Berlin: Το μπαρ που τάραξε τα νερά του Θερμαϊκού

Το  «Lust for Life» του Iggy Pop είναι το αγαπημένο τραγούδι του Θόδωρου Παπαδόπουλου που δεν το άκουγε πουθενά μέχρι το 1979 που άνοιξε στη Θεσσαλονίκη το «Berlin» για να παίζει τη μουσική που ήθελε να ακούει. Σύντομα, εξαιτίας της ιδιαίτερης αισθητικής του, η Χρυσοστόμου Σμύρνης στο κέντρο έγινε ένα διαχρονικό σημείο αναφοράς της πόλης και το Μπερλίν το πιο αντεργκράουντ μπαρ της. Μέχρι σήμερα κάθε πρωί, γύρω στις 8 ή 9, κλειδώνει τη σιδερένια πόρτα του ξεπροβοδίζοντας πάνκηδες, διανοούμενους, ζωγράφους, πορνοστάρ, ηθοποιούς, δημοσιογράφους, νοικοκυρές που ήρθαν για να ακούσουν την ίδια μουσική. Ο Μπερλινάς, όπως τον ξέρουν οι Θεσσαλονικείς, ένας άνθρωπος που ζει στα 65 του με την ίδια όρεξη που είχε στα 25, στα 35 του, άνοιξε την πόρτα του μπαρ του και μας διηγήθηκε πώς το σκοτεινό, μέχρι το ’79, στενό που ενώνει τη Τσιμισκή με την παραλία έγινε το πιο ζωντανό στέκι της πόλης.

«Πήρα το μαγαζί στα τέλη του ’79, έβαλα κάτω όλες τις ιδέες που είχα μαζέψει από τις γύρες μου. Ταξίδευα ήδη στην Ευρώπη: στην Ολλανδία, στη Σουηδία, στη Γερμανία. Στο Μίνστερ είχα δει τον Alexis Korner, τον John Mayall, τους Dead Kennedys, στο Ντίσελντορφ τους Suicide. Από τα μέσα του ’70 πήγαινα στο Βερολίνο για να παρακολουθήσω ό,τι με ενδιέφερε. Στο ICA στο Λονδίνο είχα δει, από τις αρχές του ’80, ό,τι πιο προχωρημένο έπαιζε τότε. Πήγαινα στο CBGB στη Νέα Υόρκη. Αγόραζα δίσκους και έχω μια συλλογή με κασέτες, που Αμερικάνοι και Γιαπωνέζοι συλλέκτες θα τη ζήλευαν. Εφτιαξα ένα μπαρ να παίζει μουσική για μένα. Το όνομα του το πήρα από το “Berlin” του Lou Reed γιατί μ’ άρεσε πολύ. Ηταν το πρώτο ορθάδικο της πόλης.

Τότε όλα τα μαγαζιά στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη παίζανε χίπικα. Doors, Janis Joplin και τέτοια. Εγώ έπαιζα Velvet Underground, Class, Jam, Steve Lips Fingers, Richard Hell, Television, Iggy Pop. Και ελληνικά παίζαμε, αυτά που γουστάραμε. Τρύπες, Μωρά στη Φωτιά, τότε που ήταν πιο νταρκάδες. Η Κατερίνα που έπαιζε πλήκτρα στην πρώτη σύνθεση του γκρουπ δούλευε εδώ. Στο μπαρ δούλεψε στην αρχή και ο Αγγελάκας. Αμέσως έγινε χαμός. Γέμισε κόσμο το πεζοδρόμιο, απέναντι η πολυκατοικία δεν υπήρχε και αράζανε με τα ποτά τους στην αλάνα. Συχνές ήταν και οι επισκέψεις της αστυνομίας. Έπαιζαν τότε οι επιχειρήσεις «αρετής».

Ιόλας, Βέντερς και Deus

Στη Θεσσαλονίκη υπήρχαν ήδη η Σελήνη, ο Δον Κιχώτης, το Λούκυ Λουκ, το Σαβόι, ο Λωτός, το Φοξ δίπλα μας, που ήταν το παλιότερο απ’ όλα, αλλά το Μπερλίν ήταν το πρώτο μπαρ που έπαιζε μουσική από πικάπ. Πέρασαν ως DJ πολλοί, ο Γιάννης Αγγελάκας, ο Ντίνος Ζούμπερης, o Θόδωρος ο Σκαρλπ, ο Γιώργος Ανέστης, ο Γιάννης Κώνστας, ο Σπύρος Βεδουράς. Το Μπερλίν είχε θαμώνες προχωρημένους τύπους του κέντρου, φρικιά, πάνκηδες, πορνοστάρ, μουσικούς, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, ζωγράφους.

Από δω περνούσαν ο Μπίλι Μπο, ο Ιόλας, ο Μπουτάρης, ο Ακριθάκης, ο Λαζόγκας. Το βρίσκαν ιδιαίτερο. Για την αισθητική του, τη μουσική που έπαιζε και την ατμόσφαιρα του.

Μια φορά έφερα στο μαγαζί ένα τύπο, που ήταν τρελαμένος με τον Καβάφη. Τον είχα γνωρίσει σε ένα εστιατόριο και του ‘πα να ’ρθει από το μαγαζί. Εκεί που παίζαμε Dead Kennedys σταμάτησε η μουσική και απήγγειλε ένα ποίημα. Τα κάναμε όλα, κάναμε και  συναυλίες με τα ελληνικά γκρουπ που γουστάραμε, παίξανε και οι Τρύπες, και τα κάναμε όλα μέσα σε ένα φαν. Ο Βιμ Βέντερς ήρθε μια φορά όταν βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη. Κάποιος του ‘πε ότι έχω στον τοίχο την αφίσα από “Τα φτερά του έρωτα” από τότε που βγήκε η ταινία. Ηρθε νωρίς, φωτογραφήθηκε κι έφυγε. Ενα περιοδικό είχε γράψει τότε: “ο Βέντερς σε δυο μέρη πήγε στην Ελλάδα, στο Αγιο Ορος και στο Μπερλίν!”

Ολες οι μπάντες από το εξωτερικό που έρχονταν στη Θεσσαλονίκη καταλήγανε εδώ μετά τα live. Οι Cramps -που τους κάναμε πάρτι μετά τη πρώτη τους συναυλία ήρθαν εδώ με τακούνια, καλσόν και ζαρτιέρες-, οι Siouxsie and the Banshees, ο Dee Dee Ramone, οι Chills, ο Nick Cave, ο Marc Almond, οι Savage Republic, οι Green on Red, οι Nomads που μου ’παν “τελειώσαμε τη συναυλία νωρίς για να ’ρθούμε στο Μπερλίν!”, ο Sky Saxon με τους Seeds που τα ’φτιαξε με μια σερβιτόρα μας και έμεινε παραπίσω η περιοδεία τους. Μερικοί κάνανε και φασαρίες, όπως ο τραγουδιστής από τους Echo & The Bunnymen που πλακώθηκε με κάποιους και τον δείρανε, οι Deus που πετούσανε σκαμπό και οι Einstürzende Neubauten που κάνανε κάτι νούμερα.

Το μαγαζί δεν ήταν το καθωσπρέπει ποτάδικο. Φεύγανε μπίρες στον αέρα. Είχα δυο-τρεις ανθρώπους έξω για να μην γίνονται φασαρίες. Δεν υπήρχε κλαμπ πουθενά στον κόσμο να δουλεύει μετά τις τρεις το βράδυ χωρίς σεκιούριτι. Τώρα έχω στην πόρτα έναν που ήταν ιεραπόστολος στη Μαδαγασκάρη. Πάντα ό,τι ιδιαίτερο βρισκόταν μπροστά μου, το ’βαζα μέσα. Στο Μπερλίν όλες οι φυλές του κόσμου είναι δικές μας. Θα ‘ρθουν οι μυστήριοι τύποι από τον Βαρδάρη, οι σοφιστικέ του κέντρου, οι γκέι που δεν μπορούν να πάνε αλλού, η Πάολα η τραγουδίστρια, η κυρία Ντίνα μια νοικοκυρά. Πέρυσι ερχόταν ένας μουσουλμάνος και δεν έπινε τίποτα όλο το βράδυ. Ο κόσμος είναι πάντα ανακατεμένος και αυτό μ’ αρέσει. Το Μπερλίν δε μπορείς να το κατατάξεις κάπου. Εδώ έρχεται όποιος θέλει, γράφει την τρέλα του σ’ ένα χαρτί και τ’ αφήνει κάτω».

Πηγή: Εφημερίδα Documento

Φωτογραφία: Από το αρχείο του κ. Μπερλινά