Μπέρναρντ Μάντοφ: Η κορυφή στην πυραμίδα της διαφθοράς

Ο “Μεσσίας” της Wall Street, ο άνθρωπος με το Άγγιγμα του Μίδα, ο κορυφαίος των κορυφαίων, καταδικάστηκε σε 150 έτη φυλάκισης. Γιατί όλοι οι θαυματοποιοί κρύβουν μέσα στο καπέλο τους ένα πολύ φτηνό κόλπο.

Πριν από 3 περίπου χρόνια, στα τέλη του 2008, η κρίση αποκάλυψε ένα από τα πιο καλοστημένα κόλπα, την τέλεια απάτη.
Ίσως ο πιο ισχυρός άνδρας της Wall Street, ο Μπέρναρντ Μάντοφ, ουσιαστικά οδηγήθηκε στο να ομολογήσει το τεραστίων διαστάσεων σκάνδαλο που επί έτη λάβαινε χώρα στο γραφείο του: 65 δις δολάρια από υπεξαιρέσεις πελατών του.

Πως έστηνε το κόλπο;
Ο Μάντοφ, εκμεταλλευόμενος της γνωριμίες του στην καλή κοινωνία των ΗΠΑ, είχε δημιουργήσει ένα κλειστό κλαμπ, όπου για να μπεις και να “γευτείς” τις υπεραποδόσεις του επενδυτικού του οίστρου δεν αρκούσε να είσαι πλούσιος. Έπρεπε να είσαι ένας από τους εκλεκτούς.
Από το πελατολόγιο του Μάντοφ πέρασαν κατά καιρούς πλούσιοι Εβραίοι που τον γνώριζαν από τα γιοτ κλαμπ και τις λέσχες γκολφ των πανάκριβων θέρετρων, ιδιοκτήτες ομάδων ράγκμπι, χρηματοπιστωτικοί γίγαντες όπως η HSBC και η Banco Santander, η ελληνικών συμφερόντων Fix Asset Management, ακόμη και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Υποτίθεται ότι τα χρήματα που διαχειριζόταν (περίπου 17 δισ. δολ.) επενδύονταν σε μετοχές εταιρειών, με περίπλοκες δικλείδες ασφαλείας για προσυμφωνημένες αγοραπωλησίες τίτλων στο μέλλον.

Μια δουλειά που απαιτεί πολλά λεφτά, μεγάλη τύχη και τεράστιο ρίσκο. Ο Μάντοφ ήταν τόσο καλός στη δουλειά του, που σταθερά επί χρόνια κατάφερνε να προσφέρει στους πελάτες του τις αποδόσεις των ονείρων τους.
Κανείς εκ των πελατών δεν φάνηκε να αναρωτιέται γιατί ο Μάντοφ δεν κρατούσε τις τρομερές του γνώσεις αποκλειστικά για τον εαυτό του, για να γίνει ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου. Τέτοιες ερωτήσεις περισσεύουν, όταν τα πράγματα πάνε τόσο καλά.

Η πυραμίδα
Στην πραγματικότητα ο Μάντοφ απλώς είχε στήσει την πιο πολυτελή εκδοχή του κόλπου της πυραμίδας που έχουμε συναντήσει μέχρι σήμερα. Χρησιμοποιούσε τα χρήματα των νέων πελατών του, για να ξεπληρώνει τους παλιούς. Όσο για τις υπεραποδόσεις που εμφάνιζε το επενδυτικό του κεφάλαιο, η νόμιμη κάλυψή του, φαίνεται ότι ήταν κι αυτές εικονικές με την υποβολή ψευδών δηλώσεων στις Αρχές.

Δεν αποκλείεται καθόλου το κόλπο να συνεχιζόταν, αν δεν μεσολαβούσε η χρηματοπιστωτική κρίση. Πελάτες του Μάντοφ άρχισαν να ζητούν την πρόωρη εξόφλησή τους, με το Μάντοφ να συγκεντρώνει απαιτήσεις πληρωμών ύψους 7 δισ. δολ. όμως τα ταμεία ήταν άδεια. Λόγω της κρίσης, ήταν αδύνατον να βρει νέους πελάτες για να ξεπληρώσει τους παλιούς, κι έτσι η υπόθεση ξεσκεπάστηκε, προκαλώντας τεράστια ζημιά σε μεγαλοεπενδυτές και ιδρύματα που κυνήγησαν το όνειρο, αλλά πιάστηκαν στα δίχτυα.
Σύμφωνα μάλιστα με δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου, ορισμένοι ζάπλουτοι Αμερικανοί είχαν τοποθετήσει ολόκληρη την περιουσία τους στην πυραμίδα του Μάντοφ, με αποτέλεσμα σήμερα να μην τους έχει απομείνει τίποτα εκτός από τα ρούχα και τα σπίτια τους.
Ακόμη και στο εσωτερικό της δικής του εταιρείας ουδείς φαίνεται ότι γνώριζε τι έκανε ο Μάντοφ. Δεν είναι τυχαίο ότι ορισμένοι θεσμικοί επενδυτές έμεναν μακριά, καθώς δεν καταλάβαιναν πού οφειλόταν η τεράστια επιτυχία του και δεν ενθουσιάζονταν καθόλου από το γεγονός ότι τα βιβλία του ελέγχονταν από μία μικροσκοπική εταιρεία ορκωτών λογιστών.

Οι συνέπειες
Ο μεγαλύτερος γιος του ζευγαριού Μάντοφ, ο 46χρονος Μαρκ, είχε βρεθεί κρεμασμένος στο διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη, τον Δεκέμβριο του 2010.
Η γυναίκα του, Στέφανι, είχε δηλώσει τότε στο ABC: “Τον σιχαίνομαι. Αν τον έβλεπα στο δρόμο τώρα, θα του έλεγα ότι τον θεωρώ καθόλα υπεύθυνο για τη δολοφονία του άντρα μου και θα τον έφτυνα στα μούτρα”.

Ο Μαρκ με την οικογένειά του

Λίγο μετά το απονενοημένο διάβημα

Ο ίδιος, μέσα από τη φυλακή, λέει πως στεναχωριέται περισσότερο για την οικογενειακή καταστροφή που προκάλεσε, παρά την οικονομική των πελατών του.

Παραμονή Πρωτοχρονιάς του 2009, το ζεύγος αποφάσισε να αυτοκτονήσει.

“Δεν ξέρω ποιανού ιδέα ήταν, αλλά αποφασίσαμε να αυτοκτονήσουμε γιατί ήταν τόσο φρικτά αυτά που συνέβησαν”, λέει η γυναίκα του, Ρουθ. “Πήραμε τα χάπια και ξυπνήσαμε την επόμενη μέρα. Ήταν πολύ παρορμητικό αυτό που κάναμε και χαίρομαι που ξυπνήσαμε”.

Ο 73χρονος, πλέον, πρώην κροίσος, που υπογείως έσκαψε και κόντεψε να διαλύσει συθέμελα το Xρηματιστήριο, καταδικάστηκε σε 150 χρόνια φυλάκισης. Ήδη εκτίει την ποινή του.

Ποιος είναι ο Μπέρναρντ Μάντοφ
Γόνος εβραϊκής οικογένειας της Νέας Υόρκης, γεννηθείς το 1938. Θρύλος της Γουόλ Στριτ πριν από τη σύλληψή του, όπου δύο πράκτορες του FBI έφτασαν στο αξίας 5 εκατ. δολ. διαμέρισμά του στο Μανχάταν.
Στην ηλικία των 22, ο Μάντοφ επένδυσε τα 5.000 δολάρια που είχε βγάλει δουλεύοντας το καλοκαίρι ως ναυαγοσώστης για να δημιουργήσει μια επενδυτική εταιρεία.
Μέσα σε μία δεκαετία η εταιρεία του είχε καταφέρει να ελκύει πιο εκλεπτυσμένους πελάτες από πολλές πολυεθνικές. Επεκτάθηκε στην επενδυτική τραπεζική και στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η φήμη του ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Έγινε πρόεδρος του χρηματιστηρίου Nasdaq.

Διέθετε εξοχικές κατοικίες στο Χάμπτονς της Νέας Υόρκης και στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντας, από τις λέσχες των οποίων προέρχονταν πολλοί από τους πελάτες του. Ο ίδιος και η σύζυγός του Ρουθ ήταν εξέχοντα μέλη της εβραϊκής κοινότητας της Νέας Υόρκης και της Φλόριντας, φημίζονταν για το φιλανθρωπικό τους έργο και είχαν δώσει εκατομμύρια δολάρια στις τέχνες και την εκπαίδευση.

Το σπίτι της οικογενείας στο Montauk, NYC

Και στο Palm Beach, Florida

Συμμετείχαν επίσης στα συμβούλια πολλών ιδρυμάτων, θεάτρων και πανεπιστημίων. Έχει δύο γιους, τον Μαρκ και τον Άντριου, οι οποίο εργάζονταν στην εταιρεία, όπως και ο αδερφός του Πίτερ και άλλα συγγενικά του πρόσωπα, που λέγεται ότι αγνοούσαν το κόλπο.