Χαλύβδινοι νόμοι για… ελαστικές ζωές

Γράφει ο Αλέξης Καζαντζίδης

Επανεκκίνηση της οικονομίας μπορεί και να γίνεται. Επανεκκίνηση της ιστορίας και του πολιτισμού δύσκολα γίνεται.

Και όμως, εσχάτως. Ξαναγράφεται η ιστορία. Ένδειξη; Τις περισσότερες φορές που μπαίνει τούτες τις μέρες στο τραπέζι η ΕΡΤ, η συζήτηση είναι μνησίκακη, στενόκαρδη. Του τύπου «καλά να πάθουν». Και ας έχει αυτό μία εσωτερική αντίφαση. Για να κρίνεις σε αυτή την κρίση τι συμβαίνει, τα λάθη αλλά και τον πόνο, ίσως χρειάζεται κάτι απαιτητικό: να βάλεις τον εαυτό σου στη θέση αυτού που απολύθηκε εν μία νυκτί. Μόνο τότε θα βοηθηθείς για να καταλήξεις σε συμπέρασμα. Και αυτοί, οι οποίοι δεν το κάνουν είναι αρκετοί από κείνους που δούλευαν σε ένα μαγαζί, σε μία επιχείρηση, είχαν δουλεία και την έχασαν. Από αυτούς περιμένεις να καταλάβουν. Αν είσαι για δύο χρόνια άνεργος, αυτό το οποίο εν πολλοίς θα σε σώσει είναι να βρεις εσύ εργασία και όχι να μείνουν άνεργοι και εκείνοι που ήδη είχαν.

Είναι σαν τους Εβραίους, από τους οποίους αναμένεις, σήμερα που έχουν κράτος -το… Ισραήλ- να αντιληφθούν γιατί δεν πρέπει να είναι σαν ναζί και να «καίνε» τους Παλαιστινίους στους δικούς τους φούρνους. Αν, όμως, σκέφτεσαι από την σκοπιά των κυβερνώντων, νομίζοντας ότι είσαι ιδιοκτήτης της εξουσίας, ενώ στην πραγματικότητα δεν έχεις στα χέρια σου αυτά που σου ανήκουν -για να φας να ζήσεις εσύ και η φαμίλια σου- τότε, φτάνεις να συμπεραίνεις για θέματα όπως της ΕΡΤ ότι καλώς επράχθη. Σαν να «χτύπησε», δηλαδή, ένα είδους «Σπλιτ», που καταργεί τον διαχωρισμό ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι.

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ υπενθυμίζουν καλοπροαίρετα ότι δεν είναι εύκολο τοπίο η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση. Είχε στιγμές γκρίζες αλλά και φωτεινές. Όπως η ημέρα του μεγάλου σεισμού στην Αθήνα που περιέγραφαν αυτόπτες μάρτυρες, Να σπάει μέχρι και η σκάλα. Να κλείνουν οι πόρτες. Να πέφτει η οροφή από το στούντιο. Άνθρωποι να γυρίζουν πίσω στο πόστο τους σε ένα κτίριο που δεν ήξεραν αν θα ξανασταθεί όρθιο για να μην φύγει η εικόνα από τον κόσμο. Να τσακίζουν τα στυλό από τον τρόμο. Οι καρδιές να πηγαίνουν με 180 σφυγμούς. Αλλά οι εργαζόμενοι να έχουν τη συναίσθηση ότι δεν μπορούν να φύγουν από τον «αέρα». Περιμένοντας να πάρουν μπρος τα μηχανήματα από το κομμένο ηλεκτρικό και τη βοηθητική γεννήτρια.

Η συναισθηματική φόρτιση, βέβαια, για όσα συμβαίνουν «ροκανίζει» το βαρύτατα συμβολικά πολιτικό μήνυμα. Όταν πέφτει το σήμα της κρατικής τηλεόρασης , στην πραγματικότητα, πέφτει και το σήμα της χώρας από κάποιον που διαφεντεύει τη χώρα σαν να είναι χώρος.

Επί δεκαετίες η ασφάλεια, οι καλές αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων ήταν πρότυπο για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους, ώστε να φτάσουν σε ανάλογο επίπεδο. Άρχισε η κατασυκοφάντηση, ο «εμφύλιος», γιατί η εργασία δεν ήταν αυτό που θα μπορούσε να είναι ούτε πολιτικά ως αντίληψη ούτε από πλευράς πολιτισμού ως έννοια αλλά και ως δικαίωμα για διεκδίκηση. Χωνεύτηκε η επικρατούσα γνώμη. Φτάσαμε η δημόσιοι υπάλληλοι να έχουν την τύχη των ιδιωτικών. Κάποιοι δε, να πανηγυρίζουν που βρήκαν προσωρινά ένα αφεντικό για 3 ή 4 κατοστάρικα σε μία μορφή σύγχρονής δουλειάς-δουλίας.

Η βαρβαρότητα που ζούμε οικονομικά και κοινωνικά προϋποθέτει και πολιτιστική ερημιά. Μόνο το γεγονός ότι έχουν ακουστεί από την ΕΡΤ οι φωνές του Χατζιδάκι, του Ελύτη, του Κατράκη ίσως αρκεί. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση ήταν η όαση. Όαση ή καλύτερα ο καθρέφτης της όασης δεν είναι παρά οι άνθρωποι που δημιουργούν και αντιστέκονται.