Το πείραμα της Ισλανδίας πέτυχε: Τετραήμερη εργασία με ίδιους μισθούς, χωρίς μείωση παραγωγικότητας

Αισιόδοξα είναι τα μηνύματα που έρχονται για τους εργαζόμενους από την Ισλανδία, μια χώρα που κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από την Ελλάδα και μειώνει τις ημέρες εργασίας της εβδομάδας από πέντε σε τέσσερις.

Σύμφωνα με πιλοτικό πρόγραμμα που έλαβε χώρα στην Ισλανδία την τετραετία 2015-2019 και αφορούσε εβδομάδα τετραήμερης εργασίας, τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, με αποτέλεσμα πολλοί εργαζόμενοι να αποφασίσουν να μειώσουν τις ώρες εργασίας τους.

Η δοκιμαστική περίοδος της τετραήμερης εργασίας στην Ισλανδία έγινε υπό την αιγίδα του δημοτικού συμβουλίου του Ρέικιαβικ και την ισλανδική εθνική κυβέρνηση μετά από πίεση που δέχθηκαν από συνδικάτα και συλλογικότητες. Οι εργαζόμενοι που συμμετείχαν στο πιλοτικό αυτό πρόγραμμα ήταν από εννέα έως πέντε υπαλλήλους καθώς και εργαζόμενοι με μη σταθερή βάρδια. Οι χώροι εργασίας που αφορούσε το πείραμα ήταν γραφεία, νοσοκομεία, παιδότοποι, και κοινωνικές υπηρεσίες.

Στις εν λόγω δοκιμές πήραν μέρος περίπου 2500 εργαζόμενοι, δηλαδή το 1% του εργατικού δυναμικού της χώρας οι οποίοι δούλευαν 35 ή 36 ώρες την εβδομάδα σε τέσσερις ημέρες έχοντας παράλληλα τρεις ημέρες ανάπαυσης, χωρίς μείωση αποδοχών.

Τα αποτελέσματα ήταν κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά. Η παραγωγικότητα των εργαζόμενων όχι μόνο δε μειώθηκε αλλά παρέμεινε η ίδια, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αυξήθηκε, γεγονός που αποδεικνύει ότι η μείωση του ωραρίου κάθε άλλο παρά συνεπάγεται μείωση της απόδοσης.

Κι έτσι, το 86% του εργατικού δυναμικού της Ισλανδίας προτιμά πλέον το συγκεκριμένο ωράριο και ήδη πολλοί από τους εργαζόμενους έχουν πετύχει τη μείωση του ωραρίου τους με τον ίδιο μισθό μετά από συλλογική διαπραγμάτευση.

Η μελέτη καταγράφει ότι οι εργαζόμενοι αισθάνονται λιγότερο στρες, ενώ η υγεία τους και η ισορροπία της προσωπικής ζωής με την εργασία έχει βελτιωθεί.

Ο Γουίλ Στόνγκ, διευθυντής της μελέτης δήλωσε ότι «αυτή η έρευνα καταγράφει ότι η μεγαλύτερη μελέτη παγκοσμίως για μικρότερη εργασιακή εβδομάδα στον δημόσιο τομέα ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Δείχνει ότι ο δημόσιος τομέας μπορεί να βρεθεί στην πρωτοπορία αναφορικά με το ωράριο και υπάρχουν μαθήματα από τα οποία μπορούν να διδαχθούν και άλλες κυβερνήσεις».

Από την πλευρά του ο ερευνητής του Ινστιτούτου Alda, Γκούντμουντουρ Χάραλντσον σημειώνει στο BBC «το ισλανδικό ταξίδι μας δείχνει πως όχι μόνο είναι εφικτές οι λιγότερες ώρες εργασίας στο σύγχρονο περιβάλλον, αλλά ότι η προοδευτική αλλαγή είναι πιθανή».

Και άλλες χώρες κινούνται προς την τετραήμερη εργασία 

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μια σειρά από χώρες παγκοσμίως εξετάζουν το μοντέλο της τετραήμερης εργασίας, υιοθετώντας πιλοτικά προγράμματα ή προωθώντας νόμους στα εθνικά κοινοβούλια.

Για παράδειγμα η Ισπανία ήδη έχει ξεκινήσει πιλοτικά το πρόγραμμα της τετραήμερης εργασίας, υπό το βάρος και της πανδημίας, ενώ η εταιρεία Unilever δίνει τη δυνατότητα στους εργαζόμενούς της στη Νέα Ζηλανδία να μειώσουν το ωράριό τους κατά 20% χωρίς να αλλάξει ο μισθός τους.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, 45 βουλευτές από διαφορετικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των Εργατικών, SNP, Plaid Cymru, του SDLP και του Πράσινου Κόμματος υπέγραψαν πρόταση, με την οποία καλούσαν την κυβέρνηση να συστήσει μια επιτροπή για να εξετάσει την πρόταση για 4ημερη εβδομάδα εργασίας. Παράλληλα, τον περασμένο μήνα, έκθεση που παρουσίασε η βρετανική πλατφόρμα «Εβδομάδα τεσσάρων ημερών» έδειξε ότι το μειωμένο ωράριο θα έχει θετική επίδραση στη μείωση της ρύπανσης στο Ηνωμένο Βασίλειο.