Blue Monday στην εποχή της κατάθλιψης

Πάντως αν και υπάρχει μια αποστροφή προς την κατάθλιψη, αρέσει στον κόσμο να ακούει για αυτή. Ας ακούσει λοιπόν, μέρα που ΄ναι.

Κατ΄ αρχάς η κατάθλιψη δεν δίνει τα ίδια ακριβώς συμπτώματα σε όλους όσους έχουμε περάσει και βγει ή έχουμε παραμείνει σε αυτή. Ούτε έχει τις ίδιες συνέπειες. Υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά, αλλά κάθε περίπτωση διαχειρίζεται διαφορετικά το ψυχικό της άλγος. Όμως οι απέξω την προσεγγίζουν πάντα ως έλλειμα. Ίσως επειδή θεωρείται σύμφυτη με την απώλειας της χαράς. Δηλαδή ως μία συναισθηματική κατάσταση που αφαιρεί κάτι από τη ζωή του ανθρώπου.

Στην εποχή των τρελών ταχυτήτων και των εναλλαγών, οι καταθλιπτικοί άνθρωποι έχουμε την ανάγκη να κατεβάζουμε στροφές, να πηγαίνουμε στο ρελαντί. Και εντός αυτού του μήκους κύματος βυθιζόμαστε πιο βαθιά στις παρατηρήσεις μας. Αυτή η ανάγκη εκλαμβάνεται ως παραίτηση από μία άλλη νοοτροπία που συχνά κινείται σα να κυνηγά την ουρά της. Έλα όμως που εμάς μας εμπλουτίζει μιας και μας καθιστά εξαιρετικά ευαίσθητους σε προσλαμβάνουσες. Όταν οι σκέψεις σου κάνουν βουτιά στο κενό, και βυθίζονται σε αυτό, πηγαίνοντας βαθιά αντικρύζουν έναν ολόκληρο κόσμο. Ο βυθός έχει τόσα πολλά κρυμμένα να φανερώσει.

Στην καθομιλουμένη η καταθλιπτική κατάσταση ξεδιπλώνεται μέσα από εικόνες ενός σώματος σταματημένου, ακινητοποιημένου, που «δεν προχωρά άλλο», που «δεν κάνει βήματα εμπρός», που «κάθεται με σταυρωμένα χέρια». Παρ΄ όλα αυτά η κατάθλιψη δεν είναι ένα μειονέκτημα ή ένα σφάλμα. Μήτε μια ανυπακοή στις απαιτήσεις του σύγχρονου πολιτισμού για αισιοδοξία. Είναι απλά μία ψυχική κατάσταση που οδηγεί σε άλλα πεδία. Έως και κάποιους μας θρέφει.

Υπάρχει πάντα μια ιδιαίτερη συναισθηματική ταύτιση με το υποκείμενο που δεν τα καταφέρνει πια. Έναν χαρούμενο και δυναμικό άνθρωπο, τον θαυμάζεις ή και τον ζηλεύει, όμως ενδίδεις ευκολότερα στη μεταδοτικότητα της θλίψης του συντετριμμένου ανθρώπου. Διότι η κατάθλιψη είναι το μετέπειτα μιας συντριβής. Όμως το «ψυχοπλάκωμα» δεν δημιουργεί κοινωνικότητα. Ο σύγχρονος πολιτισμός, λοιπόν, που θεωρεί ως αξία την ανταγωνιστικότητα και την κατάκτηση, δεν αγαπά τους καταθλιπτικούς, ακόμα και ας είναι αυτός που τους δημιουργεί και τους πολλαπλασιάζει.

Υπάρχει όμως και ένας άλλος αποκλεισμός. Η συναισθηματική ταύτιση προς έναν άνθρωπο που έχει κατάθλιψη είναι και αυτή συχνά μετριασμένη διότι το υποκείμενο που την έχει μας εκνευρίζει και τελικά μας απωθεί. Όχι επειδή εξωθεί τις πλέον αφοσιωμένες προσπάθειες σε αποτυχία αλλά διότι προκαλεί κάτι άλλο: αποκαλύπτει εμμέσως πλην σαφώς ένα «άνευ λόγου» που εμπεριέχει η προσήλωσή μας στον κόσμο. Καταμαρτυρά εν ολίγοις πως το θεωρούμενο ως νόημα ζωής διέπεται από μια τυχαιότητα. Και ζητά από το συνομιλητή να του αποκαλύψει το «ενδόμυχο σημείο πρόσδεσης με το αίσθημα ζωής». Θέτει δηλαδή ένα εξαιρετικά δύσκολο αίτημα. Για να το πω καλύτερα, ζητάμε μια πολύ δύσκολη απάντηση σε ένα εύκολο ερώτημα.      

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr