Ο Κώστας Αρκουδέας μιλάει για Το χαμένο Νόμπελ: Όλοι έχουν λίγο Καζαντζάκη μέσα τους

Ο φίλος είναι ο Κώστας Αρκουδέας, ο συγγραφέας ο οποίος, ύστερα από πολλούς επιτυχημένους τίτλους βιβλίων, πρόσθεσε στο ενεργητικό του ακόμη έναν που, μάλιστα, βρίσκεται τον τελευταίο καιρό μόνιμα στη λίστα με τα πλέον «ευπώλητα» βιβλία: Το χαμένο Νόμπελ.

Ο Κώστας Αρκουδέας είναι ένας από τους πρώτους μου φίλους στο facebook και από τις πιο συμπαθείς παρουσίες στην απέραντη διαδικτυακή κοινωνία, της οποίας είμαι μέλος τόσα χρόνια. Απομεσήμερο Κυριακής, ραντεβού στον Ιανό, δεν θα μπορούσε αλλού, σημείο κατάληξης κοντινό ατμοσφαιρικό καφέ. Στην πρώτη αυτή συνάντηση ήξερα τι να περιμένω: έναν άνθρωπο με ευαισθησία και ποιότητα. Δεν διαψεύστηκα. Ένας ωραίος, χαμογελαστός άντρας, που σε κάνει να αισθάνεσαι οικεία μαζί του και έχει απάντηση για κάθε απορία χωρίς ίχνος έπαρσης.

Το Νόμπελ που μας λείπει είναι μια ιστορία πίκρας για τους Έλληνες, βιβλιόφιλους και μη. Η νεότερη ελληνική λογοτεχνία στην εξέλιξή της δεν υστερεί σε τίποτα από την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια κι ας έχει τιμηθεί μόνο δυο φορές με το μεγάλο αυτό βραβείο από το 1901, που για πρώτη φορά απονεμήθηκε στον Γάλλο Συλί Προυντόμ. Στη συνείδηση, όμως, του καθενός μας υπάρχει ένα τρίτο Νόμπελ, που μπορεί να μην το πήρε ποτέ αλλά ανήκει σε έναν μεγάλο Έλληνα, τον Νίκο Καζαντζάκη. Είναι ο συγγραφέας που, σχεδόν 60 χρόνια μετά τον θάνατό του, δεν έπαψε ποτέ να απασχολεί την κοινή γνώμη, ενώ η ζωή και το έργο του αναλύεται ακόμη στα μικροσκόπια των απανταχού φίλων του και μη, αναγνωστών και ειδικών επιστημόνων. Ακόμη και ο θάνατός του, η κηδεία του πιο σωστά, εξακολουθεί να είναι αντικείμενο συζήτησης. Ο τόπος ταφής του είναι ένα από τα πιο εμβληματικά σημεία της Κρήτης, που δέχεται επισκέπτες από όλο τον κόσμο.

Οι λόγοι πολλοί και διάφοροι. Όχι μόνον επειδή υπήρξε μια προσωπικότητα για πολλούς αμφιλεγόμενη σε ό,τι αφορά τον χαρακτήρα του, την πολιτική του στάση, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του, αλλά και διότι το έργο του υπήρξε μια διαρκής αναζήτηση της μεγάλης αλήθειας που διέπει την ανθρώπινη ύπαρξη. Μέσα από τη μυθοπλασία περνούν οι μεγαλύτερες φιλοσοφικές θεωρίες του καιρού του, που διαχρονικά στήριξαν τις πνευματικές ανησυχίες των νέων αλλά και μεγαλύτερων αναγνωστών του.

Αν αυτό δεν ήταν σύμφωνο προς την επιθυμία του Άλφρεντ Νόμπελ να απονέμεται το ετήσιο βραβείο «σε αυτόν που δημιουργεί έξοχο έργο με ιδεαλιστικές προεκτάσεις» τότε ποιο ήταν; Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την δεκαετία του ’40 και μέχρι τον θάνατο του Καζαντζάκη ήταν διαρκώς αναμενόμενο αλλά και «χαμένο». Όχι γιατί ο συγγραφέας υστερούσε έναντι των συνδιεκδικητών αλλά γιατί ένα φοβερό παρασκήνιο, υποκινούμενο εκ των έσω, έκανε «δημόσιες σχέσεις» σε βάρος του. Μέχρι σήμερα όλα αυτά ήταν ένα κοινό μυστικό που κυκλοφορούσε αποσπασματικά, σαν φήμη, στους «διαδρόμους» της ελληνικής κοινωνίας, χωρίς να υπάρχουν ασφαλή τεκμήρια που να μας διαφωτίζουν, τουλάχιστον εμάς, τους απλούς αναγνώστες.

Ο Κώστας Αρκουδέας έρχεται να συλλέξει υλικό και τεκμηριωμένα να φωτίσει και την πιο σκοτεινή «γωνιά» της ιστορίας αυτής. Συγκέντρωσε όλα τα ντοκουμέντα σε ένα βιβλίο, το οποίο αποτελεί ένα ολοκληρωμένο έργο, που δίνει απάντηση στο γιατί χάθηκε αυτό το Νόμπελ. Μέσα από μια ιστορική αναδρομή στην ιστορία του θεσμού των Νόμπελ, με αναφορές στις ελληνικές υποψηφιότητες, στους βραβευθέντες των ετών που ήταν υποψήφιοι Έλληνες λογοτέχνες, ο συγγραφέας «απονέμει δικαιοσύνη», υπονομεύοντας το κατεστημένο χωρίς φόβο αλλά με πάθος και μας κάνει κοινωνούς της αλήθειας που βρισκόταν καλυμμένη κάτω από τόνους μικρο- ή μεγαλο-συμφερόντων.

Με προθυμία και υπομονή ο Κώστας απάντησε στις -πολλές- ερωτήσεις που του έστειλα γραπτά μετά τη συνάντησή μας. Τον ευχαριστώ πολύ γι αυτό, όπως και για το βιβλίο που μας παραδίδει.

Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη εδώ: