Οι υπέρμαχοι, οι πολέμιοι για την πατέντα τω εμβολίων

Υπέρ της πρότασης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για κατάργηση της πνευματικής ιδιοκτησίας στα εμβόλια κατά του covid-19 έχουν ταχθεί από καιρό περισσότερες από 80 χώρες, ενώ την αντίθεσή της εξέφρασε τις τελευταίες ώρες η Διεθνής Ομοσπονδία Φαρμακοβιομηχανιών όπως και η Άνγκελα Μέρκελ.

Σημειώνεται ότι τα μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου αναμένεται να πάρουν θέση έως τα τέλη του μήνα.

Όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αρκετές χώρες βλέπουν την άρση των δικαιωμάτων των πατεντών στα εμβόλια κατά του κορωνοϊού ως τον συντομότερο δρόμο για τον τερματισμό της πανδημίας.

Στην αντίπερα όχθη, η Διεθνής Ομοσπονδία Φαρμακοβιομηχανιών εκτιμά ότι η άρση των πατεντών θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στη γρήγορη παραγωγή, καθώς πόροι θα βρεθούν στα χέρια νεοεισερχόμενων στον χώρο. 

Υπέρ ο Μακρόν

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αν και μέχρι στιγμής δήλωνε επιφυλακτικός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, πλέον τάσσεται υπέρ της άρσης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των εμβολίων κατά του κορονοϊού.

«Οφείλουμε προφανώς να ενεργήσουμε έτσι ώστε αυτό το εμβόλιο να γίνει ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος, ο οποίος παράλληλα έκανε τη δική του πρόταση για μεταφορά των δικαιωμάτων σε παρασκευαστές στην Αφρική. «Το θέμα μας είναι να μεταφέρουμε την τεχνολογία και την τεχνογνωσία των πλατφορμών που παράγουν εμβόλια mRNA στην Αφρική, εκεί είναι το κλειδί», υπογράμμισε.

Πλην του Μακρόν, την υποστήριξη της εν λόγω πρότασης γνωστοποίησε και η Ρωσία. Συγκεκριμένα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπογράμμισε, μετά τη συνάντηση με την αντιπρόεδρο της ρωσικής κυβέρνησης ότι η χώρα «θα υποστηρίξει μία τέτοια προσέγγιση. Μάλιστα, ο ίδιος ζήτησε από τη ρωσική κυβέρνηση να εργαστεί προς αυτήν την κατεύθυνση επισημαίνοντας ότι δεν τίθεται θέμα προσωπικού κέρδους αλλά τέτοιες ενέργειες εγγυώνται την ασφάλεια των ανθρώπων.

Ανοιχτή σε διάλογο η Φον ντερ Λάιεν

Με πιο… διπλωματικό τρόπο, οι Βρυξέλλες μέσω της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν δήλωσαν ότι υπάρχει διάθεση για έναρξη συζητήσεων σχετικά με την πρόταση Μπάιντεν «Προτεραιότητά μας είναι να αυξήσουμε την παραγωγή για να επιτύχουμε τον παγκόσμιο εμβολιασμό. Ταυτόχρονα είμαστε ανοιχτοί να συζητήσουμε οποιαδήποτε άλλη αποτελεσματική και ρεαλιστική λύση. Στο πλαίσιο αυτό είμαστε έτοιμοι να αξιολογήσουμε πώς η πρόταση των ΗΠΑ θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου. Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, καλούμε όλες τις χώρες παραγωγής εμβολίων να επιτρέψουν άμεσα τις εξαγωγές και να αποφύγουν μέτρα που διαταράσσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού».

Από την πλευρά της, η Βρετανία προωθεί ένα «μοντέλο δράσης» που εξυπηρετεί τις δύο πλευρές, δηλαδή τον διαμοιρασμό πληροφοριών και γνώσεων μεταξύ των βιομηχανιών και των κατασκευαστών, δίχως ωστόσο να υπάρχουν δηλώσεις περί αποδοχής της πρότασης Μπάιντεν.

Με ιδιαίτερο σκεπτικισμό υποδέχθηκε την πρόταση Μπάιντεν και η κυβέρνηση της Ελβετίας, η οποία εκτιμά πώς απόφαση της Ουάσινγκτον  ήταν μια «σημαντική ανακοίνωση» η οποία όμως «αφήνει αναπάντητα πολλά ερωτήματα». «Πρόκειται για μια σημαντική ανακοίνωση εκ μέρους των ΗΠΑ, όμως πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα όσον αφορά τις συγκεκριμένες λύσεις που μελετώνται σε αυτό το πλαίσιο», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η SECO, η κρατική γραμματεία οικονομικών υποθέσεων.

Πλην της Ε.Ε, μηνύματα στήριξης στην πρόταση περί άρσης των πνευματικών δικαιωμάτων των εμβολίων κατά του κορονοϊού έχουν έρθει από χώρες όπως η Βενεζουέλα, η Αίγυπτος, η Αργεντινή, η Ινδονησία, το Μαρόκο, η Κένυα, το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν.

Η… περίπτωση της Ελλάδας

Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση των ΗΠΑ σχετικά με την πατέντα των εμβολίων, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Τσίπρας είχε φροντίσει να υπενθυμίσει πως από τον περασμένο Ιανουάριο είχε τοποθετηθεί για το εν λόγω ζήτημα, καλώντας τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, να πάρει θέση και να αναλάβει πρωτοβουλίες. Αντ’ αυτού, ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης… χλευάστηκε από τον πρωθυπουργό που απαξίωσε την πρόταση Τσίπρα.

Πλην του Αλέξη Τσίπρα, η ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ πήρε σειρά σχετικών πρωτοβουλιών στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, με επιστολές στον πρόεδρο του ΕΚ, τους προέδρους των πολιτικών ομάδων (ήδη από τον Ιανουάριο) αλλά και ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε να συσπειρώσει ευρύτερη στήριξη από ευρωβουλευτές. Καμία από αυτές τις επιστολές για στήριξη στην καμπάνια άρσης της πατέντας για τα εμβόλια δεν υπογράφηκε από κάποιον ευρωβουλευτή της ΝΔ.

Οι ανακοινώσεις από τις ΗΠΑ έφεραν… πανικό στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία προσπάθησε (μέσω των -προσκείμενων σε αυτή- ΜΜΕ) να «αγκαλιάσει» την πρόταση περί άρσης της πατέντας και παράλληλα να διαδώσουν ότι άλλο πρότεινε τότε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, πως δεν ήταν ακριβώς αυτό που λέει τώρα η κυβέρνηση Μπάιντεν και η πρόεδρος της Κομισιόν.

 

Αντιδράσεις από Γερμανία και φαρμακοβιομηχανίες

«Η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι πηγή καινοτομίας και έτσι πρέπει να παραμείνει στο μέλλον», ανέφερε εκπρόσωπος της κυβέρνησης Μέρκελ στην ανακοίνωσή της, καθιστώντας σαφές ότι η Γερμανία δεν ενστερνίζεται την πρόταση Μπάιντεν.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, η γερμανική κυβέρνηση εξέφρασε τις ενστάσεις της περί του εν λόγω σχεδίου, το οποίο «μπορεί να δημιουργήσει επιπλοκές στην παραγωγή των εμβολίων», όπως επισημαίνουν Γερμανοί αξιωματούχοι. Ως εκ τούτου, το σχέδιο της άρσης δεν προκρίνεται από τη γερμανική πλευρά.

Η γερμανική εταιρεία BioNTech η οποία συνεργάζεται με τη Pfizer, σημειώνει ότι η προστασία της πατέντας δεν εμποδίζει την παραγωγή ή την παροχή των δόσεων «Οι πατέντες δεν είναι περιοριστικός παράγοντας για την παραγωγή ή την προμήθεια του εμβολίου. Δεν θα αυξήσουν την παγκόσμια παραγωγή και την παροχή δόσεων εμβολίου βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα», τόνισε εκπρόσωπος της εταιρείας στο Associated Press.

Παράλληλα, η BioNTech «έδειξε» εμμέσως και τη στάση των υπόλοιπων εταιρειών, τονίζοντας τη στενή συνεργασία της με περισσότερες από 15 μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες όπως είναι οι Merck, Novartis, Sanofi και Baxter.

Tέλος, η Pfizer, μέσω δηλώσεων του Άλμπερτ Μπουρλά, τάχθηκε και εκείνη κατά της πρότασης, σημειώνοντας ότι: «Πρέπει να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στα εργοστάσια που παράγουν ήδη το εμβόλιο και έχουν επαρκή ικανότητα να παρασκευάσουν δισεκατομμύρια δόσεις και να διασφαλίσουμε ότι δεν θα διαταράσσεται η παραγωγή με πολιτικά υποκινούμενες ανακοινώσεις. Αυτές είναι κενές υποσχέσεις».