Το όνομα «Λίβερπουλ» δεν αγοράζεται

Η 4η Ιουλίου είναι μια πολύ μεγάλη μέρα για την Αμερική. Θεωρείται ομοσπονδιακή αργία, αφού οι Ηνωμένες Πολιτείας γιορτάζουν την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας τους. Στις 4 Ιουλίου του 2010, οι οπαδοί της Λίβερπουλ με επικεφαλής το οπαδικό κίνημα «Spirit of Shankly» διοργάνωσαν τη δική τους “Ημέρα Ανεξαρτησίας”, κατά της αμερικανικής ιδιοκτησίας της αγαπημένης τους ομάδας. Ταξίδεψε, μάλιστα, για την περίσταση από την Ελλάδα η κόρη του θρυλικό Μπιλ Σάνκλι, προκειμένου να στηρίξει την πρωτοβουλία. Τα χρόνια πέρασαν, η Λίβερπουλ επέστρεψε στην κορυφή της Ευρώπης, όμως 9 χρόνια μετά οι Reds ξαναβγήκαν στους δρόμους. Σε μια περίοδο όπου έραψαν το έκτο ευρωπαϊκό τους αστέρι, κατακτώντας το Champions League. Στο ξεκίνημα μιας σεζόν όπου βρίσκονται στην κορυφή της Premier League και τρέχουν ένα σερί με μόλις μια ήττα σε 43 ματς, βγήκαν για να διαμαρτυρηθούν κατά της διοίκησης. Γιατί στο δικό τους μυαλό, οι οπαδοί δεν εξαγοράζονται με επιτυχίες. Δεν κάνουν τα στραβά μάτια επειδή η ομάδα κατακτά τίτλους.

Η αίτηση που άναψε φωτιές

Η πορεία διαμαρτυρίας που διοργάνωσαν -όπως τότε- οι «Spirit of Shankly», πήρε ξανά το όνομα «Ημέρα Ανεξαρτησίας». Αυτή τη φορά στόχος δεν ήταν η απελευθέρωση της ομάδας τους από τους Αμερικάνους, αλλά η ίδια η ονομασία της πόλης και του συλλόγου που αγαπούν. Η ανεξαρτησία των ανθρώπων που έχουν συνδέσει την παρουσία τους με το ίδιο το Άνφιλντ την ημέρα των αγώνων. Λίγες μέρες πριν ανακοινωθεί, η τοπική εφημερίδα Liverpool Echo είχε αποκαλύψει ότι η Fenway Sports Group, η αμερικανική εταιρεία που έχει το πλειοψηφικό πακέτο των Reds, έκανε αίτηση για να κατοχυρώσει το «Λίβερπουλ» ως εμπορικό σήμα. Η είδηση δεν δημοσιοποιήθηκε επειδή την έδωσε η ίδια η διοίκηση στην δημοσιότητα, αλλά από ρεπορτάζ. Οι διοικούντες ήθελαν να το κρατήσουν κρυφό μέχρι να γίνει πράξη. Η εφημερίδα μάλιστα μετέφερε και δηλώσεις εκπροσώπου του κλαμπ, ο οποίος τόνιζε πως στόχος είναι η προστασία της ομάδας και των οπαδών της.

«Η αίτηση γίνεται αυστηρά για την προστασία του συλλόγου και των οπαδών από εκείνους που ωφελούνται από τις απομιμήσεις προϊόντων. Tα οφέλη που έχει ο σύλλογος από αυτή την προστασία αφορούν τη διασφάλιση ότι όλα τα έσοδα από τα επίσημα προϊόντα και υπηρεσίες διοχετεύονται πίσω στο σύλλογο και επανεπενδύονται στην ομάδα και τις υποστηρικτικές υποδομές της». Για τον κόσμο, η πραγματικότητα δεν ήταν ακριβώς έτσι. Οι οπαδοί του «Spirit of Shankly» προσπάθησαν σε πρώτη φάση να κανονίσουν συνάντηση ανάμεσα σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, παρουσία και ανθρώπων της Λίβερπουλ, ούτως ώστε να βρεθεί μια κοινή συνισταμένη και το θέμα να μην πάει στα δικαστήρια. Η πρώτη συνάντηση έγινε στις δύο Αυγούστου και ακολούθησαν άλλες. Με μέλη του δημοτικού συμβουλίου, εμπόρους, συνδικαλιστικά όργανα και άλλους. Ήταν σαφές πως κανείς, πέραν της διοίκησης, δεν ήθελε το σχέδιο να προχωρήσει. Έγιναν διαδικτυακές καμπάνιες, αλλά και συγκέντρωση κόσμου έξω από το γήπεδο. Αρκετοί έστειλαν μεμονωμένες επιστολές στο αρμόδιο γραφείο πνευματικής ιδιοκτησίας, το οποίο θα αποφάσιζε.

«Κεφαλαιοποίηση της ποδοσφαιρικής κληρονομιάς»

Στην ανακοίνωσή τους, πριν το παιχνίδι με τη Νιούκαστλ στις 14 Σεπτεμβρίου, οι «Spirit of Shankly» ανέφεραν: «Για δεκαετίες, οι ντόπιοι έμποροι έξω από το Άνφιλντ πουλούν κασκόλ, καπέλα, μπλουζάκια και άλλα. Για πολλούς, είναι η μοναδική πηγή εισοδήματος. Πολλά από τα μπλουζάκια έχουν φορεθεί -και ακόμα φοριούνται- από παίκτες, πρώην και νυν. Αυτοί οι έμποροι αποτελούν μια ζωντανή εναλλακτική λύση στα επίσημα προϊόντα του συλλόγου και αγοράζονται από χιλιάδες οπαδούς σε κάθε ημέρα αγώνα. Τι θα συμβεί σε αυτούς; Η λίστα συνεχίζεται. Έπειτα από ένα μεγαλοπρεπές καλοκαίρι αισιοδοξίας και πανηγυρισμών για τη Λίβερπουλ, είναι δύσκολο να σκεφτούμε μια τόσο αμφιλεγόμενη, κακή σκέψη από την FSG. Αποξενώνει ολόκληρη την οπαδική βάση. Εμείς, μαζί με όλους τους φιλάθλους, στηρίζουμε τους ανεξάρτητους έμπορους. Προσθέτουν τόσα πολλά πολλά στην οπαδική κουλτούρα και την ατμόσφαιρα και συνεπώς στην επιτυχία της ομάδας. Ως Spirit of Shankly εναντιωνόμαστε έντονα στην καταφανή κεφαλαιοποίηση της ποδοσφαιρικής μας κληρονομιάς. Αλλά αυτό είναι περισσότερο από την ομάδα. Αφορά ολόκληρο το Λίβερπουλ. Το όνομα δεν είναι της FSG για να το κατοχυρώσει, είναι το όνομα της πόλης μας, ανήκει στον κόσμο της. Αυτό πρέπει να σταματήσει».

Στην διαμαρτυρία που ακολούθησε απέναντι στις «καρακάξες», οι οπαδοί κάλεσαν κάθε φίλαθλο των Ρεντς που θα πήγαινε στο γήπεδο να φορέσει μια μπλούζα, ένα κασκόλ ή ένα καπέλο από αυτούς τους εμπόρους που η διοίκηση είχε βάλει στο μάτι! «Το Λίβερπουλ δεν γίνεται εμπορική ονομασία, σταματήστε την εταιρική απληστία», έγραφαν χαρακτηριστικά. Στα διαδικτυακά σχόλια κάποιων ότι οι απομιμήσεις φανελών κάνουν πράγματι κακό στον σύλλογο, οι οπαδοί ξεκαθάριζαν ότι το θέμα δεν αφορά τις φανέλες. Οι ιδιοκτήτες από τη Βοστόνη δεν σχεδίαζαν να κυνηγήσουν εκείνους που έφτιαχναν φτηνές ρεπλίκες, αλλά οτιδήποτε έφερε το όνομα της ομάδας τους. Το οποίο τυγχάνει να είναι το ίδιο με της πόλης. Ένα μαύρο μπλουζάκι που θα έγραφε απλά «Λίβερπουλ», χωρίς το σήμα του συλλόγου ή κάτι άλλο, θα ήταν επικηρυγμένο. Άλλες ομάδες, μικρότερου βεληνεκούς, που έφεραν το όνομα της πόλης στην ονομασία τους, πιθανόν θα είχαν πρόβλημα, όπως και σωματεία, οργανισμοί, επιχειρήσεις ή εμπορικά προϊόντα άλλου σκοπού. Μολονότι η FSG ξεκαθάριζε ότι η κατοχύρωση θα αφορούσε μόνο τα εμπορικά προϊόντα, κανείς δεν μπορούσε να είναι βέβαιος και η σύγχυση που δημιουργήθηκε έκανε πολλούς να αντιληφθούν το παράλογο του πράγματος. Ακόμα και να μην κυνηγούσαν άλλους, το ότι οι παραδοσιακοί μικροπωλητές δεν θα μπορούσαν να πουλήσουν ούτε ένα καπελάκι που γράφει με κόκκινα γράμματα το όνομα της πόλης, για τον κόσμο ήταν πρόβλημα.

Το μοναδικό ανάχωμα

Ο αγώνας είχε αποτέλεσμα. Στα τέλη του Σεπτεμβρίου, οι οπαδοί και η τοπική κοινότητα έμαθαν τα καλά νέα: Το αρμόδιο γραφείο απέρριψε το αίτημα της επίσημης Λίβερπουλ και στάθηκε στη «γεωγραφική σημασία του Λίβερπουλ ως πόλη σε σύγκριση με τα ονόματα τοποθεσιών που έχουν καταχωριστεί από άλλους ποδοσφαιρικούς συλλόγους στο Ηνωμένη Βασίλειο». Ο πρόεδρος του «Spirit of Shankly», Τζο Μπλοτ, με επιστολή του στη Football Supporters Federation τόνισε: «Χωρίς τον οπαδικό ακτιβισμό, ίσως η κατάληξη να ήταν διαφορετική. Χωρίς την συμμετοχή των οπαδών δεν υπήρχε κανένας αντίλογος στην εταιρική απληστία μέσα στο ποδόσφαιρο. Αλλά μην μπερδεύεστε. Δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Έχουμε πληροφορίες ότι όλες οι ομάδες του Λονδίνου που αγωνίζονται στην Premier League νωρίτερα μέσα στον μήνα συζητούσαν τα πλάνα τους να κάνουν ακριβώς το ίδιο, ένα ακόμα παράδειγμα από το κυνήγι των ποδοσφαιρικών ομάδων για να ξεζουμίσουν κάθε λίρα από όπου μπορούν. Έχουμε παρακολουθήσει ότι πολλοί σύλλογοι έχουν ζητήματα, πιο πρόσφατα η Μπέρι και η Μπόλτον, αλλά οι δράσεις τους πρέπει να γίνονται με συνέπειες, να συζητούνται ανοιχτά με τους οπαδούς. Εμείς, ως οπαδικά γκρουπ πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε αυτό, να συνεχίσουμε να πιέζουμε τις ομάδες μας να λογοδοτούν για τις ενέργειές τους». Όπως γίνεται αντιληπτό από την διαρροή του γραφείου, άλλες ομάδες που εδρεύουν σε μικρότερες πόλεις, έχουν προχωρήσει τη διαδικασία της κατοχύρωσης.

Στο άρθρο του με τίτλο «Οι σύλλογοι έχουν γίνει τόσοι μεγάλοι, που νομίζουν ότι οι κανονισμοί πλέον δεν ισχύουν γι’ αυτούς», ο αρθρογράφος των Times Τζέιμς Γκέμπραντ αναφέρει: »«Με πολλούς τρόπους, οι σούπερ σύλλογοι έχουν περισσότερα κοινά με τις παγκόσμιες μεγα-επιχειρήσεις, παρά με τους ποδοσφαιρικούς τους συντρόφους». Στο τέλος της ημέρας, η οπαδική βάση των συλλόγων, οι άνθρωποι που δίνουν υπόσταση στην ιστορία και νόημα στο παρόν των ομάδων, είναι το μοναδικό ανάχωμα στις βλέψεις των εταιρειών. Και αντιδρούν, ακόμα κι όταν μέσα στο γήπεδο εκείνοι που φορούν την αυθεντική φανέλα βάζουν γκολ και κατακτούν τίτλους…