Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων: Η πολιτική ηγεσία δεν είδε ούτε τη βαριά συμβολική και ηθική βλάβη

Όπως τονίζουν, το γεγονός ότι δεν υπήρξε μεγάλη καταστροφή, οφείλεται στην κοπιώδη εργασία εργατοτεχνιτών, φυλάκων, συντηρητών, μηχανικών, αρχιτεκτόνων και αρχαιολόγων «που δίνουν καθημερινά, μέσα σε αντίξοες συνθήκες, τον αγώνα για να εξασφαλιστούν οι συνθήκες για την προστασία» των μνημείων.

Με αφορμή την πυρκαγιά στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών

H 30ή Αυγούστου του 2020 υπήρξε μια μέρα θλίψης για την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Πρόκειται για την ημέρα που είδαμε τη φωτιά να περνάει μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών. Ανεξαρτήτως της τελικής του έκβασης, το γεγονός είναι ανεπίτρεπτο για ένα μνημειακό σύνολο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι πολύ σημαντικό ότι οι εκτιμήσεις των ειδικών υποδεικνύουν ότι τα κτηριακά κατάλοιπα του αρχαιολογικού χώρου δεν έχουν υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων διατυπώνει την αγανάκτησή του για την επικοινωνιακή διαχείριση του εξαιρετικά δυσάρεστου γεγονότος της πυρκαγιάς στην μητρόπολη του Μυκηναϊκού Κόσμου. Τα μνημεία δεν επιτρέπεται να αποτελούν πεδίο ύποπτου, ανούσιου και φθηνού πολιτικού και μικροπολιτικού ανταγωνισμού. Τα πολλά προβλήματά τους δεν αντιμετωπίζονται ευκαιριακά ούτε με αφορμή ατυχή και δυσάρεστα περιστατικά. Πίσω από τα μνημεία στέκονται οι άνθρωποί τους, οι εργατοτεχνίτες, οι φύλακες, οι συντηρητές, οι μηχανικοί, οι αρχιτέκτονες και οι αρχαιολόγοι που δίνουν καθημερινά, μέσα σε αντίξοες συνθήκες, τον αγώνα για να εξασφαλιστούν οι συνθήκες για την προστασία τους. Στην περίπτωση των Μυκηνών, αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι ήταν που έσωσαν με την πρόνοια και την άμεση επέμβασή τους το κορυφαίο μνημειακό σύνολο από την υλική καταστροφή.

Αλγεινή εντύπωση μας προκάλεσε η προσπάθεια υποβάθμισης του ζητήματος από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η πολιτική ηγεσία δεν είδε ούτε τη βαριά συμβολική και ηθική βλάβη από το πέρασμα της φωτιάς από ένα μνημείο UNESCO, ούτε καν την έκθεση της χώρας στα διεθνή ΜΜΕ. Δεν μπορεί να μην αναρωτηθούμε γιατί δεν υπήρξε σταθμευμένο όχημα της πυροσβεστικής υπηρεσίας έξω από τον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών, ώστε να επέμβει άμεσα, πριν η φωτιά επεκταθεί εντός του χώρου. Δεν μπορεί να μην αναρωτηθούμε γιατί οι Μυκήνες, κατά δήλωση της Υπουργού, δεν έχουν τρεχούμενο νερό. Δεν μπορεί να μην αναρωτηθούμε ποιες ήταν οι προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας μετά το συμβάν.

Την επόμενη μέρα, πρέπει όλοι να σκύψουμε το κεφάλι και να εντοπίσουμε τις αιτίες, τις αδυναμίες και το ενδεχόμενο τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί μας χώροι να μην είναι επαρκώς θωρακισμένοι απέναντι σε ακραία φυσικά φαινόμενα. Επισημαίνουμε για μια ακόμη φορά στην πολιτική αλλά και την υπηρεσιακή ηγεσία του Υπουργείου την αναγκαιότητα εκπόνησης εμπεριστατωμένων σχεδίων διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων για τη θωράκισή τους από τα έντονα φυσικά φαινόμενα και εν γένει από κινδύνους, δεδομένων και των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Επισημαίνουμε τη σημασία των έργων υποδομής συνολικά: στην εγκατάσταση, την συντήρηση και την λειτουργία σύγχρονων δικτύων πυροπροστασίας, τις συστηματικές αποψιλώσεις των αρχαιολογικών χώρων με έγκαιρες εγκρίσεις των σχετικών πιστώσεων, τα αντιπλημμυρικά έργα και τις λοιπές εργασίες που κάθε χρόνο υλοποιούνται, πολλές φορές με εξαιρετική δυσκολία, από τις υποστελεχωμένες Εφορείες Αρχαιοτήτων και άλλες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, χωρίς καν το απαιτούμενο μόνιμο προσωπικό. Εργασίες, που συνιστούν την στοιχειώδη συνθήκη για την προστασία και την ασφαλή λειτουργία χώρων και μνημείων για το κοινό και για την ακεραιότητα της υλικής μας κληρονομιάς.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων καλεί την ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού να θέσει σε απόλυτη προτεραιότητα την χρηματοδότηση των εργασιών υποδομής από τον κρατικό προϋπολογισμό και το ΤΑΠΑ.