Δομημένο ομόλογο-φωτιά για ασφαλιστικά ταμεία και ένα πρόστιμο 5,5 δισ. ευρώ

Τόνοι μελάνης και λάσπης χύθηκαν για χρόνια ολόκληρα γύρω από το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων και των εκατομμυρίων ευρώ σε προμήθειες που κατέληξαν σε προσωπικούς λογαριασμούς και κομματικά ταμεία. Και όχι μόνο αυτό· η Ακρόπολις Χρηματιστηριακή, η οποία φέρεται ως ο μεσάζοντας για το φόρτωμα των ασφαλιστικών ταμείων με τα δομημένα ομόλογα, εμφανίζεται ακόμη και σήμερα, δώδεκα χρόνια μετά το σκάνδαλο, ως ο μεγαλύτερος οφειλέτης του ελληνικού δημοσίου με χρέη που ξεπερνούν τα 8 δισ. ευρώ.

Το ποσό της οφειλής σοκάρει για δύο λόγους: πρώτον, αποτελεί ούτε λίγο ούτε πολύ το 10% των συνολικών οφειλών της λίστας που εξέδωσε η Γενική Γραμματεία Δημόσιων Εσόδων (ΓΓΔΕ), η οποία περιλαμβάνει 13.730 ονόματα οφειλετών του δημοσίου με ληξιπρόθεσμα χρέη που αθροιστικά ανέρχονται στα 83 δισ. ευρώ.

Δεύτερον, ξεπερνά ακόμη και το τρίτο μνημόνιο, το οποίο προβλέπει φορολογικά και άλλα μέτρα ύψους 5,6 δισ. ευρώ. Κοινώς μια Ακρόπολις θα μας γλίτωνε από αυξήσεις σε ΦΠΑ, τέλη, εφορία και δεκάδες άλλα δεινά… Είναι όμως έτσι; Η οφειλή της ανενεργής εδώ και χρόνια Ακρόπολις ανέρχεται σε αυτό το ύψος λόγω του προστίμου που επιβλήθηκε στην ΑΧΕΠΕΥ από τη ΔΟΥ ΦΑΕΕ Αθηνών, ύψους 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, για τη συμμετοχή της στην υπόθεση των δομημένων ομολόγων.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί από συστάσεως ελληνικού κράτους, η εξόφληση του οποίου ακόμη εκκρεμεί. Τόκοι και φόροι με την πάροδο των ετών ανέβασαν το ποσό στα 8,5 δισ. ευρώ. Μερικούς μήνες αργότερα δημοσιεύματα στον Τύπο αρχίζουν να φωτίζουν την υπόθεση και να δημιουργούν θόρυβο γύρω από τα δομημένα ομόλογα και κυρίως για το συγκεκριμένο που διακινήθηκε μέσω της Ακρόπολις. Μάλιστα αν ανατρέξει κανείς στα δημοσιεύματα της εποχής θα διαπιστώσει ότι έγραφαν για υπερτιμολογήσεις, με αποτέλεσμα τα ασφαλιστικά ταμεία και οι λοιποί δημόσιοι φορείς να ζημιωθούν, αφού αγόρασαν σύνθετα ομόλογα όχι σε χαμηλότερη τιμή από την ονομαστική, όπως συνηθίζεται, αλλά στο άρτιο.

Επίσης γινόταν λόγος, κάτι που επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια, για υψηλότατες προμήθειες και τεράστιες αμοιβές που μοιράστηκαν μεταξύ των μεσολαβητών. Στο πόρισμα εκείνο αναφερόταν χαρακτηριστικά ότι για την πώληση των 20 συνολικά ομολόγων εκτελέστηκαν περισσότερες από 300 συναλλαγές, αυξάνοντας τον συνολικό τζίρο από τα 180.000.000 στα 2,5 δισ. ευρώ.

Ετσι, λοιπόν, υπό το φως των αποκαλύψεων ξεκινάει μια μακρά περίοδος ανακρίσεων και καταθέσεων, ώσπου στις 3 Μαρτίου 2010 το Συμβούλιο Εφετών διατάσσει τη σύλληψη και προφυλάκιση τριών μετόχων της Ακρόπολις Χρηματιστηριακή: του Γιώργου Αποστολίδη, του Σοφοκλή Πρινιωτάκη (πατέρας) και του Θοδωρή Πρινιωτάκη (γιος). Η υπόθεση τότε παραπέμφθηκε να εκδικαστεί στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Δύο χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2012, φεύγει από τη ζωή από ανακοπή καρδιάς ο Σ. Πρινιωτάκης, ο πρόεδρος της χρηματιστηριακής Ακρόπολις ΑΧΕΠΕΥ.

Ο ίδιος, σύμφωνα με όσα έγραφε ο Τύπος τότε, διατηρούσε πολύ στενές σχέσεις με κομματικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, αφού επί των ημερών του Κώστα Καραμανλή ξέσπασε το σκάνδαλο. Οπως πάντα συμβαίνει, η διαλεύκανση της υπόθεσης ολοκληρώθηκε πολύ αργότερα, αφού προκλήθηκαν σημαντικά πολιτικά αποτελέσματα και αφού κηλιδώθηκαν υπολήψεις και καριέρες. Στο ακροατήριο του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών προσάχθηκαν ως κατηγορούμενοι όλοι όσοι μεσολάβησαν στη διαδρομή του ομολόγου καθώς και οι πρόεδροι των ασφαλιστικών ταμείων που το αγόρασαν.

Ενοχοι κρίθηκαν και καταδικάστηκαν οι δύο εκπρόσωποι της χρηματιστηριακής εταιρείας Ακρόπολις, για κατηγορίες που αφορούν έκδοση εικονικών τιμολογίων της εταιρείας και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα (ξέπλυμα). Σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση των δικαστών, σε κάθειρξη οκτώ ετών χωρίς αναστολή καταδικάστηκε ο Γιώργος Αποστολίδης και σε εξαγοράσιμη ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών καταδικάστηκε ο Θεόδωρος Πρινιωτάκης.

Αντίθετα, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είχε επιβάλει ποινές κάθειρξης από 15 έως 25 έτη στους υπευθύνους των ασφαλιστικών ταμείων που την περίοδο 2006-2007 αγόρασαν υπερκοστολογημένο το δομημένο ομόλογο αξίας 280 εκατομμυρίων ευρώ και στους υπευθύνους των χρηματιστηριακών εταιρειών, ενώ είχε διατάξει κατασχέσεις περιουσιών και είχε επιβάλει και χρηματική ποινή ύψους 11,6 εκατ. ευρώ στον έναν από τους εμπλεκόμενους των χρηματιστηριακών εταιρειών. Το επίμαχο ομόλογο εκδόθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2007 από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Ηταν 12ετούς διάρκειας, αξίας 280 εκατομμυρίων ευρώ, με ανάδοχο την αμερικανική JP Morgan.

Από αυτήν πέρασε στο αμοιβαίο κεφάλαιο NPI, στη γερμανική Hypovereinsbank, η οποία το μεταπώλησε στη χρηματιστηριακή εταιρεία Ακρόπολις ΑΧΕΠΕΥ, από την οποία τελικά πουλήθηκε στα εξής τέσσερα ασφαλιστικά ταμεία:

01 Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ)

02 Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών (ΤΕΑΥΦΕ)

03 Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΤΕΑΠΟΚΑ)

04 Ταμείο Συντάξεων Εφημεριδοπωλών και Υπαλλήλων Πρακτορείων (ΤΣΕΥΠ).

Υστερα από εξέταση δεκάδων μαρτύρων η εισαγγελία κατέθεσε απαλλακτική πρόταση την όποια έκανε δεκτή το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων στο οποίο εκδικάστηκε η υπόθεση.

Στις 28 Φεβρουαρίου 2012 το δικαστήριο κατέληξε στην απόφαση πως «οι τιμές ΗΔΑΤ κατά τη διερευνηθείσα περίοδο δεν ήταν καλύτερες τιμές αγοράς, ούτε μπορούσαν και έπρεπε να επιτευχθούν από τους συναλλασσομένους, αλλά απλώς και μόνο τιμές αποτίμησης των επίμαχων ομολόγων, ότι οι πρόεδροι ενήργησαν με τη σύμφωνη γνώμη όλων των μελών των διοικητικών συμβουλίων των ασφαλιστικών ταμείων και χωρίς να τους ασκηθεί οποιαδήποτε επιρροή από τους εκπροσώπους των χρηματιστηριακών εταιρειών και ότι ουδέν περί ΗΔΑΤ γνώριζαν, ούτε είχαν εξάλλου θεσμοθετημένη υποχρέωση συναλλαγής μέσω ΗΔΑΤ ή σε τιμές ΗΔΑΤ».

Ολοι οι κατηγορούμενοι για την υπόθεση των ομολόγων σταθερού επιτοκίου αθωώθηκαν.

* Περιοδικό Hot Doc #187, «Τα 10 μαύρα κουτιά» του ελληνικού επιχειρείν, 8/9/2019