Ο Παππάς και οι παπατζήδες

Έχει όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς την επιχειρηματολογία της αντιπολίτευσης, η οποία διαρρηγνύει τα ιμάτια της γιατί ο υπουργός Επικρατείας σύμφωνα με την αντιπολίτευση αφοπλίζει το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, δίνοντας την αρμοδιότητα της αδειοδότησης αποκλειστικά στον εαυτό του. Κι αυτό παρότι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης δεν λειτουργεί επειδή η ίδια η Νέα Δημοκρατία δεν συναινεί στη διεύρυνση του αριθμού των μελών του και επομένως δεν επιτρέπει τη συγκρότησή του.

Πράγματι λοιπόν βάσει νόμου του 2007 αρμόδιος για τον αριθμό των αδειών είναι ο εκάστοτε υπουργός, ενώ μετά και την τελευταία τροπολογία Παππά, ο υπουργός και όχι κάποια ανεξάρτητη Αρχή είναι υπεύθυνος και για τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, γεγονός που μπορεί να δημιουργεί αντιδράσεις και ενδεχομένως καχυποψία. Πρόκειται όμως για μια απόφαση που βαραίνει αποκλειστικά τον Νίκο Παππά και άραγε η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση και το ΠΑΣΟΚ δεν γνώριζαν την πραγματικότητα πίσω από τη συγκεκριμένη διάταξη της τροπολογίας;

Το θέμα απασχολεί από το 2001

Δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια πίσω, τότε που το κραταιό ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη κυβερνούσε αυτοδύναμο, η Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή αντιπολιτευόταν με μένος και ο Συνασπισμός είχε ποσοστά της τάξης του 3% με 4% και ίσα που μπορούσε να ακουστεί μέσα στο κοινοβούλιο, το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών βρισκόταν και πάλι στο προσκήνιο. Την εποχή εκείνη, το 2001 συγκεκριμένα, συζητείτο στη Βουλή η αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία εν τέλει ψηφίστηκε από 270 βουλευτές. Επρόκειτο δηλαδή για μια συναινετική αναθεώρηση η οποία έγινε στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων αποδεκτή από τα τέσσερα πέμπτα του συνόλου των βουλευτών. Είναι γεγονός πάντως ότι και την εποχή εκείνη, υπήρξαν εντονότατες διαφωνίες για το νέο Σύνταγμα, μια από τις οποίες αφορούσε το τηλεοπτικό τοπίο.

Προκύπτει λοιπόν από τα πρακτικά της συνεδρίασης της Ολομέλειας της Βουλής στις 7 Φεβρουαρίου 2001 και συγκεκριμένα από τη συζήτηση «επί των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος» ότι η τότε αξιωματική αντιπολίτευση με επικεφαλής τον Κώστα Καραμανλή αντιδρούσε γιατί το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης δεν οριζόταν υπεύθυνο για την αδειοδότηση. Ό,τι ακριβώς δηλαδή έπραξε και σήμερα η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη, από κοινού με το ΠΑΣΟΚ.

Είναι χαρακτηριστικά τα αποσπάσματα των ομιλιών τόσο του Κώστα Καραμανλή, όσο και του επίτιμου πρόεδρου της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Ο Κώστας Καραμανλής ανέφερε συγκεκριμένα ότι «οι ρυθμίσεις που έσπευσε να επιβάλει νομοθετικά και επιχειρεί τώρα να καλύψει συνταγματικά η κυβέρνηση δεν επαρκούν. […] Προτείναμε από την αρχή να κηρυχθεί το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης από το ίδιο το Σύνταγμα αποκλειστικά αρμόδιο: πρώτον, για την αδειοδότηση των σταθμών ραδιοφωνίας και τηλεόρασης […]. Ενώ αρχικά είχε συμφωνήσει (σ.σ. η κυβέρνηση) στην συνέχεια υπαναχώρησε».

Διαβάστε απόσπασμα της ομιλίας του Κ. Καραμανλή

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε σ’ εκείνη τη συζήτηση και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ο πρώην πρωθυπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά: «για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο των διαπλεκόμενων συμφερόντων, τα οποία όντως υπάρχουν στη χώρα μας και τα οποία κινδυνεύουν να κηδεμονεύσουν τον πολιτικό μας βίο, θα πρέπει να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου οργάνου, που είναι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, αληθώς ανεξαρτήτου, το οποίο υπερκομματικά θα διορίζεται και το οποίο θα οπλιστεί με όλες τις αρμοδιότητες».

Διαβάστε απόσπασμα της ομιλίας του Κ. Μητσοτάκη

Φυσικά οι αντιδράσεις την εποχή εκείνη δεν έρχονταν μόνο από τη Νέα Δημοκρατία αλλά και από την ελάσσονα αντιπολίτευση και συγκεκριμένα τον τότε Συνασπισμό. Μιλώντας επί του θέματος από το βήμα της Βουλής ο τότε πρόεδρος του κόμματος Νίκος Κωνσταντόπουλος ανέφερε σχετικά με το ζήτημα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης: «για την ανάγκη του ευρύτερου προβληματισμού, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Συνασπισμού Φώτης Κουβέλης, κατέθεσε εμπεριστατωμένη μελέτη του Αντώνη Μανιτάκη. Εγώ θα διαβάσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία μια διατύπωση […] όπως την προτείνει ο κ. Μανιτάκης: ‘’η ίδρυση ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών […] εξαρτάται από προηγούμενη άδεια ανεξάρτητης δημόσιας Αρχής. […] Από προηγούμενη άδεια θα εξαρτάται η λειτουργία. Και την άδεια θα τη χορηγεί η ανεξάρτητη Αρχή’’». 

Διαβάστε απόσπασμα της ομιλίας του Ν. Κωνσταντόπουλου

Το Σύνταγμα δεν προβλέπει αποκλειστική αρμοδιότητα του ΕΣΡ

Όσα την εποχή εκείνη πρότεινε η αντιπολίτευση και ξεκάθαρα αποδεικνύονται από τα πρακτικά της συγκεκριμένης συνεδρίασης της Ολομέλειας, απορρίφθηκαν. Ως εκ τούτου το Σύνταγμα αναθεωρήθηκε, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης αναβαθμίστηκε πράγματι από ανεξάρτητη διοικητική Αρχή σε συνταγματικό όργανο, ωστόσο δεν του δόθηκε αποκλειστική αρμοδιότητα σχετικά με την αδειοδότηση των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 15 του Συντάγματος αναφέρεται ότι «η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. O έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που είναι ανεξάρτητη αρχή, όπως νόμος ορίζει»… 

Συνεπώς, το ίδιο το Σύνταγμα δεν αποκλείει, αλλά ούτε και επιβάλλει την ανάθεση της αδειοδότησης αποκλειστικά στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης παρά τού παρέχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις. Σε ό,τι αφορά τη διαγωνιστική διαδικασία αυτή καθ’ αυτήν, θα μπορούσε βεβαίως να διεξαχθεί και από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης εφόσον όμως αυτό είχε συγκροτηθεί.