Τι προβλέπει το Σύνταγμα για προκήρυξη δημοψηφίσματος-Τι επισημαίνουν συνταγματολόγοι

Δύο τύποι δημοψηφίσματος προβλέπονται από το Σύνταγμα. Συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 44§2 του Συντάγματος, μπορεί να γίνει δημοψήφισμα για «κρίσιμα εθνικά θέματα» με τη σύμφωνη γνώμη της αυξημένης πλειοψηφίας 180 βουλευτών και ο δεύτερος τύπος δημοψηφίσματος αφορά ψηφισμένο νομοσχέδιο και προκηρύσσεται με τη σύμφωνη γνώμη 151 βουλευτών.

Ειδικότερα, το άρθρο 44§2 του Συντάγματος προβλέπει τα ακόλουθα:

«O Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει με διάταγμα δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, που λαμβάνεται με πρόταση του υπουργικού Συμβουλίου.

Δημοψήφισμα προκηρύσσεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με διάταγμα και για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, εκτός από τα δημοσιονομικά, εφόσον αυτό αποφασιστεί από τα τρία πέμπτα του συνόλου των βουλευτών, ύστερα από πρόταση των δύο πέμπτων του συνόλου και όπως ορίζουν ο Kανονισμός της Bουλής και νόμος για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής.

Δεν εισάγονται κατά την ίδια περίοδο της Bουλής περισσότερες από δύο προτάσεις δημοψηφίσματος για νομοσχέδιο. Aν νομοσχέδιο υπερψηφιστεί, η προθεσμία του άρθρου 42 παράγραφος 1 αρχίζει από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος».

Σημειώνεται ότι οι διαδικασίες προκήρυξης και διενέργειας δημοψηφισμάτων καθορίζονται από το Άρθρο 44 του Συντάγματος, όπως αυτό αναθεωρήθηκε με το Ψήφισμα της 27ης Μαΐου 2008 από την Η’ Αναθεωρητική Bουλή των Ελλήνων.

Ο νόμος που αφορά σε δημοψηφίσματα και ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή προβλέπει ότι το δημοψήφισμα προκηρύσσεται μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη της σχετικής απόφασης της Βουλής, ενώ για να θεωρηθεί έγκυρο το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας στον μεν πρώτο τύπο δημοψηφίσματος για κρίσιμα εθνικά θέματα θα πρέπει η συμμετοχή των ψηφοφόρων να είναι στο 40%, ενώ για το δεύτερο θα πρέπει στην κάλπη να προσέλθει το 50% του εκλογικού σώματος.

Τι επισημαίνουν συνταγματολόγοι

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με συνταγματολόγους η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε δημοψήφισμα δεν είναι αντισυνταγματική. Επιπλέον, για το σενάριο που ακούστηκε να παραιτηθούν όλοι οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές συνταγματολόγοι επισημαίνουν ότι πράγματι αν παραιτηθούν περισσότεροι από 80 βουλευτές προκηρύσσονται εκλογές. Τέλος, για την πρόταση να παραιτηθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που ακούστηκε από κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης που αντιδρούν, συνταγματολόγοι επισημαίνουν ότι σε περίπτωση παραίτησης του Προέδρου της Δημοκρατίας η χώρα οδηγείται υποχρεωτικά σε εκλογές και στο διάστημα αυτό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αντικαθιστά ο Πρόεδρος της Βουλής.