργκ, οι οποίοι έκαναν σχετική προδημοσίευση στο bioRxiv (δεν έχουν κάνει ακόμη επιστημονική δημοσίευση), σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν» και το πρακτορείο Ρόιτερς, όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, διαπίστωσαν ότι η νέα μετάλλαξη που ανιχνεύθηκε αρχικά στη χώρα τους εμφανίζεται σημαντικά πιο ανθεκτική τόσο στα αντισώματα που έχουν ληφθεί από πλάσμα αίματος αναρρωσάντων ασθενών Covid-19 όσο και σε τρία μονοκλωνικά αντισώματα που έχουν παραχθεί ειδικά για τη θεραπεία των ασθενών με τη νόσο. Αυτό σημαίνει ότι το εν λόγω στέλεχος πιθανώς μπορεί να μολύνει ξανά όσους έχουν ήδη αρρωστήσει από κορονοϊό, αλλά και να καταστήσει λιγότερο αποτελεσματικά τα σημερινά εμβόλια.

Οι Νοτιοαφρικανοί επιστήμονες βρήκαν ότι η ικανότητα των αντισωμάτων να εξουδετερώνουν τον κορονοϊό πέφτει κατά οκτώ φορές απέναντι στη νέα μετάλλαξη, με άλλα λόγια χρειάζονται οκταπλάσια αντισώματα για να εξουδετερωθεί η νέα μετάλλαξη, σε σχέση με τις προηγούμενες παραλλαγές του κορονοϊού. Μία πτώση κατά οκτώ φορές στην ικανότητα εξουδετέρωσης είναι το όριο που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει για να εξετάζεται η αλλαγή στη σύνθεση των εποχικών αντιγριπικών εμβολίων (αν και οι δύο λοιμώξεις δεν είναι άμεσα συγκρίσιμες).

Μάλιστα, σε μερικούς ασθενείς η εξουδετερωτική ικανότητα των αντισωμάτων του χορηγούμενου πλάσματος απέναντι στη «νοτιοαφρικανική» παραλλαγή εμφανίσθηκε μειωμένη έως κατά 64 φορές. Όμως, σχεδόν στους μισούς ανθρώπους (21 στους 44) δεν υπήρξε καθόλου μείωση στην εξουδετερωτική ικανότητά τους απέναντι στη νέα μετάλλαξη.

Οι ερευνητές προειδοποίησαν για «σημαντικό κίνδυνο επαναλοίμωξης» από το νέο στέλεχος και για «επείγουσα ανάγκη» να υπάρξουν εμβόλια που μπορούν να ανασχεδιασθούν γρήγορα. Περιστατικά επαναλοίμωξης με το στέλεχος Β1351 ήδη έχουν αναφερθεί στη Νότια Αφρική.

Εάν τα ευρήματα των Νοτιοαφρικανών επιστημόνων επιβεβαιωθούν, ο κίνδυνος ευρύτερης εξάπλωσης της «νοτιοαφρικανικής» μετάλλαξης θα δικαιολογεί την εξέταση μίας αλλαγής της σύνθεσης των εμβολίων το φθινόπωρο, σύμφωνα με τον ανοσολόγο Τρέβορ Μπέντφορντ του Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον.

Ο καθηγητής Ανοσολογίας Ντάνι Όλτμαν του Imperial College του Λονδίνου χαρακτήρισε «ενοχλητικά» τα νοτιοαφρικανικά ευρήματα και είπε ότι μπορεί να έχουν επιπτώσεις για τα εμβόλια. Το ερώτημα που τίθεται, ανέφερε, είναι κατά πόσο η νέα μετάλλαξη υποσκάπτει την προστασία των σημερινών εμβολίων και, όπως εκτίμησε, αυτό πράγματι ισχύει για τη νοτιοοαφρικανική παραλλαγή, αλλά πιθανώς όχι για τη βρετανική.

Ο καθηγητής Βιολογίας Τζέιμς Νάισμιθ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης σημείωσε πως «δεν είναι καλά τα νέα» από τη Νότια Αφρική, αλλά συμβούλευσε να μη δημιουργείται πανικός.