Σοφία Αρβανίτη: Αλαβαρντάχαλα – Τραγούδια των καιρών

Θυμάμαι ένα παλιότερο live άλμπουμ του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, το ”Εσείς οι φίλοι μου κι εγώ” (2003) με τη συμμετοχή της Ευρυδίκης. Η αρχική σκέψη ήταν ”από που κι ως που είναι φίλη, άρα συνοδοιπόρος του Παπακωνσταντίνου, η Ευρυδίκη;” Την ίδια περίοδο που εκείνος τραγουδούσε με τον Νταλάρα και ηχογραφούσε κομμάτια του Άσιμου, εκείνη μεσουρανούσε με ”Το μόνο που θυμάμαι”, το ”Μίσησε με” κλπ. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση του Στέφανου Κορκολή που επίσης μεσουράνησε στα 90s ως ποπ καλλιτέχνης, ενώ σήμερα παρουσιάζει τις ενδιαφέρουσες μελοποιήσεις του στον Καβάφη. Αλήθεια είναι πως η Αρβανίτη είχε τη μεγαλύτερη σχέση απ’ όλους τους ”συγγενείς” ομότεχνούς της με την καθαρόαιμη ηλεκτρική σκηνή. Για του λόγου το αληθές, εκείνο το ντουέτο της με τη Bonnie Tyler έχει ήδη γράψει τη δική του ιστορία στο πεδίο των συνεργασιών ενός Έλληνα με έναν ξένο καλλιτέχνη. Προτελευταία δισκογραφική της έξοδος σε μία περίοδο που μάλλον είχε αποκοπεί από τα σύγχρονα μουσικά δρώμενα, ήταν το άλμπουμ ”Χωρίς retouche” (2009), που δεν είχε ”περπατήσει” καθόλου. Στο διάστημα των εννέα χρόνων που μεσολάβησαν, η Αρβανίτη φαίνεται ότι φρόντισε να ξανοιχτεί σε καινούργιες γνωριμίες – συνεργασίες, αναζητώντας ένα υλικό, που θα είναι αμιγώς ροκ ή ηλεκτρικό, θα είναι και εμπλουτισμένο όμως με κάποια πιο ”έντεχνα”, ακόμη και παραδοσιακά – δημοτικοφανή στοιχεία. Στο πλευρό της στάθηκε ως παραγωγός ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, με τον οποίο είχαν τραγουδήσει μαζί κάποτε στη ”Σφεντόνα”, αλλά και πολλοί ακόμη μουσικοί, τραγουδοποιοί, στιχουργοί, σολίστες κλπ. Ο Δημήτρης Λιόλιος, λόγου χάριν, που μοιράζεται με την Αρβανίτη το τραγούδι ”Σαν τη ζωή με έμαθες πολλά” είναι ένας πολύ καλός ερμηνευτής που θυμίζει τον Γιάννη Χαρούλη, φυσικά όμως δεν είναι ο Χαρούλης και άρα ελάχιστοι θα ασχοληθούν με την περίπτωση του. Κι ενώ τα ”Αλαβαρντάχαλα – Τραγούδια των καιρών” (”Αλαβαρντάχαλα”, όπως ”Ζαβαρακατρανέμια” του Γιάννη Μαρκόπουλου) ανοίγουν με το ”Πεντοζάλι του έρωτα” (λίγο παρακάτω ακούμε και την αγγλόφωνη βερσιόν του τραγουδιού), το ”Fuck them all”, εξηλεκτρισμένο στα όρια του hard rock, θα μπορούσε να θεωρηθεί έως και προβοκατόρικο από την παρήχηση των λέξεων του τίτλου του και μόνο!

Έκπληξη αποτελεί και η διασκευή της Αρβανίτη στα ”Έρημα κορμιά” του Θανάση Παπακωνσταντίνου, που είχε ηχογραφήσει σε α’ εκτέλεση η Μελίνα Κανά: Το κομμάτι ξεκινάει θωπευτικά σχεδόν με ένα αργό beat προτού μπουν τα κρουστά, επέλθει η κορύφωση και καταλήξει πάλι σε ένα ροκ instrumental. Μία πολιτικοποιημένη χροιά διαθέτει το ”Αντέχει το καράβι”, σύνθεση του Λιόλιου σε στίχους της Αρβανίτη: Πολιτικοποιημένη όχι προς το κοινωνικό σύνολο, αλλά προς έναν άνθρωπο που δεν πρόδωσε ποτέ τα ιδανικά του. Ενδεικτικοί στίχοι: ”Αναζητάμε ιδανικά στα πορνογραφημένα και τριγυρνάμε στα κρυφά στα παραστρατημένα/ Αφού μας διώχνουνε κι εμείς ας φύγουμε στα ξένα, πριν καταντήσουν τα φιλιά ποινικοποιημένα”. Καλύτερη στιγμή του CD χαρακτηρίζω το τραγούδι ”Η παλιοσκυλού” με τους αυτοβιογραφικούς στίχους της Αρβανίτη να ενδύονται τη μουσική του Ανδρέα Κατσιγιάννη της Εστουδιαντίνας Μαγνησίας – πραγματικά μία απρόβλεπτη συνεργασία δύο ολότελα διαφορετικών καλλιτεχνών! Ιδού ένα ακόμη στιχουργικό δείγμα – απόσταγμα ειλικρίνειας και αυτογνωσίας της Αρβανίτη στο τραγούδι που μελωδικά φλερτάρει με το ηλεκτρικό φλαμένκο: ”Έγινα παλιοσκυλού, παρδαλή σαν κουρελού, ήθελα να γίνω αρτίστα και εσάρωνα την πίστα/ Έγινα παλιοσκυλού, μα μικρή ήμουν ροκού, παραδόπιστη φρικτή μήπως πιάσω την καλή…” 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ηλεκτρικό τσιφτετέλι ”Φέρτε γεμάτο τον κουβά” σε μουσική της Ζωής Τηγανούρια και σε στίχους του αείμνηστου Σταμάτη Μεσημέρη. Δεν ξέρω πότε ακριβώς ο Μεσημέρης έγραψε τα λόγια (έφυγε από τη ζωή το 2009 στα 59 του), πάντως σήμερα ακούγονται εξαιρετικά επίκαιρα: ”Φέρτε γεμάτο τον κουβά με τα στημένα, τα κρυφά, τις μίζες και τα πονηρά, εγώ δεν θα τα θάψω/ Θα βρω την φόδρα απ’ την καλή, γιλέκα να τα ράψω…” Το τραγούδι ”Νέος κι ωραίος” σε μουσική – στίχους της Αρβανίτη είναι μία ρυθμική ροκ σύνθεση που με τον ήχο του μαντολίνου και το sample της φωνής της Ρένας Κουμιώτη παραπέμπει σε γλυκιά κατσιμιχαίικη μπαλάντα. Το CD τελειώνει με το ομότιτλο κομμάτι, το ”Αλαβαρντάχαλα”, σε μουσική Πάνου Αρβανίτη και στίχους της τραγουδίστριας. Πρόκειται για ένα τραγούδι με παλιομοδίτικο ροκ ήχο, αλλά με έντονο το στιχουργικό στοιχείο του αυτοσαρκασμού. Συνοπτικά, επί της παρούσης η Σοφία Αρβανίτη κάνει ένα αξιοπρεπέστατο δισκογραφικό comeback με τη φωνή της στα ίδια καλά επίπεδα με το παρελθόν (έχουν περάσει και 30 χρόνια από το ντεμπούτο άλμπουμ της) και κυρίως με μία διάθεση να ψαχτεί μουσικά και στιχουργικά. Δεν μου αρέσουν τα στεγανά στη μουσική και στο τραγούδι, όπως και τα ”κολλημένα μυαλά”, γι’ αυτό και είμαι περίεργος όλους αυτούς τους μήνες, που έχει κυκλοφορήσει το CD, να δω ποια ραδιόφωνα θα το παίξουν και ποια μέσα θα το προβάλλουν. Μάλλον θα την ”πατήσει” όποιος έχει την εντύπωση πως η Αρβανίτη τη βγαίνει ”έντεχνα” ή ”κουλτουριάρικα”, για να χρησιμοποιήσω και μία λέξη, που καθόλου δεν τη συμπαθώ. Η Αρβανίτη απλά είναι καλλιτέχνις που έζησε εκ των έσω το δισκογραφικό σύστημα, ήλθε – είδε και απήλθε και τώρα επιστρέφει με γνώση και συμμόρφωση. Το δικαιούται, πιστεύω, έτσι δεν είναι;