Εβδομήντα πέντε χρόνια από την ίδρυση της πρώτης ελληνικής μοίρας στην έρημο της Μ. Ανατολής (ΒΙΝΤΕΟ)

Του Μαρίνου Γκασιάμη

Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει επιμνημόσυνη δέηση και προσκλητήριο Πεσόντων Αεροπόρων της 335Μ, στατική έκθεση αεροσκαφών της Μοίρας και έκθεση φωτογραφίας.

Η ιστορία της 335 Μοίρας

Η 335 Μοίρα «Τίγρης» είναι η παλαιότερη Μοίρα της ΠΑ, αφού συγκροτήθηκε όταν η Ελλάδα ήταν υπό κατοχή από τους Γερμανούς τον Οκτώβριο του 1941 στο αεροδρόμιο Ακίρ της Παλαιστίνης, δηλαδή λίγους μήνες μετά την ολοκληρωτική κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς.

Οι πρώτοι πιλότοι της Μοίρας ήταν στελέχη της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας που είχαν σταλεί στο Ιράκ από το 1940 για να εκπαιδευτούν από τους Βρετανούς, καθώς και αρκετοί πιλότοι που κατέφυγαν στην περιοχή μετά την κατάληψη της Ελλάδας, για να συνεχίσουν τον αγώνα ως την απελευθέρωση της χώρας.

Η Μοίρα εφοδιάστηκε με τα μαχητικά αεροσκάφη Hurricane-IIB στην αρχή, και μετά με τα Hurricane-IIC και υπαγόταν στην 339 Πτέρυγα Μάχης της RAF. Με τα αεροσκάφη αυτά επιχειρεί έως τον Δεκέμβριο του 1943, οπότε και τα αντικαθιστά με τα σύγχρονα Spitfire VB και VC.

Η Μοίρα είχε, και μετά την παραλαβή των νέων αεροσκαφών, ως κύρια αποστολή την Δίωξη. Εκτελεί επιχειρήσεις στη Βόρεια Αφρική, στην Ιταλία, στη Γιουγκοσλαβία, στην Αλβανία και στην κατεχόμενη Ελλάδα, πιό συγκεκριμένα στην Κρήτη, στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα. Κατά την διάρκεια της παραμονής της στην Μέση Ανατολή, επιχειρώντας από πρόχειρα αεροδρόμια, συμμετείχε σε αποστολές προστασίας νηοπομπών. Τη ρουτίνα των αποστολών αυτών, διέκοψε ο επιτυχής βομβαρδισμός και πολυβολισμός από χαμηλό ύψος του Ιταλικού στρατηγείου της Λιβύης που πραγματοποιήθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1942 (για να εορτασθεί και η επέτειος) μετά τις επίμονες αιτήσεις και τα έντονα διαβήματα των ελληνικών πληρωμάτων προς τους Βρετανούς.

Το Σεπτέμβριο του 1944 μεταστάθμευσε στην Ιταλία και από εκεί στην Ελλάδα περί τα τέλη του Οκτωβρίου στο αεροδρόμιο Χασανίου, το σημερινό αεροδρόμιο του Ελληνικού. Εκεί, μαζί με τις 336 ΜΔ και τη 13 ΜΕΒ (Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού), που είχαν συγκροτηθεί στην Μέση Ανατολή, αποδόθηκε στο ελληνικό κράτος από τους Βρετανούς.

Στην διάρκεια του Β΄ΠΠ η Μοίρα έχασε 18 πιλότους πραγματοποιώντας 5555 εξόδους, διάρκειας 8500 ωρών πτήσης και άλλες 12000 ώρες πτήσης για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Τον Αύγουστο του 1945 μεταστάθμευσε στο αεροδρόμιο του Σέδες.

Τον Ιούνιο του 1947 παραλαμβάνει τα νέα αεροσκάφη Spitfire IX και XVI προκειμένου να μπορέσει να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις της περιόδου 1947-1949 για την υποστήριξη των δυνάμεων του Εθνικού στρατού.

Τον Οκτώβριο του 1953 γίνεται η πρώτη Μοίρα που αντικαθιστά τα ελικοφόρα αεροσκάφη της με αεριωθούμενα τύπου F-84G και RT-33A, στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Μετονομάζεται σε 335 Μοίρα Διώξεως Βομβαρδισμού αλλά τον ίδιο καιρό μια «άλλη» 335 Μοίρα μετατρέπεται σε Μοίρα Επιχειρησιακής Εκπαιδεύσεως και μετασταθμεύει στην 113 ΠΜΕ διαθέτοντας περίπου 25 Spitfire ενώ αργότερα μετασταθμεύει στην 115 ΠΜ όπου μετονομάζεται σε 340 ΜΔΒ.

Η 335 ΜΔΒ μετασταθμεύει στην 111 Πτέρυγα Μάχης και παραμένει εκεί ως τον Σεπτέμβριο του 1957. Μετασταθμεύει στη συνέχεια στην 110 ΠΜ στην Λάρισα και εδρεύει εκεί ως το Μάιο του 1960, αφού όμως είχε ήδη αρχίσει να παραλαμβάνει τα αεροσκάφη F-84F από το φθινόπωρο του 1957. Το Νοέμβριο του 1960 αναλαμβάνει ρόλο κρούσης και μετασταθμεύει στην Τανάγρα.

Η δεκαετία από το 1953 έως το 1965 αποτελεί σημαντικό σταθμό της ιστορίας της 335Μ διότι είναι η εποχή που η Μοίρα ,μέσω των καινούργιων αεροσκαφών, καθώς και με τη βοήθεια σημαντικών και ικανότατων αεροπόρων της εποχής οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν από Αμερικανούς, ωθεί την Πολεμική Αεροπορία σε μία νέα εποχή βάζοντας τις πρώτες βάσεις για μία καινούρια επιχειρησιακή σχεδίαση των ικανοτήτων της καθώς και για τον επαναπροσδιορισμό των στόχων της.

Το Μάιο του 1965 αρχίζει την παραλαβή των F-104G Starfighter και στις 30 Ιουνίου του 1977 μετασταθμεύει στην 116ΠΜ στον Άραξο. Από τον Μάιο του 1965 ως τις 31 Μαίου του 1992 η Μοίρα πετά με τα F-104G. Με την προσθήκη των αεροσκαφών F-104G η 335Μ αναλαμβάνει σημαντικό μέρος των αποστολών κρούσης της Πολεμικής Αεροπορίας. Επίσης είναι και η εποχή που η 335Μ αρχίζει να συμμετάσχει σε διεθνής ασκήσεις και εκθέσεις με το αεροσκάφος θρύλος που πλέον διαθέτει.

Τον Απρίλιο του 1963 η Μοίρα αξιολογείται από το ΝΑΤΟ με μεγάλη επιτυχία και πλέον χαρακτηρίζεται ως Combat Ready σε όλες τις αποστολές Strike της Συμμαχίας. Οι χειριστές της όλη αυτή την περίοδο αφήνουν ένα σημαντικό έργο στις επόμενες γενιές αφού αξιοποίησαν με μεγάλη επιτυχία ένα αεροσκάφος κρούσης σε μία πολύ δύσκολη περίοδο για την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Αξιοποιούν στο έπακρο ένα αεροσκάφος που για περισσότερο από 25 χρόνια αποτέλεσε ένα αεροσκάφος ορόσημο τόσο για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία όσο και γενικότερα για το ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα σε συνεργασία με άλλες μοίρες της Συμμαχίας καθιερώνουν σύγχρονες τακτικές αποστολών κρούσης.

Στις 3 Απριλίου του 1993 μετονομάζεται σε 335 Μοίρα Βομβαρδισμού και παραλαμβάνει τα αεροσκάφη δεύτερης γενιάς Α-7Ε και TA-7C Corsair, που ήταν από τα 62 συνολικά αεροσκάφη που μας παρέδωσαν οι Αμερικάνοι.

Με τα αεροσκάφη Α-7 Ε οι ικανότητες Βομβαρδισμού της ΠΑ αυξήθηκαν δραματικά, γιατί (αν και αεροσκάφη δεύτερης γενιάς) διέθεταν μεγάλες δυνατότητες μεταφοράς οπλικού φορτίου, σε μεγάλες αποστάσεις, με ικανοποιητική ακρίβεια στην προσβολή των στόχων. Τα συγκεκριμένα Α/Φ πριν παραληφθούν από την 335Μ, αποτελούσαν για αρκετά χρόνια στόλο της USA Air Force-USA ANG και USA NAVY.

Η επάνδρωση της Μοίρας την εποχή εκείνη ξεκίνησε από έναν αρχικό πυρήνα έμπειρων χειριστών που είχαν υπηρετήσει για μεγάλη περίοδο στην 347Μ και οι οποίοι στην συνέχεια πλαισιώθηκαν από μερικούς ακόμα πρώην χειριστές αεροσκαφών F-104 G. Οι Ιπτάμενοι της ξεκινούν πλέον εκπαιδεύσεις σε καινούρια είδη αποστολών όπως ο εναέριος ανεφοδιασμός, οι αποστολές νυχτερινού βομβαρδισμού με τη χρήση FLIR, καθώς επίσης με την βοήθεια των μεγάλων δυνατοτήτων του Α-7 Ε σε αποστολές βομβαρδισμού αναπτύσσουν καινούριες τακτικές σε αποστολές Επιθετικής Αεροπορικής Υποστήριξης, Τακτικής Υποστήριξης Ναυτικών Επιχειρήσεων και Επιθετικής Αναγνώρισης.

Ταυτόχρονα συμμετέχει σε πολλές Νατοϊκές ασκήσεις όπως DESTINED GLORY, NATO TIGER MEET, SPARTAN HUMMER ,COOPERATIVE KEY, BOLD AVENGER,κ.α. ενώ ταυτόχρονα όλα αυτά τα χρόνια αποτελεί την βασικότερη δύναμη αεροσκάφους βομβαρδισμού σε όλες τις ασκήσεις ADEX σε συνεργασία με την Ναυτική Νατοϊκή Δύναμη της Ανατολικής Μεσογείου. Παράλληλα αποτελεί σημαντικό συντελεστή επιτυχίας σε όλες τις Εθνικές ασκήσεις ημερήσιες και νυχτερινές, τόσο της Πολεμικής Αεροπορίας αλλά και των άλλων κλάδων των ενόπλων δυνάμεων.

Όλη αυτή την περίοδο η 335Μ με τα αεροσκάφη Α-7 Ε παίρνει επίσης μέρος σε διεθνείς Αεροπορικές Εκθέσεις όπως Air Tatoo κ.α. σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες όπως Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Πορτογαλία, Ισπανία κ.α., καθώς επίσης διοργανώνει αλλά και φιλοξενείται σε πολλές ανταλλαγές Νατοϊκών Μοιρών στα πλαίσια του θεσμού Squadron Exchange. Σίγουρα η μεγάλη εμπειρία των χειριστών της σε όλες τις αποστολές βομβαρδισμού με τα αεροσκάφη Α-7 Ε, μέρα και νύχτα και με όλες τις καιρικές συνθήκες, θα αποτελέσει σημαντική παρακαταθήκη για όλες τις επόμενες γενιές αεροπόρων της Π.Α. αφού πολύ μεγάλος αριθμός χειριστών της, πέταξαν με το Α-7 Ε και το περήφανο σήμα του Τίγρη στο στήθος τους.

Από το 2009 όμως ξεκινά μία νέα εποχή τόσο για την 335Μ όσο και για την Π.Α. γενικότερα. Η Μοίρα σταματά πλέον να πετά με τα Α-7 Ε και αρχίζει να παραλαμβάνει τα ολοκαίνουρια αεροσκάφη τέταρτης γενιάς F-16 BLK 52 (Advanced), στις καινούριες της εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν στο χώρο της 116ΠΜ.

Η παραλαβή τους ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2010 ενώ από τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου η Μοίρα αναλαμβάνει να εντάξει στην οπλοστάσιο της Π.Α. το πλέον σύγχρονο αεροσκάφος τέταρτης γενιάς, συμπεριλαμβανομένου όπλων όπως το JSOW-JDAM, του συστήματος LINK-16 , καθώς και του καινούριου RECCE POD (Ατρακτίδιο Αναγνώρισης).

Πλέον οι χειριστές της 335Μ αναλαμβάνουν να εκτελέσουν όλη την γκάμα Αεροπορικών αποστολών μέρα και νύχτα και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, αφού το αεροσκάφος με το οποίο είναι εξοπλισμένη η Μοίρα είναι ικανό να εκτελέσει με την ίδια αποτελεσματικότητα όλες τις αποστολές της Π.Α. και του ΝΑΤΟ. Έτσι οι χειριστές της 335Μ συνεχίζουν την ένδοξη ιστορία της πετώντας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη τόσο του Ελληνικού εναέριου χώρου , όσο και του Ευρωπαϊκού ουρανού με τα αεροσκάφη F-16 BLK 52.

>

Η μαύρη σελίδα του εμφυλίου

Ο επαναπατρισμός των Ελληνικών Μοιρών την 14η Νοεμβρίου 1944, μετά την εμπλοκή τους στις επιχειρήσεις της Μ. Ανατολής και της Ιταλίας, σηματοδότησε την ανασύσταση της Αεροπορίας, ουσιαστικά Επαναπατρισμός – Εμφύλιος Πόλεμος (1945-1949)με βρετανικό υλικό και υπό βρετανική διοίκηση, αρχικά με τις τρεις Μοίρες (13η, 335η και 336η) που πολέμησαν στη Μ. Ανατολή.

Οι Ελληνικές Μοίρες, σε συνδυασμό με ορισμένες βρετανικές, συνέχισαν τις επιχειρήσεις στο Αιγαίο, στο οποίο οι Γερμανοί κράτησαν αρκετά νησιά μέχρι και τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (ΠΠ). Το αεροπορικό υλικό πέρασε οριστικά σε ελληνικά χέρια την 25η Απριλίου 1946.

Η αποχώρηση των Γερμανών βρήκε τους Έλληνες διχασμένους πολιτικά. Η εμφύλια διαμάχη που ακολούθησε (1946-49) είχε ως επίκεντρο των επιχειρήσεων, τη Β. Ελλάδα. Στην προσπάθεια αυτή, μετακινήθηκαν στο αεροδρόμιο του Σέδες η 335 Μοίρα Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (ΜΕΒΑ) και η 336 ΜΕΒΑ.

Οι δύο Μοίρες, με βάση το αεροδρόμιο του Σέδες και χρησιμοποιώντας αρκετά βοηθητικά αεροδρόμια στη Θεσσαλία και τη Β. Ελλάδα, ενίσχυσαν τον Ελληνικό Στρατό στις επιχειρήσεις εναντίον των δυνάμεων του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας σε ολόκληρη τη χώρα και κυρίως στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα.

Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν διάφορες εκδόσεις του Supermarine Spitfire, καθώς και εκπαιδευτικά North American T-6 Texan / Harvard που δρούσαν ως αεροσκάφη παρατήρησης και συνεργασίας με τις δυνάμεις του Στρατού καθώς και για αποστολές ελαφρού βομβαρδισμού. Το δυναμικό της Αεροπορίας ενισχύθηκε από το 1947 με νεώτερες εκδόσεις του Supermarine Spitfire, όπως τα Mk IXe/Mk XVI, με τα οποία οργανώθηκε και τρίτη Μοίρα, η 337.

Σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις είχαν οι αποστολές παρατήρησης, που ανέλαβαν κυρίως αεροσκάφη North American T-6 Texan / Harvard. Οι Επαναπατρισμός – Εμφύλιος Πόλεμος (1945-1949)παράλληλες δυνατότητες αερομεταφορών της Αεροπορίας αναπτύχθηκαν σημαντικά για πρώτη φορά στην ιστορία της, με την απόκτηση μεταγωγικών Douglas C-47 Dakota και τη χρήση των ξεπερασμένων βομβαρδιστικών Vickers Wellington MkXIII.

Η επιστροφή των Martin A-30 Baltimore στη RAF, το Σεπτέμβριο του 1945, άφησε την Αεροπορία χωρίς ικανά βομβαρδιστικά, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις εναντίον οχυρωμένων θέσεων στις ορεινές περιοχές να έχουν μικρή αποτελεσματικότητα. Η απόκτηση των ικανότατων βομβαρδιστικών κάθετης εφόρμησης τύπου Curtiss SB2C-5 Helldiver από τις ΗΠΑ και η αξιοποίησή τους από την 336 Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού, οδήγησε στην επίσπευση του τέλους του πολέμου.