Νίκος Ξυλούρης: Ο άνθρωπος που έκανε την Κρήτη τραγούδι του κόσμου

Τι και αν δεν βρίσκεται ανάμεσα μας; Η φωνή του ηχεί ακόμα στα αυτιά μας και η μαγεία του μας ταξιδεύει βαθιά στις ρίζες, στην παράδοση, στους καημούς του λαού μας.

Τα παιδικά του χρόνια ήταν δύσκολα και σκληρά. Το χωριό του τα Ανώγεια κάηκε ολοκληρωτικά όταν ήταν παιδί και σε πολύ μικρή ηλικία εγκαταστάθηκε στο Ηράκλειο χωρίς χρήματα με μία λύρα στο χέρι η οποία έγινε σύντροφος και συνοδοιπόρος για ολόκληρη τη ζωή του. “Εις τα ορεινά χωριά της Κρήτης δεν ημπορούσε να εισχωρήσει αυτό που εισχώρησε στις πόλεις. Εκεί χόρευαν ταγκά, βαλς, ρούμπες, σάμπες και είμαστε υποχρεωμένοι εμείς να τα μαθαίνουμε αυτά τα τραγούδια, να τα παίζουμε στα πανηγύρια και στους γάμους, για να μπορούμε να ζήσουμε και ΄μεις, να βγάλουμε τα έξοδα μας και να τους κάνουμε σιγά-σιγά ν΄ αλλάξουνε και να αγαπήσουνε την κρητική μουσική”, έλεγε ο ίδιος.

Παντρεύτηκε κρυφά την αριστοκράτισσα Ουρανία Μελαμπιανάκη, αφού για έναν χρόνο της έκανε καντάδα κάτω από το σπίτι της χωρίς σχεδόν να την γνωρίζει. Οι απελπισμένες ερωτικές του καντάδες έπιασαν τόπο, κλέφτηκαν και απέκτησαν μαζί δύο παιδιά. Το Νοέμβριο του 1958 ηχογραφεί τον πρώτο του δίσκο με την εταιρία «Odeon» υπό τον τίτλο «Μια μαυροφόρα που περνά», παίρνοντας ως αμοιβή 150 δραχμές! Κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι του στη μουσική, ενώ γρήγορα έγινε γνωστός σε όλη την Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας, η φωνή του Ξυλούρη, γίνεται σημαία αντίστασης. “Πότε θα κάνει ξαστεριά” ,”Αγρίμια κι αγριμάκια μου”, είναι μόνο μερικά από τα τραγούδια που σιγοψιθυρίζουν τα στόματα υπό το φόβο του χαφιέ και της απαγόρευσης. Το καλοκαίρι του 1973, σε τεταμένο πολιτικό κλίμα ανεβαίνει στο Αθήναιον το Μεγάλο Μας Τσίρκο, μία παράσταση σταθμός στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Τα μεταπολιτευτικά χρόνια τραγουδά κάποια ακόμα τραγούδια του Χρήστου Λεοντή, του Σταύρου Ξαρχάκου και του Γιάννη Μαρκόπουλου. Μετά από μάχη  με τον καρκίνο, φεύγει από τη ζωή στις 8 Φεβρουαρίου του 1980.

“Πάντα ήμουν ένα με τον κόσμο του χωριού μου. Και μετά με τους φοιτητές, με τους εργαζόμενους της πόλης“, είχε πει.