Μαρίκα Μητσοτάκη: Αφιέρωμα

Λένε ότι πίσω από ένα επιτυχημένο άνδρα κρύβεται πάντα μια γυναίκα. Η Μαρίκα Γιαννούκου – Μητσοτάκη, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα με πολλούς εχθρούς και φίλους, πρωταγωνίστησε στην πολιτική ζωή του τόπου από έναν α-θεσμικό αλλά ενεργό ρόλο, ως σύντροφος πρωθυπουργού και όχι μόνο. Καλή σύζυγος, μητέρα, νοικουρά, μαγείρισσα. Η Μαρίκα γεννήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1930 και ήταν μαθημένη στα δύσκολα από μικρή ηλικία. Αν και γόνος αστικής οικογένειας, κόρη Αθηναίου εμπόρου με εξασφαλισμένη μια υψηλή ποιότητα ζωής, φοιτώντας σε καλά σχολεία της εποχής και μαθαίνοντας ξένες γλώσσες, η μοίρα της επιφύλασσε να παλέψει για την υγεία της στην ευαίσθητη παιδική ηλικία των 9 ετών. Ένα από τα χόμπυ της, η κολύμβηση ήταν η αιτία να δώσει την πρώτη μάχη όταν κόλλησε το μικρόβιο της πολιομυελίτιδας, μια σπάνια ασθένεια (ήταν το 3ο περιστατικό στην Ελλάδα εκείνη την εποχή) που της άφησε θρυμματισμένη σπονδυλική στήλη και την ανάγκασε να ταξιδέψει 2 φορές στην Αμερική. Εκεί, υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και στην κατάλληλη θεραπεία, εξασφαλίζοντας μάλιστα τη βίζα της μέσω του ίδιου του Ρούζβελτ, που είχε ιδιαίτερη ευαισθησία στο θέμα, καθώς και ο ίδιος υπέφερε από την αρρώστια. Παρά τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις των γιατρών, η Μαρίκα μετά από 5 μήνες στο γύψο, βγήκε κερδισμένη από τη μάχη και επέστρεψε δυνατή και υγιής στην Ελλάδα.

Ο δρόμος προς την ευτυχία στο πλευρό του μετέπειτα πρωθυπουργού δεν ήταν εξαρχής στρωμένος με ροδοπέταλα. «Τελείωσα το σχολείο και όταν άρχισαν οι διακοπές, πήρα μια μέρα μια φίλη μου και πήγαμε στη Βουλή, έτσι για να δούμε πώς ήταν. Στις πρώτες σειρές καθόταν ο Μητσοτάκης, ο οποίος μου τράβηξε αμέσως την προσοχή. Ο Κώστας τότε ήταν σχεδόν τριάντα ετών – και η αλήθεια είναι ότι, από την πρώτη στιγμή, τον έβαλα στο μάτι!», έχει δηλώσει η ίδια.

Τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν γρήγορα. Πέρασαν δύο ολόκληρα χρόνια για να χορέψουν τον πρώτο τους χορό. «Ένα βράδυ, έβαλα ένα ωραίο φουστάνι και πήγα στο χορό που είχε διοργανώσει ο Ερυθρός Σταυρός, προς τιμήν της Νταίζης Μαυράκη, η οποία είχε εκλεγεί τότε σταρ Ελλάς – σπουδαίο γεγονός για την εποχή! Να τος λοιπόν μπροστά μου ο Κώστας! Εγώ στεκόμουν πίσω από τον πάγκο με τα ποτά, καθώς, ως μέλος της Επιτροπής του χορού, είχα αναλάβει καθήκοντα να περιποιηθώ τους καλεσμένους. Πλησιάζει λοιπόν εκείνος, ψηλός, ωραίος και μου λέει: ‘‘Θέλω, παρακαλώ, ουίσκι με πάγο’’.‘‘Ένα ποτήρι;’’ ρωτάω εγώ.‘‘Όχι’’, απαντά εκείνος, ‘‘δύο ποτήρια! Ένα για μένα κι ένα για σας’’»…
Η γνωριμία της με τον Κωνσταντίνο και το φλερτ που αναπτύχθηκε δεν άρεσε στην οικογένεια Γιαννούκου, με αποτέλεσμα η μητέρα της να τη στείλει στην Αμερική για τις διακοπές των Χριστουγέννων. Αυτό δε σταμάτησε τον επίμονο Κρητικό βουλευτή που την ακολούθησε μέχρι την άλλη άκρη του Ατλαντικού, την αρραβωνιάστηκε τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων και την παντρεύτηκε το 1953. Το όνειρο της οικογενειακής ευτυχίας ολοκληρώθηκε για τη Μαρίκα με την απόκτηση των 4 της παιδιών, τη Ντόρα, την Αλεξάνδρα, την Κατερίνα και τον Κυριάκο.

Τα πρώτα χρόνια της έγγαμης συμβίωσης ήταν δύσκολα, όπως έχει πει η ίδια. Οι επισκέψεις της Μαρίκας με τον άντρα της στο πατρικό του στα Χανιά κάθε Σαββατοκύριακο ήταν, αν μη τι άλλο, περιπετειώδεις. Σε μια εποχή που οι κοινωνικές συνθήκες επιτάσσουν τον απόλυτο σεβασμό της νύφης απέναντι στην πεθερά, η Μαρίκα έκανε την υπέρβαση: «ένα πράγμα που δεν άντεχα στο σπίτι της πεθεράς μου ήταν το φαγητό. Μια μέρα λοιπόν, με περίσσιο θράσος, της λέω: “Μητέρα, θέλω να σας πω κάτι: το φαΐ σας είναι απαίσιο”. Κι εκείνη απάντησε “Περιπεράστε, μαντάμ!”. Από τότε ανέλαβα σιγά σιγά να μαγειρεύω τα δικά μου φαγητά και άφηνα εκείνους να φτιάχνουν τα …νεροπίλαφα!».

Η αγάπη της Μαρίκας για τη μαγειρική δεν έμεινε μόνο στο πλαίσιο των οικογενειακών στιγμών για εκείνη τα παιδιά της και στη συνέχεια για τα εγγόνια και δισέγγονά της. Πολλές είναι οι αφηγήσεις που μιλούν για τις επισκέψεις και τα τραπεζώματα σε πολιτικές και επιχειρηματικές προσωπικότητες που έκανε στα Χανιά. Όταν ο Τζωρτζ Μπους ο πρεσβύτερος πρόεδρος των ΗΠΑ εκείνη την εποχή, είχε επισκεφτεί με τη σύζυγό του Μπάρμπαρα το σπίτι στα Χανιά το 1991, η Μαρίκα Μητσοτάκη ετοίμασε αστακό, πίτες και κολοκυθάκια γεμιστά.«Οι φρουροί του άρχισαν να ανοίγουν τις κατσαρόλες και να δοκιμάζουν τα πάντα, για να σιγουρευτούν ότι δεν θα δηλητηριαστεί ο πρόεδρος. Όλο το βράδυ, δε, είχαν βάλει έναν ειδικό σωματοφύλακα να φυλάει τα…ψυγεία!», έχει διηγηθεί η ίδια. Τα ντολμαδάκια της, έχουν στιγματίσει και σημαντικά πολιτικά γεγονότα, όπως το 1989 που οι πολιτικοί ηγέτες συμφώνησαν για σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης γύρω από ένα τραπέζι με τα περίφημα ντολμαδάκια της ως εδέσματα. Η επίσκεψη του Αριστοτέλη Ωνάση στο σπίτι της οικογένειας Μητσοτάκη στη Γλυφάδα τον Μάιο του 1966 είχε μείνει αξέχαστη στην Μαρίκα: «Μαρικάκι, έχεις τίποτα να φάω; Πεινάω!», της είπε ο Έλληνας κροίσος. Αφού τον κοίταξε, του είπε με τόλμη: «Δεν ντρέπεσαι; Ανθρωπος με τόσα καλά, να μην έχεις στο σπίτι σου κάτι να φας το βράδυ;». Τελικώς, το μενού που του πρότεινε μάλλον δεν τον αποθάρρυνε. «Εχω μία γουρουνοκεφαλή, αν θέλεις, φά’την! Και έκατσε ο Ωνάσης και την έφαγε».

Η πληθωρική προσωπικότητά της δε μπορούσε να την αφήσει μακριά και από την ενασχόλησή της με την πολιτική. Τα πρώτα χρόνια της ηγεσίας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στη Νέα Δημοκρατία, η Μαρίκα οργάνωσε μαζί με στελέχη του κόμματος το γυναικείο τμήμα που πρωτοστάτησε στις εκλογικές μάχες του 1985, του 1989 και του 1990. Ο Τύπος της εποχής κατά καιρούς την εμφάνιζε να διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις, ασκώντας επιρροή στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη για την επιλογή ή απομάκρυνση πολιτικών προσώπων από το πλευρό του. Η ίδια πάντως είχε δηλώσει κατά το παρελθόν ότι ουδέποτε αναμείχθηκε στην πολιτική όσο ο σύζυγός της ήταν πρωθυπουργός, αν και αναγνώρισε το γεγονός ότι ήταν πιο δυναμική από εκείνον. Στην ιστορία έχουν μείνει οι καυγάδες της με πολιτικά πρόσωπα της εποχής. Χαρακτηριστικό είναι στη συζήτηση για ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, η Μαρίκα είχε καθυβρίσει τον τότε βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Κίμωνα Κουλούρη ο οποίος είχε χειρονομήσει προς την πλευρά των εδράνων που καθόταν εκείνη.
Πολλοί μίλησαν για τη διαμάχη που είχε ξεσπάσει με τον τότε Υπουργό Βιομηχανίας Σταύρο Δήμα το 1991. Δημοσιεύματα έκαναν λόγο ακόμα και για χαστούκι που έδωσε στο Δήμα, κάτι που διαψεύστηκε και από τις δύο πλευρές.