Το αφεντικό του facebook μας περνάει για χαζούς

Το παράπτωμα στο οποίο έπεσε το Φέισμπουκ είναι βασικά το ίδιο σε όλες τις περιπτώσεις. Αδιαφορία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών ή και σκόπιμη μεταβίβαση των δεδομένων αυτών σε άλλες εταιρείες για ποικίλες χρήσεις. Ακριβώς επειδή ήταν επαναλαμβανόμενο, είναι πια δύσκολο να πιστέχουμε ότι γινόταν κατά λάθος. Άλλοτε επρόκειτο για προσωπικά δεδομένα που διευκόλυναν την πολιτική προπαγάνδα στο Φειμσπουκ (εντοπισμός των ακροατηρίων – στόχων για κάθε συγκεκριμένο είδος προπαγάνδας). Άλλοτε ήταν πληροφορίες (περιλαμβανομένων και προσωπικών μηνυμάτων στο inbox !) που διευκόλυναν εταιρείες – πελάτες του Φέισμπουκ να πουλούν τα δικά τους προϊόντα. 

Για τον Ζούκενμπεργκ και το ΦΒ όλα ήταν απλώς χρήματα. Φαίνεται ότι από πολύ νωρίς είχε καταλάβει ότι η βασική πηγή κέρδους για αυτόν δεν θα ήταν τα έσοδα από τις “χορηγούμενες” καταχωρήσεις. Τα πολλά λεφτά ήταν στις πληροφορίες που συγκέντρωνε για τους χρήστες. Και τις πουλούσε οπουδήποτε. 

Το έκανε τόσο άνετα και χωρίς να υποχρεώνεται να δίνει εξηγήσεις, που ανέπτυξε συμπεριφορά κακομαθημένου παιδιού. Κάθε φορά που αποκαλυπτόταν κάτι, απλά το διέψευδε. Επέμενε να αρνείται έως ότου τον τσάκωναν στα πράσα. Τότε έβρισκε μια φτηνή δικαιολογία και παραδεχόταν ένα μικρό μέρος από την παράβαση. Προσποιούνταν ότι “το διόρθωσε” και συνέχιζε με τα υπόλοιπα.

Όταν πέρυσι χόντρυνε το παιχνίδι και άρχισε να στριμώχνεται, επινόησε δυο πιο σύνθετες γραμμές άμυνας. Η μια ήταν ο μύθος της “αμόρφωτης και αγνής ιδιοφυίας”. Δεν είχε ποτέ καταλάβει πόσο επιδραστικό θα γινόταν το ΦΒ, αυτός με αλγόριθμους ασχολούνταν. Ένα παιδί θαύμα που ενδιαφέρεται για το τεχνολογικό δημιούργημα του είναι, τι φταίει για τα παιχνίδια εξουσίας και χρήματος των άλλων;

Μόνο που σύντομα αποκαλύφθηκε ότι στο παρελθόν είχε δώσει εντολές για αποκλεισμό από την πλατφόρμα του ΦΒ εταιρείων που θεωρούσε επικίνδυνες για το μονοπώλιο που επιδίωκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Με μόνο κριτήριο την μελλοντική δική του κερδοφορία και όχι την εξέλιξη του μέσου. Ας μείνει και πίσω το μέσο, αρκεί να το ελέγχει αυτός. Αναμενόμενο, αλλά ας μην μας πουλάει τεχνοκρατική ανιδιοτέλεια.

Η δεύτερη άμυνα του ήταν ο υπόγειος πόλεμος κατά των επικριτών του. Προσέλαβε μια εταιρεία “έρευνας και επικοινωνίας” (κάτι σαν την Ομάδα Αλήθειας του Μουρούτη στο πιο hi-tech) για να δυσφημήσει τον Σόρος, που για κάποιο λόγο θεωρούσε ότι βρισκόταν πίσω από τις έρευνες για την πώληση προσωπικών δεδομένων από το ΦΒ. Μπορεί και να είχε εμπλοκή ο Σόρος, η όλη υπόθεση έχει εμπλέξει Πούτιν, Τραμπ, εταιρείες διαδικτύου, ενεργειακά λόμπυ, θυμίζει μυθιστόρημα. 

Αλλά το ΦΒ να μισθώνει επαγγελματίες της δυσφήμισης, ακούγεται κάπως. 

Η ουσία είναι ότι ο Ζουκ δεν ήταν ποτέ “αθώο τεχνοκρατικό φυτό”. Ήταν από την αρχή ένας ανηλεής επιχειρηματίας που συνέλαβε την αξία των προσωπικών δεδομένων ως εμπόρευμα και επιδίωξε να κατακτήσει την κορυφή του κόσμου με αυτό το εμπόριο. Ένας “πολίτης Κέιν” του 21ου αιώνα. 

Γιατί τώρα στριμώχτηκε; Γιατί όπως και άλλοι πριν από αυτόν μέσα στο περίπλοκο και πολυκεντρικό σύστημα που είναι οι ΗΠΑ, δεν πρόσεξε ποιούς εχθρούς έκανε. Ανακατεύτηκε στην εκλογή Προέδρου. Ακόμη κι αν βγήκε ο Τραμπ, οι αντίπαλοι του είναι κι αυτοί πανίσχυροι. Και αποφάσισαν να βγάλουν τον Ζουκ στα μανταλάκια. 

Μια και άνοιξε το καπάκι, βγαίνουν πια διάφορα στη φόρα και για τους άλλους γίγαντες του διαδικτύου, τη χρήση που κάνουν των προσωπικών δεδομένων, την υπερσυγκέντρωση εταιρειών και ισχύος, μορφές αυτου που στην Ελλάδα λέμε “διαπλοκή” σε εκατό φορές μεγαλύτερο επίπεδο. 

Το σημαντικότερο απ’ όλα είναι ότι φαίνεται να επιβεβαιώνεται αυτό που έλεγαν οι θεωρητικοί  του μεταμοντερνισμού, ότι “το μέσο είναι το μήνυμα”. Δεν είναι εργαλείο όπως το μαχαίρι, που το χρησιμοποιείς για καλό ή για κακό. Άλλαξαν οι κανόνες και πρέπει να συλλογιστούμε από την αρχή. 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr