Πυρηνική διελκυστίνδα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν πως «αναστέλλουν τη συμμόρφωσή τους» προς τη Συνθήκη και απειλούν ότι θα αποσυρθούν πλήρως μέσα σε έξι μήνες, «αν η Μόσχα δεν σταματήσει να την παραβιάζει», όπως δήλωσε την Παρασκευή ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναστείλουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη συνθήκη INF και θα αρχίσουν τη διαδικασία αποχώρησης», η οποία «θα ολοκληρωθεί μέσα σε έξι μήνες, εκτός αν η Ρωσία σεβαστεί τις υποχρεώσεις της καταστρέφοντας όλους τους πυραύλους της, τους εκτοξευτήρες της και τους εξοπλισμούς που παραβιάζουν το κείμενο», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Η απάντηση δεν άργησε να έρθει δια στόματος Πούτιν  που δήλωσε πως η Μόσχα παύει και αυτή τη συμμετοχή της στη συνθήκη INF για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς, μετά την απόφαση της Ουάσινγκτον για αναστολή της.

Σε αυτό το πλαίσιο, όπως είπε, η Ρωσία θα αναπτύξει πυραύλους που προηγουμένως της απαγορεύονταν.

«Η δική μας αντίδραση θα είναι αντίστοιχη. Οι εταίροι μας στις ΗΠΑ λένε πως αναστέλλουν τη συμμετοχή τους στη συνθήκη, και εμείς κάνουμε το ίδιο» είπε ο Ρώσος πρόεδρος το Σάββατο στη Μόσχα.

«Λένε πως κάνουν έρευνες και δοκιμές (πάνω σε νέα όπλα), και εμείς θα κάνουμε το ίδιο» είπε ο Πούτιν, σε συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας, Σεργκέι Λαβρόφ, και τον υπουργό Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου.

 
O Ρώσος πρόεδρος τόνισε πως, ενώ οι προτάσεις της Μόσχας για να εκσυγχρονιστεί και να γίνει πιο διαφανής η συνθήκη του 1987 «είναι ακόμα στο τραπέζι», δεν θα ληφθούν άλλες πρωτοβουλίες για συνομιλίες με τους Αμερικανούς προκειμένου να διασωθεί η INF. «Ας περιμένουμε μέχρι οι εταίροι μας να ωριμάσουν επαρκώς για να έχουμε μια ουσιώδη συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα, που είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς και ολόκληρο τον κόσμο» πρόσθεσε ο Ρώσος πρόεδρος. 

Οι σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση βρίσκονται στο ναδίρ για μια σειρά θεμάτων, περιλαμβανομένης της προσάρτησης της Κριμαίας κατά την κρίση στην Ουκρανία, καθώς και των κατηγοριών για ρωσική παρέμβαση στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές και της επίθεσης με χημικό όπλο εναντίον του Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ στη Βρετανία. Η αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ για τη συνθήκη INF περιπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. 

Τι όμως προβλέπει η συνθήκη INF;

Πρόκειται για τη συνθήκη που είχε υπογραφτεί το 1987, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου από Γκορμπατσόφ και Ρίγκαν, βάζοντας τέλος στον εξοπλιστικό ανταγωνισμό των δύο χωρών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 η Σοβιετική Ένωση ξεκίνησε την εγκατάσταση πυραύλων μέσου βεληνεκούς, τύπου SS-20, οι οποίοι μπορούσαν να εξοπλιστούν και με πυρηνικές κεφαλές. Το 1983 οι ΗΠΑ απάντησαν σε αυτό, κατόπιν συνεννόησης με το ΝΑΤΟ, τοποθετώντας πυραύλους Pershing-2 και πυραύλους μέσου βεληνεκούς στο Βέλγιο, τη Μ. Βρετανία, την Ιταλία και τη Γερμανία.

Έτσι μπήκε ένα τέλος στα επικίνδυνα παιχνίδια ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης, καθώς η συνθήκη προέβλεπε την καταστροφή χερσαίων βαλλιστικών πυραύλων βεληνεκούς 500 με 5.500 χιλιομέτρων εντός τριών χρόνων. Η καταστροφή των πυραύλων και των υποδομών έγινε, και μάλιστα υπό την παρακολούθηση εμπειρογνωμόνων και των δυο πλευρών.

Τα σενάρια για την επόμενη μέρα

Τα σενάρια για το τι μέλλει γενέσθαι είναι περισσότερα του ενός. Σύμφωνα με την Deutsche Welle τα επικρατέστερα είναι τα εξής:

– Μια νέα συνθήκη μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ποιες είναι πράγματι οι δυνατότητες των νέων ρωσικών πυραύλων.

– Μια νέα παγκόσμια συνθήκη στην οποία θα συμμετέχουν και χώρες όπως η Κίνα και η Β. Κορέα. Αυτό το σενάριο δεν είναι πολύ πιθανό διότι στο μεταξύ οι ασιατικές χώρες διαθέτουν σημαντικά οπλοστάσια βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς.

– Καμία συνθήκη. Αυτό θα ήταν το χειρότερο σενάριο γιατί οι Αμερικανοί θα μπορούσαν να επιστρέψουν στα παιχνίδια εξοπλισμού της δεκαετίας του ’80 και να εγκαταστήσουν πυραύλους μέσου βεληνεκούς στην Ευρώπη.

Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί η συνθήκη INF προβλέπει προθεσμία καταγγελίας 6 μηνών, ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα για ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις.