Η ειρηνική εξέγερση των νέων για το περιβάλλον

Από τις 80 πόλεις σε όλο τον κόσμο όπου αναπτύχθηκε το κίνημα, οι πιο εντυπωσιακές κινητοποιήσεις διοργανώνονται στο Λονδίνο. Πέντε μέρες τώρα η Εξέγερση ενάντια στην Εξάλειψη (έτσι θα απέδιδα το Extintion Rebellion) έχει καταλάβει τέσσερα κεντρικά σημεία του Λονδίνου και έχει εκτοπίσει το Brexit από πρώτο θέμα στις ειδήσεις.

Είναι γνωστό ότι οι κινητοποιήσεις  ξεκίνησαν χάρη στην επιμονή μιας 16χρονης Σουηδής που επί ένα χρόνο διαδηλώνει έξω από το Κοινοβούλιο ζητώντας άμεσα μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ήδη όμως έχουν ξεπεράσει την εμβέλεια μιας προσωπικής συμβολικής διαμαρτυρίας, γίνονται πραγματικό κίνημα.

Τα αιτήματα της Εξέγερσης ενάντια στην Εξάλειψη είναι πολύ πιο προωθημένα από τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Ζητούν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2025 ώστε όχι μόνον να μετριαστεί αλλά να αρχίσει να αναστρέφεται το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Με όρους ρεαλιστικής πολιτικής αυτό φαίνεται αδύνατον να επιτευχθεί, τη στιγμή μάλιστα που οι ΗΠΑ έχουν αποσυρθεί ακόμη και από τη Συμφωνία του Παρισιού.

Η λογική των διοργανωτών του κινήματος είναι διαφορετική. Αφού οι συνεχείς συμβιβασμοί δεν εφαρμόζονται καν και η νέα ακροδεξιά (μαζί με τις πολυεθνικές της ενέργειας και της κατανάλωσης) πιέζει για αύξηση των ρύπων, η μόνη λύση είναι η μετωπική  επίθεση, η κινητοποίηση των πολιτών με μάξιμουμ στόχους και ό,τι πετύχουν.

Στη Βρετανία οι διαδηλωτές στάθηκαν τυχεροί με όρους επικοινωνίας. Οι κινητοποιήσεις τους συνέπεσαν με την προβολή από το BBC ενός εξαιρετικού ντοκυμαντέρ του περιβαλλοντικού ακτιβιστή Ντέιβιντ Αττένμπορο για την κλιματική αλλαγή. Αλλά και στις ΗΠΑ οι κινητοποιήσεις ευνοούνται από την δημοσιότητα που έχει πάρει η πρόσφατη πρόταση των Δημοκρατικών για ένα Πράσινο New Deal.

Η μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι πολιτικά ουδέτερη. Ο Τραμπ έχει κάνει την άρνηση της κλιματικής αλλαγής ως δήθεν μύθο ένα κεντρικό στοιχείο του αφηγήματος του. Η κυβέρνηση της Μέι στη Βρετανία πρόσφατα έβαλε περιορισμούς στις ανεμογεννήτριες, που στο βρετανικό κλίμα είναι πολύ πιο αποδοτικές από τα φωτοβολταϊκά. Η ΛεΠεν έκανε «εισοδισμό» στα Κίτρινα Γιλέκα με τη γραμμή ότι οι περιβαλλοντικοί φόροι στα καύσιμα είναι μια επινόηση των αριστερών για να πλήξουν την ανεξαρτησία του ατόμου ως οδηγού ΙΧ.

Και προφανώς υπάρχουν πραγματικά ζητήματα ανοιχτά που αφορούν το ποιός θα πληρώσει το κόστος της μετάβασης σε μια κοινωνία απαλλαγμένη από τα ορυκτά καύσιμα. Αν το κόστος πέσει στα φτωχότερα στρώματα, το πολιτικό παράδοξο μιας συμμαχίας τους με τις πολυεθνικές για να προστατεύσουν την «φτηνή βενζίνη» είναι δυστυχώς πιθανό. Για να γίνει αποδεκτή από την κοινωνική πλειοψηφία μια στρατηγική μετάβασης σε κοινωνίες μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αυτή πρέπει να υλοποιηθεί μέσω αναδιανεμητικών πολιτικών. Με απλά λόγια: σε συνθήκες νεοφιλελευθερισμού οι πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος θα ηττηθούν από την λαϊκιστική ακροδεξιά. Η συμμαχία ευρύτερης αριστεράς και περιβαλλοντικού κινήματος φαίνεται να είναι όρος για μια κοινωνικά βιώσιμη μετάβαση σε άλλο μοντέλο ανάπτυξης.

Αυτά όμως τα ζητήματα στρατηγικής δεν γίνεται και δεν πρέπει να μπαίνουν ως προαπαιτούμενα στις κινητοποιήσεις της νεολαίας για το περιβάλλον. Κάθε πράγμα στον καιρό του και με σεβασμό στον χρόνο που χρειάζεται για να ανέβει η ευαισθητοποίηση και η συμμετοχή των πολιτών. Το βασικό είναι ότι οι νέοι του κόσμου ενδιαφέρονται και κινητοποιούνται. Θα βρουν δρόμους που μπορεί και να μην τους φανταζόμαστε.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr