Νέας γενιάς άστεγοι

Τετραμελής οικογένεια. Ο πατέρας αυτοαπασχολούμενος στη δική του επιχείρηση. Η μητέρα νοικοκυρά στο καινούριο οροφοδιαμέρισμα που αγοράστηκε με δάνειο. Ο μεγαλύτερος γιός είναι φοιτητής στην επαρχία και ο μικρότερος στις τελευταίες τάξεις του σχολείου. Λουκέτο στην επιχείρηση, καθυστέρηση στις δόσεις. Κατάσταση: ΝΕΟΑΣΤΕΓΟΙ

Κατά 20% με 25% αυξήθηκε ο πληθυσμός των αστέγων νέας γενιάς στην Ελλάδα. Στους “νεο-άστεγους” περιλαμβάνονται άτομα όλων των ηλικιών, κοινωνικών τάξεων και μορφωτικού επιπέδου. Η Άννα Αλαμάνου, υπέυθυνη του συγκεκριμένου τομέα στη Μη Κυβερνητική Οργάνωση Κλίμακα που ασχολείται με προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας και ενσωμάτωσης, εξηγεί στο koutipandoras.gr την ειδοποιό διαφορά μεταξύ των παραδοσιακών αστέγων και της νεοφερμένης, από την κρίση, κατηγορίας. «Οι άστεγοι αυτοί δεν είναι αυτό που είχαμε συνηθίσει μέχρι σήμερα καθώς δεν πρόκειται για τις γνωστές σε όλους μας ευπαθείς κοινωνικές ομάδες». Σήμερα, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης δεν πλήττουν πια μόνο τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα αλλά μεγάλο μέρος του πληθυσμού».

Μέσα από την καθημερινή ενασχόληση της η κυρία Αλαμάνου βλέπει άτομα που μέχρι πρότινως ήταν πλήρως ενταγμένα στον κοινωνικό ιστό να χάνουν τη δουλειά τους. Η ανεργία πυροδοτεί ένα ντόμινο καταστροφικών εξελίξεων που οδηγεί στην απόλυτη εξαθλίωση τους. «Είναι εξαιρετικά θλιβερό να βλέπεις άτομα με υψηλό συχνά μορφωτικό επίπεδο και καλές δουλειές να μένουν από τη μία μέρα στην άλλη άστεγοι».

Το ζήτημα των αστέγων δεν είναι κάτι χθεσινό για τη χώρα μας. Απο τη δεκαετία του 1990 υπάρχει χωρίς, όμως, να πάρει ανάλογες διαστάσεις με άλλες δυτικές χώρες. Στην Ελλάδα βασικός ανασταλτικός παράγοντας υπήρξε η δομή της ελληνικής οικογένειας. «Η πυρηνική οικογένεια εμπόδισε τόσα χρόνια να αναπτυχθει το φαινόμενο αυτό. Τώρα, όμως βλέπουμε να αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς».

«Το να μείνεις άστεγος προκαλείται από το συνδιασμό τριών βασικών παραγόντων», εξηγεί η Αλαμάνου. «Τα προβλήματα ψυχικής υγείας, η εξάρτηση από ουσίες ή αλκοόλ και η απουσία υποστηρικτικού πλαισίου είναι οι τρείς παράγοντες που οδηγούν στο απεχθές αυτό φαινόμενο που σήμερα διαφοροποιείται ποσοτικά και ποιοτικά απ΄οτι στο παρελθόν. Οι νεοάστεγοι είναι νεαροί, ηλικίας 30-45 ετών. Συνεχίζουν να έχουν την πυρηνική οικογένεια στο πλάι τους, μόνο που και αυτή έχει οδηγηθεί σε οικονομικό αδιέξοδο άρα και αδυναμία υποστήριξης των μελών της. «Δεν υπάρχει πια η δυνατότητα να βοηθήσουν. Έχουν και αυτοί λυγίσει». Επιπλέον κανένα από τα δύο φύλα δεν εξαιρείται καθώς και οι άνδρες και οι γυναίκες συμμετέχουν ισότιμα στους νεοάστεγους. Αν δεν είναι μεταξύ 30-45 είναι συνήθως πρίν την τρίτη ηλικία. «Για την ακρίβεια είναι άτομα που χάνουν την εργασία τους λίγο πριν βγούν στη σύνταξη». Πολλοί από αυτούς είναι υψηλού μορφωτικού επιπέδου με πτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές.

Ζητάμε από την Αλαμάνου διευκρινήσεις για τους νεοάστεγους με τους οποίους έχει έρθει σε επαφή. «Πολλοί από αυτούς ήταν μικροεπιχειρηματίες ή υπάλληλοι στην τουριστική βιομηχανία και τον χώρο που σχετίζεται με την οικοδομή που όπως ξέρετε έχει πληγεί ανεπανόρθωτα». Η Αλαμάνου περιγράφει πώς αντιμετώπισε πρόσφατα έναν τεχνίτη που έκρυβε από την οικογένεια του τη δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει. «Δεν γνώριζαν ότι είναι άστεγος».

Η συζήτηση φτάνει και στις τράπεζες. Η Αλαμάνου έχει δεί από πρώτο χέρι τη σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν μέχρι πρότινος συνεπείς στις υποχρεώσεις τους πελάτες. τους. «Κάποιοι είχαν πληρώσει το 60% και το 70% του δανείου τους και όταν έχασαν τη δουλειά τους και αδυνατούσαν να πληρώσουν πια έμειναν με συνοπτικές διαδικασίες στο δρόμο».

Οι δυνατότητες υποστήριξης αυτών των ατόμων είναι δυστυχώς περιορισμένες. «Υπάρχει το κέντρο αστέγων όπου προσφέρεται φαγητό, ιατρική περίθαλψη, στέγη και επανένταξη». Πώς πραγματοποιείται η επανένταξη; «Προσπαθούμε, λειτουργώντας τον κοινωνικό συνεταιρισμό Κλίμαξ plus και το εργαστήριο ανακύκλωσης χαρτιού όπου και απασχολούνται οι άστεγοι του ξενώνα και κερδίζουν μάλιστα τα προς το ζην απο αυτό».

Κλείνοντας τη συζήτηση μας η κυρία Αλαμάνου ξεκαθαρίζει ότι στην αύξηση του 25% δεν περιλαμβάνονται οι λαθρομετανάστες καθώς θεωρούνται κινούμενος πληθυσμός αλλά περιλαμβάνονται άτομα που μένουν σε ακατάλληλα μέρη, όπως είναι το αυτοκίνητο τους ή ακόμα και εγκαταλελειμμένα κτίρια.