Ο πατέρας του πρώην προπονητή του Ολυμπιακού, Γιώργου Μπαρτζώκα έφυγε χθες από τη ζωή. Όμως είχε γράψει μια απίστευτη ιστορία. Είχε αποδράσει με κινηματογραφικό τρόπο, από τις φυλακές, μαζί με άλλους 27 κομμουνιστές.
Ο Γιώργος Μπαρτζώκας, ο πρώτος Έλληνας προπονητής που κέρδισε την Ευρωλίγκα, ήταν δεν ήταν 5 χρονών, όταν επισκέφτηκε για πρώτη φορά τον πατέρα του Ανδρέα που ήταν κρατούμενος στη Λέρο, το 1970. Ο Ανδρέας σαν αριστερός, του είχαν στερήσει το δικαίωμα να μεγαλώσει το παιδί του και να ζήσει με την οικογένεια του. Βρισκόταν φυλακισμένος σε διάφορα κολαστήρια της εμφυλιακής και μετεμφυλιακής περιόδου.
Το 1955, αφού πέρασε από διάφορες φυλακές, για να «συνετιστεί» και να γίνει «γνήσιος Έλλην» και ουχί ΕΑΜοβούλγαρος και συμμορίτης, μεταφέρθηκε στη Δραπετσώνα μαζί με άλλους 100 συντρόφους του, στις φυλακές των Βούρλων. Ο Ανδρέας Μπαρτζώκας αρνιόταν πεισματικά να υπογράψει δήλωση και το καθεστώς τον θεωρούσε «επικίνδυνο για την δημόσια ασφάλεια και αμετανόητο κομμουνιστή».
Το Ελληνικό κράτος τον είχε φυλακίσει με την κατηγορία «για παράβαση του αναγκαστικού νόμου 375 περί κατασκοπίας» φυσικά χωρίς στοιχεία, όπως προέκυψε αργότερα στις διάφορες δίκες. Στις φυλακές της Δραπετσώνας λοιπόν τον τοποθέτησαν στο κελί 13, μαζί με άλλους νεαρούς συντρόφους του. Κάποια στιγμή γεννήθηκε η ιδέα της απόδρασης. Τα βασανιστήρια, ο εξευτελισμός και η παντελής έλλειψη κάθε δικαιώματος τους είχαν φέρει στα όρια τους.
Η σκέψη έγινε πράξη. Με ένα κοπίδι αρχικά οι κρατούμενοι άρχισαν να σκάβουν ένα τούνελ που ξεκινούσε ακριβώς κάτω από το κρεβάτι του Ανδρέα Μπαρτζώκα, προχωρούσε για τουλάχιστον 20 μέτρα και έφτανε στις τουαλέτες του διπλανού κτιρίου, με τις φυλακές, του εργοστασίου της Ντεστρέ. Την Κυριακή 17 Ιουλίου του 1955 στη μια το μεσημέρι, οι πολιτικοί κρατούμενοι, ένας ένας έμπαιναν στο τούνελ και έβγαιναν από την άλλη πλευρά, στο εργοστάσιο. Ήταν 27 άνθρωποι.
Ο Ανδρέας Μπαρτζώκας είχε αφηγηθεί με λεπτομέρειες την απίστευτη απόδραση του στην εκπομπή «Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα», πριν από μερικά χρόνια: «Αρχίσαμε, εάν θυμάμαι καλά, στις 17 Μαρτίου το ’55 και κράτησε αυτή η δουλειά τέσσερις μήνες, εάν αφαιρέσουμε 15 μέρες, που το είχαμε διακόψει, διότι μας είχαν πάρει χαμπάρι. Ήταν προβληματικό αυτό το πράγμα εκεί μέσα. Δεν υπήρχε αέρας. Είχε φτιάξει μια ξύλινη βεντάλια ο Χατζηπέτρος, αλλά κι αυτή μας έπιανε χώρο. Ακόμη δουλεύαμε με λαμπάκια. Οι κρατούμενοι έφτιαχναν κάτι χειροτεχνήματα και δικαιολογούμασταν να μας φέρουν στο επισκεπτήριο στήλες φακού και λαμπάκια, δήθεν τα χρειαζόμαστε για τα χειροτεχνήματα. Είχαμε μπάσει μέσα γύρω στις 600 στήλες, γιατί δουλεύαμε μέσα με την τετράγωνη πλάκα μπαταρία, μ’ ένα γλομπάκι επάνω.»
Και συνεχίζει: «Πήγαμε κάτω 2.5 μέτρα βάθος και πήραμε την οριζόντια για να βγούμε στα αποδυτήρια ενός εργοστασίου που ήταν απέναντι. Και αυτό το καταφέραμε με ένα σχεδιάγραμμα που φτιάξαμε. Υπολογίσαμε ένα ορθογώνιο τρίγωνο. Την οδό Δογάνης την είχαμε μετρήσει. Στείλαμε συγγενείς μας, εγώ τον αδερφό μου, ο Θόδωρος ο Βασιλόπουλος την αρραβωνιαστικιά του και την μέτρησαν. Ήταν περίπου 10 μέτρα. Από το σημείο απέναντι μέχρι εκεί που υποψιαζόμασταν ότι ήταν τα αποδυτήρια των εργαζομένων ήταν άλλα 10 μέτρα. Άρα η υποτείνουσα έβγαινε στα 18 μέτρα. Πραγματικά τόσο έβγαινε αν εξαιρέσουμε μια μικρή παράκαμψη όταν φτάσαμε στα θεμέλια»
Αμέσως μόλις ανάπνευσαν ελεύθεροι, ο καθένας διασκορπίστηκε και επιχείρησε να διαφύγει με όποιον τρόπο μπορούσε. Στόχος τους ήταν να φτάσουν στα σύνορα και να περάσουν με κάποιο τρόπο σε μια χώρα του Ανατολικού μπλοκ. Οι αρχές άφρισαν. Είχαν αποδράσει κάτω από τα μάτια τους 27 κομμουνιστές. Τον έναν τον εντόπισαν σχεδόν αμέσως και τον συνέλαβαν. Αμέσως στις 22 Ιουλίου δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως διάταγμα με το οποίο οι 26 δραπέτες επικηρύσσονται με τον νόμο του 1871 «περί ληστοκρατείας», ως «λίαν επικίνδυνοι διά την δημοσίαν ασφάλειαν». Το ίδιο διάταγμα προβλέπει αυστηρές ποινές για εκείνους που θα περιθάλψουν τους δραπέτες. Από τους 27 συνολικά κομμουνιστές δραπέτες, τελικά μόνο οι έντεκα κατάφεραν να διαφύγουν οριστικά. Δεκαπέντε συνελήφθησαν και ένας δολοφονήθηκε στα σύνορα. Ο Μπαρτζώκας συνελήφθη και εκείνος.
Ο Ανδρέας Μπαρτζώκας ήταν μια εμβληματικότατη μορφή της Αριστεράς στην Ελλάδα. Ποτέ δεν έκανε πίσω για τις ιδέες του, πράγμα που το πλήρωσε με εξορίες και φυλακίσεις. Το 1967, η Χούντα δεν τον ξέχασε. Συνελήφθη και στάλθηκε στην εξορία. Δυο χρόνια πριν είχε αποκτήσει ένα παιδάκι, τον μικρό Γιώργο…
Δείτε το βίντεο από την εκπομπή “Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα” και “Μηχανή του Χρόνου”
Πηγή: topontiki.gr