Η Λιλή Ζωγράφου για τον Κώστα Καρυωτάκη: «Είναι ο ποιητής των εφήβων»

«Τον Καρυωτάκη δεν “τον” παίζουν οι συνομήλικοί του στα παιχνίδια τους (όπως τον Σαρτρ και τον Κάφκα). Τον φωνάζουν “γέρο” και τον αποφεύγουν συστηματικά… Όσο είναι μικρός, λοιπόν, ο Καρυωτάκης, τα παιδιά τον αποφεύγουν. Δε θα τρέξει, δε θα ξεφωνήσει, δε θα ξεκαρδιστεί. Περήφανος και τρομοκρατημένος, ίσως, θα καταλαγιάσει φυλακίζοντας μέσα του ένα σμάρι πουλιά που λαχταρούν να ορμήσουν στο πανηγύρι του σούρουπου. Ο λιγοστός αυθορμητισμός, που πιθανόν να του άφησε η “αυστηρή ανατροφή”, θα ξεψυχήσει στην αμείλιχτη κι άκαρδη αδιαφορία των συνομηλίκων του».

Λόγω του επαγγέλματος του πατέρα, η οικογένεια αναγκαζόταν να αλλάζει συχνά τόπο διαμονής. Έτσι, ο Κώστας πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Λευκάδα, στο Αργοστόλι, στη Λάρισα, στην Πάτρα, στην Καλαμάτα, όπως επίσης στην Αθήνα, από το 1909 μέχρι το 1911, και στη συνέχεια στα Χανιά, μέχρι το 1913, όπου και αποφοίτησε από το 1ο Γυμνάσιο Χανίων.

Από πολύ νεαρή ηλικία, όταν ήταν 16 περίπου ετών, είχε αρχίσει να δημοσιεύει τα ποιήματά του σε διάφορα παιδικά Περιοδικά, ενώ το όνομά του αναφέρεται και σε κάποιο διαγωνισμό διηγήματος της «Διαπλάσεως των παίδων».

«Βέβαια τα άλλα αγόρια, τα συνομήλικά του, τρέχουν, παλεύουν, νικούν άλλα αγόρια. Μα δεν γράφουν ποιήματα. Ωστόσο αυτός θα κερδίσει την πρώτη μάχη. Θα τον ερωτευθεί η νεαρή Άννα Σκορδίλη. Ο έρωτάς τους δεν θα κρατήσει πολύ, γιατί ο Κ. θα φύγει από τα Χανιά (που είναι διορισμένος ο πατέρας του) για σπουδές στην Αθήνα. Η ωραία κόρη παντρεύεται κάποιον άλλον. Πόσο θα τραυματισθεί ο ποιητής απ’ αυτή την προδοσία μπορούμε να το φανταστούμε, παρ’ όλο που ο δεσμός διατηρείται σε επίπεδο τελείως φιλολογικό, όπως φαίνεται από τα ασήμαντα γραμματάκια της νεαράς που διασώθηκαν. Ωστόσο είναι αστείος ο ισχυρισμός του πρώτου βιογράφου του πως “καμιά άλλη γυναίκα δεν φαίνεται να έπαιξε τόσο μεγάλο ρόλο στη ζωή του”. Όλοι ξέρομε πόσο μεγάλο και πόσο ασήμαντο είναι το “πρώτο αίσθημα”. Κι ο Κ. ήταν ακριβώς δεκαοχτώ χρόνων τότε…»

«Οι άνθρωποι πεθαίνουν αμετάκλητα. Οι ποιητές σκοτώνονται μόνο. Οι νεκροψίες δεν ωφελούν. Τα σώματα των ποιητών είναι διάτρητα από την ευαισθησία τους κι από τον πόνο των ανθρώπων και των πραγμάτων. Τα σώματα των ποιητών είναι σημαίες ήττας. Όμως δεν υπάρχουν ποιητές νικημένοι, όπως δεν υπάρχουν ποιητές νικητές. Υπάρχουν ποιητές…»

Λιλή Ζωγράφου