Η Σαμπρίγια από τη Συρία δεν θέλει να πεθάνει μακριά από την οικογένειά της (βίντεο)

Έχοντας ζήσει για σχεδόν έναν αιώνα στην πόλη Al Quahtaniya της Συρίας, η Σαμπρίγια Καλάφ πλέον περνά τις μέρες της στον τρίτο όροφο ενός παλιού κτιρίου στην Αθήνα, σε ένα κρύο και άδειο διαμέρισμα. Μόνη παρέα της υπερήλικης γυναίκας, που ανήκει στην κουρδική εθνοθρησκευτική ομάδα των Γιεζίντι, είναι ο 70χρονος γιος της, Κανάαν, ο οποίος έχει μείνει πίσω μαζί της. Αυτό που την κρατά ζωντανή, μετά τη δοκιμασία που υπέστη, είναι η επιθυμία να συναντήσει την οικογένειά της στη Γερμανία – τα τρία παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά της. «Θέλω να τους αγκαλιάσω και μετά ας πεθάνω», δήλωσε η Σαμπρίγια την περασμένη Παρασκευή (7 Φεβρουαρίου) στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες

Ωστόσο, από τα Χριστούγεννα και μετά, όταν πραγματοποίησε το ταξίδι της στην Ευρώπη, η Σαμπρίγια βρίσκεται παγιδευμένη στην Ελλάδα. 

Παρά την ηλικία της, έχει μεγάλη ζωτικότητα και διαύγεια. Ανακαλεί το επικίνδυνο ταξίδι της, το οποίο ξεκίνησε από την Τουρκία με κατεύθυνση την Ιταλία, αλλά κατέληξε στην Ελλάδα στις 25 Δεκεμβρίου 2013 Ενενήντα τέσσερις άνθρωποι από τη Συρία και το Αφγανιστάν βρίσκονταν κλειδωμένοι στις τρεις καμπίνες ενός παλιού και σκουριασμένου πλοιαρίου, το οποίο έπεσε σε καταιγίδα. Τα ψηλά κύματα προκαλούσαν μεγάλο φόβο και ταραχή στους φυλακισμένους επιβάτες, μεταξύ των οποίων βρίσκονταν πολλές γυναίκες και παιδιά. Η Σαμπρίγια καθόταν στριμωγμένη δίπλα σε μια δεξαμενή με καύσιμα που είχε διαρροή. Η καταιγίδα της έφερνε αναγούλα, ενώ το σώμα και τα ρούχα της γέμισαν καύσιμα. Είχε σχεδόν χάσει τις αισθήσεις της. «Ήμουν νεκρή για τρεις μέρες», λέει ενώ θυμάται το ταξίδι της.

Ορισμένα εμπορικά σκάφη προσέγγισαν τελικά το πλοιάριο για να ανακόψουν τα κύματα. Στην επιχείρηση διάσωσης ενεπλάκησαν και αλιευτικά, που κάλεσαν το Λιμενικό. Οι επιβάτες διασώθηκαν μετά την παρέμβαση των Αρχών και η λέμβος ρυμουλκήθηκε στο λιμάνι της Πύλου. Η Σαμπρίγια μεταφέρθηκε αμέσως στο νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες. Την επόμενη μέρα, μέλη του προσωπικού της Υ.Α. την επισκέφθηκαν, μαζί με τους υπόλοιπους επιβάτες, για να τους προσφέρουν συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με το καθεστώς, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Οι αρχές και η τοπική κοινότητα έδειξαν μεγάλη αλληλεγγύη και βοήθησαν στην κάλυψη των αναγκών τους, παρέχοντας ρούχα, τρόφιμα,  παιχνίδια και φάρμακα. 

Η Σαμπρίγια διακόπτει τη διήγηση του ταξιδιού της αναπολώντας στιγμές απ’ τη ζωή της στην Al Quahtaniya. Από τις τέσσερις γενιές των συγγενών της που βρίσκονται εν ζωή, μόνον ο Κανάαν και η σύζυγός του είχαν μείνει μαζί της σε αυτή τη μικρή πόλη, όπου κατοικούσαν περίπου 150 οικογένειες της μειονότητας των Γιεζίντι.

«Δεν μου λείπει το σπίτι μου – μου λείπουν οι γείτονες και ο δρόμος μου, όπου τα βράδια καθόμασταν 30-40 άνθρωποι μαζί, πίναμε τσάι και κουβεντιάζαμε»,  αναφέρει η Σαμπρίγια.

Από τα πάνω από 30 εγγόνια της Σαμπρίγια, όσα βρίσκονταν ακόμη στη Συρία βρήκαν καταφύγιο στη Γερμανία, προκειμένου να αποφύγουν να εμπλακούν στον ανελέητο πόλεμο. Δύο από τις τρεις κόρες και ο ένας γιος της ήδη ζούσαν εκεί. Μάλιστα, η κόρη της η Μπιλμάζ είχε φύγει για τη Γερμανία πριν από τριάντα χρόνια και η Σαμπρίγια έχει να τη δει από τότε.

Από το 2012, οι Χριστιανοί και οι Γιεζίντι κατέστησαν κύριοι στόχοι των εξτρεμιστικών ομάδων, ενώ ακόμα και σχολεία δέχονταν επίθεση. «Μέναμε χωρίς φαγητό για πολλές μέρες. Ήμασταν πολύ γέροι για να περιμένουμε 24 ώρες στην ουρά για τρόφιμα ή για να τα αναζητούμε σε ολόκληρη την πόλη», ανέφερε ο Κανάαν. Γι’ αυτό και η Σαμπρίγια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον «πράσινο παράδεισο», όπως αποκαλεί την πόλη της, το καλοκαίρι του 2013, για πρώτη φορά στη ζωή της, ξεκινώντας το επικίνδυνο ταξίδι προς την Ευρώπη μαζί με το γιο της και τη σύζυγό του.

Ενόσω οι συγγενείς της στη Γερμανία διερευνούν τις νόμιμες οδούς για οικογενειακή επανένωση, η Σαμπρίγια και ο γιος της επιχείρησαν πέντε φορές να φύγουν με άλλους τρόπους από την Ελλάδα. Μάταια όμως. Πλέον, στη χώρα βρίσκεται ολομόναχη με τον Κανάαν, καθώς η σύζυγός του έχει ήδη μεταβεί στη Γερμανία.  

«Δεν με νοιάζει πού θα είμαι», σημειώνει με θλίψη η Σαμπρίγια. «Θέλω απλώς να είμαι με την οικογένειά μου τις τελευταίες στιγμές της ζωής μου».

Η Υ.Α. υποστήριζε πάντα σθεναρά ότι η οικογενειακή επανένωση αποτελεί θεμελιώδη αρχή της προστασίας των προσφύγων. Γι’ αυτο και χαιρέτισε τις διευρυμενες δυνατότητες που καθιερώθηκαν πρόσφατα στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ ενθαρρύνει τα κρατη να διασφαλίσουν ότι η επανένωση δεν δυσχεραίνεται από ιδιαίτερους οικονομικούς και διοικητικούς περιορισμούς.

«Θα ήταν παραδοξο, εάν το σύστημα που έχει υιοθετηθεί για να προωθεί την οικογενειακή επανένωση δεν ήταν ικανό να λειτουργήσει γρήγορα και αποτελεσματικά σε μια τόσο χαρακτηριστική περίπτωση όπως της Σαμπρίγια. Θέλω να είμαι αισιοδοξος ότι όλες οι διαθέσιμες νόμιμες οδοί θα τη βοηθήσουν να επανενωθεί με τα παιδιά της», δήλωσε ο Γιώργος Τσαρμπόπουλος, επικεφαλής του Γραφείου της Υ.Α. στην Ελλάδα. 

Περίπου 43.000 Σύροι ζήτησαν άσυλο στην Ευρώπη το 2013, ορισμένοι από τους οποίους ήδη διέμεναν νόμιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν αυτός ο αριθμός συγκριθεί με τους περισσότερους από 1,7 εκατ. νεοαφιχθέντες την ίδια περίοδο στις χώρες που συνορεύουν με τη Συρία, γίνεται αντιληπτό ότι η Ευρώπη δέχθηκε μόλις το 2,5% των προσφύγων τους οποίους υποδέχθηκαν οι χώρες της περιοχής την προηγούμενη χρονιά.

* Της Καίτης Καιχαγιόγλου, για την Ύπατη Αρμοστία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες