Οι… Ρομπέν των Γιαννιτσών

Τα Γιαννιτσά προσέλκυσαν τα φώτα της δημοσιότητας πρόσφατα λόγω μιας σειράς μεμονωμένων ρατσιστικών ενεργειών εναντίον προσφύγων, όπως το μπλόκο από μερικές δεκάδες πολίτες προκειμένου να απαγορευτεί η είσοδός τους στην πόλη ή ακόμη η… ανατριχιαστική αντιπροσφυγική πορεία που πραγματοποίησαν ορισμένοι μαθητές στο κέντρο της πόλης. Τα Γιαννιτσά όμως –όπως και κάθε πόλη– δεν είναι έρμαιο ρατσιστικών συμπεριφορών μιας χούφτας ανθρώπων, αλλά μια περιοχή πρόθυμη να υποδεχτεί όσους αναζητούν καταφύγιο.

«ΓΙΝΑΜΕ ΟΜΑΔΑ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΛΕΞΟΥΜΕ»

Πρόκειται για κάτι που αποδεικνύει και η δράση της Εθελοντικής Ομάδας Γιαννιτσών και Περιχώρων Αλληλεγγύη στους Πρόσφυγες, η οποία, όπως ανέφερε στο Hot Doc η δημοσιογράφος και μέλος της ομάδας Αννα-Μαρία Σαββίδου, «συστάθηκε άτυπα σε μια ημέρα, όταν οι πρώτοι πρόσφυγες άρχισαν να φτάνουν στην Ειδομένη. Κάθε απόγευμα λεωφορεία γεμάτα ανθρώπους φοβισμένους, με ελάχιστα υπάρχοντα που τους είχαν δώσει εθελοντές, κρατούσαν παιδιά στην αγκαλιά τους, τα οποία έκλαιγαν και προσπαθούσαν να… επιβιώσουν».

Σύντομα στήθηκε ο πρώτος καταυλισμός: «Από Γιαννιτσά και Θεσσαλονίκη, από χωριά και άλλες περιοχές της Μακεδονίας σε ελάχιστες ώρες στήθηκαν μικρές τέντες πάνω στις γραμμές του τρένου, με γιατρούς, φαρμακείο, παιδικές τροφές, είδη προσωπικής υγιεινής και κούτες με ρούχα. Πολύ γρήγορα οι άνθρωποι αυτοί έγιναν χιλιάδες και εμείς γίναμε ομάδα χωρίς να το διαλέξουμε και πολύ». Η ομάδα συγκέντρωσε «απίστευτη ποσότητα ειδών» από όλη την Ελλάδα.

Οταν όμως «οι ψυχές αυτές στην Ειδομένη, μέσα στην παγωνιά και στο χιόνι έγιναν χιλιάδες και τα σύνορα άρχισαν να κλείνουν ανά εβδομάδες, αυτοί οι άνθρωποι και τα παιδιά έπρεπε να φάνε». Η αλληλεγγύη για να καλυφθούν οι ανάγκες τεράστια: συγκεντρώνονταν 3.000 μερίδες φαγητού καθημερινά. «Νοικοκυρές μαγείρευαν σε κάθε σπίτι της περιοχής. Τα αυτοκίνητά μας γέμιζαν αγάπη, μυρωδιές, νοστιμιές και αλληλεγγύη. Κι όταν τα σύνορα έκλεισαν υπήρξαν εθελοντές που φιλοξένησαν τους πρόσφυγες, προσπαθώντας να τους προσφέρουν λίγη ζέστη και καλό φαγητό».

«ΑΝΟΙΞΑΜΕ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ΤΟΥΣ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ»

Μετά την Ειδομένη περίπου 1.030 πρόσφυγες έφτασαν στο hotspot των Γιαννιτσών, λίγο έξω από την πόλη. «Προέκυψε η ανάγκη υποστήριξης της δομής αυτής από την ομάδα μας. Μια ομάδα ετερόκλητη. Ανθρωποι με διαφορετική ιδεολογία, επάγγελμα και οικονομική ικανότητα παραμείναμε σε πλήρη σύνθεση με μόνο στόχο την αλληλεγγύη στον κατατρεγμένο άνθρωπο». Η ομάδα οργάνωσε με τη συνεργασία του στρατού ένα παντοπωλείο, το οποίο «γέμιζε κάθε μέρα με τις προσφορές των εθελοντών από όλη την πόλη και όχι μόνο». Ολα τα μέλη της ομάδας συνεισέφεραν όπως μπορούσαν: «Οσοι ήταν εκπαιδευτικοί δίδασκαν τα παιδιά, όσοι ήξεραν καλλιτεχνικά τους μάθαιναν ζωγραφική και παιχνίδια, υποστηρίξαμε σοβαρές περιπτώσεις παιδιών με προβλήματα υγείας, διοργανώσαμε γιορτές εκτός της δομής με θεατρικές παραστάσεις, κλόουν και ψυχαγωγικά παιχνίδια. Το εκπληκτικό ήταν ότι μπορεί να μη γνωρίζουμε ο ένας τη γλώσσα του άλλου, αλλά συνεννοούμαστε απόλυτα. Ανοίξαμε τα σπίτια μας να γνωρίσουμε καλύτερα αυτούς τους ανθρώπους. Σε κάθε επαφή μαζί τους μάθαινες μια τραγική ιστορία και έβλεπες τη θλίψη στα μάτια των παιδιών που είχαν χάσει κάποιον από τους γονείς τους. Και μέσα από αυτήν τη σχέση ήρθε και η επιθυμία ενός πατέρα με τα παιδιά του να βαφτιστούν χριστιανοί. Γίναμε και νονοί».

Σχετικά με το κατά πόσο μπορεί να επιτευχθεί η ουσιαστική ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία η κ. Σαββίδου σχολίασε: «Είναι εφικτός στόχος, άλλα όχι με κλειστά κέντρα φιλοξενίας. Πρέπει να τους βοηθήσουμε να κοινωνικοποιηθούν. Οι διαδικασίες ασύλου δεν προχωράνε καθόλου, τα παιδιά δεν πάνε σχολείο, οι ασθενείς πορεύονται χωρίς θεραπεία, το μέλλον είναι αβέβαιο και η ψυχική τους υγεία δίνει καθημερινές μάχες επιβίωσης. Η κατάσταση γίνεται πιο δύσκολη γιατί οι προσφυγικές ροές δεν σταματούν. Αυτό το έγκλημα δεν τελειώνει».

«Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΓΝΟΙΑ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ»

Αναφορικά με τα μεμονωμένα ρατσιστικά περιστατικά που έχουν σημειωθεί στην πόλη –πριν από λίγες ημέρες έφτασαν σε ξενοδοχείο έξω από τα Γιαννιτσά 60 πρόσφυγες ενώ ήδη φιλοξενούνταν ακόμη 22 ασυνόδευτα ανήλικα– και προβάλλονται αφειδώς από τα ΜΜΕ, η κ. Σαββίδου επισήμανε ότι «ο φόβος και η άγνοια προκαλούν αντιδράσεις. Οι ακραίες φωνές είναι λίγες και προβάλλονται περισσότερο από όσο πρέπει.

Οι κοινωνίες είναι ανήσυχες για τις μεταναστευτικές ροές που δεν φαίνεται να σταματούν, αλλά τα Γιαννιτσά είναι προσφυγούπολη και δεν έχουν αυτό το πρόσωπο. Χρόνια τώρα άνθρωποι από διαφορετικές ράτσες πληθυσμών συμβιώνουν ειρηνικά. Η συμμετοχή εκατοντάδων ανθρώπων ανώνυμα στις δράσεις της εθελοντικής ομάδας αποδεικνύει ποιο είναι το πρόσωπο της πόλης. Η ανθρώπινη ανάγκη μας κάνει όλους πιο ευαίσθητους».

Αλλωστε, η προσφορά «σε κάθε άνθρωπο που έχει ανάγκη είναι μοναδικό συναίσθημα. Σήμερα μαγειρεύουμε 400 μερίδες κάθε δεύτερη Κυριακή και τις στέλνουμε στη Θεσσαλονίκη σε άστεγους και μετανάστες στον δρόμο. Ο καθένας μας συμβάλλει όσο μπορεί. Γεμάτη ανθρώπινες ιστορίες όλα αυτά τα χρόνια η πορεία μας. Θάνατος, ταξίδι προσφυγιάς, άνθρωποι που χάθηκαν. Αυτό που μας εκπλήσσει κάθε φορά είναι πώς αλλάζει το βλέμμα των παιδιών όταν τους δώσεις ένα παιχνίδι. Τα ξεχνάνε όλα. Και οι μεγάλοι που σου φιλούν τα χέρια, σου λένε χίλια ευχαριστώ με τα μάτια και με τα δάκρυά τους. Περηφάνια νιώθεις γιατί μπορείς να προσφέρεις. Τις ψυχές μας γεμίζουμε». 

* Περιοδικό Hot Doc #193, Στον καιρό του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, 1/12/2019

* H φωτογραφία είναι από τη σελίδα της Αλληλεγγύης στο facebook