Για τη Ζιλιέτ Γκρεκό που πέθανε στα 93 της

Πλήρης ημερών και εμπειριών, έφυγε από τη ζωή μία από τις σημαντικότερες καλλιτέχνιδες της Γαλλίας του 20ου αι. που είχε τραγουδήσει και Γιάννη Σπανό τη δεκαετία του 1960

Το όνομα Ζιλιέτ Γκρεκό ήταν, είναι και θα είναι μυθικό για τους λάτρεις του παγκόσμιου τραγουδιού. Το βιογραφικό της, με κάθε λεπτομέρεια, βρίσκεται εύκολα σήμερα σε όλους τους διαδικτυακούς ιστότοπους με αφορμή την είδηση του θανάτου της. Μία γυναίκα – cultural icon, που έζησε τη ζωή με πάθος και που είχε την τύχη να συμπορευθεί με καλλιτέχνες καθοριστικούς για τον πολιτισμό στον περασμένο αιώνα: Ζαν – Πολ Σαρτρ, Μάιλς Ντέιβις, Όρσον Ουέλες, Κουίνσι Τζόουνς, Σερζ Γκενζμπούργκ, Ζαν Κοκτό, Λεό ΦερέΑλμπέρ Καμί, Ζακ Μπρελ, Νίκος Παπατάκης, Μισέλ Πικολί κ.α. – ατέλειωτος ο κατάλογος των σχέσεων της Γκρεκό με ποιητές, λογοτέχνες, σκηνοθέτες, συνθέτες και ηθοποιούς. Ταινίες, ηχογραφήσεις, δίσκοι και παραστάσεις από τα καμπαρέ και τις πιο μικρές μπουάτ μέχρι τα μεγαλύτερα θέατρα. 

Η Ζιλιέτ Γκρεκό, μεταξύ άλλων, είχε τραγουδήσει και Γιάννη Σπανό, τότε που ο αείμνηστος Έλληνας συνθέτης ζούσε στο Παρίσι και είχε ενταχθεί στην παρέα των καλλιτεχνών της Αριστερής Όχθης του Σηκουάνα. Τον φώναζαν Yanni Spanos (Γιανί Σπανός), μια και στον ίδιο δεν άρεσε το πολύ γαλλικό «Ζαν» για τ’ όνομα του. Ο Γιάννης Σπανός μού είχε μιλήσει διεξοδικά για τη γνωριμία και συνεργασία του με τη Ζιλιέτ Γκρεκό. Θυμάμαι, μάλιστα, ότι τον ενοχλούσε το γεγονός πως όλοι τον ρώταγαν για τη Μπριζίτ Μπαρντό, η οποία επίσης τον είχε τραγουδήσει, ενώ «προσπερνούσαν» τη Ζιλιέτ Γκρεκό:

«Όλοι στην Μπριζίτ Μπαρντό αναφέρονται, αλλά υπήρξε κι η Ζιλιέτ Γκρεκό που ηχογράφησε 18 δικά μου τραγούδια. Εγώ μ’ αυτό αισθάνθηκα πλήρης, που με τραγούδησε αυτή η θεία ερμηνεύτρια! Φαντάσου πόσο απρόσιτο θα φαινόταν σ’ ένα παιδί απ’ το Κιάτο να συνεργάζεται με τη μούσα των υπαρξιστών»

Η πρώτη συνάντηση τους με τη Γκρεκό παρουσιάζει ενδιαφέρον και, έτσι όπως την εξιστόρησε ο Σπανός, μας δίνει σήμερα πολλά στοιχεία για τον «αλέγρο» χαρακτήρα της: Επί δύο χρόνια ο Σπανός επεδίωκε μία συνεργασία μαζί της, καθώς ήδη συνόδευε τον μονίμως μεθυσμένο Σερζ Γκενζμπούργκ σε μπουάτ του Παρισιού και είχε φτιάξει ένα ονοματάκι. Εκτός αυτού, είχε γίνει γνωστό στους καλλιτεχνικούς κύκλους πως υπάρχει ένας Έλληνας συνθέτης που γράφει ωραία τραγούδια. Μια μέρα που τηλεφώνησε στη Γκρεκό, ύστερα από πολλές αποτυχημένες απόπειρες, απάντησε η ίδια. Της συστήθηκε και εκείνη του έκλεισε ραντεβού. Ήταν χειμώνας του 1965. 

Ο Σπανός θυμόταν καλά το σαλόνι της Γκρεκό, ένα μεγάλο τραπέζι στη μέση γεμάτο βαριά κρύσταλλα, απ’ τα οποία δεν ήξερε ποιο μπορεί να ήταν…τασάκι για να πετούσε τη στάχτη του τσιγάρου του. Στιγμή αμηχανίας, που ξεπεράστηκε με τη ζεστασιά της καλλιτέχνιδας. Τον καλοδέχτηκε, τον αγκάλιασε, τον φίλησε και του ζήτησε να κάτσει αμέσως στο πιάνο και να της παίξει τραγούδια του. Ήταν η πρώτη από μια σειρά συναντήσεων στο σπίτι της Ζιλιέτ Γκρεκό: «Σε εκείνο το σαλόνι για πολύ καιρό θα καθόμουν δίπλα στον Μισέλ Πικολί, που τότε τα ”είχαν” με τη Γκρεκό, όπως και με τη Φρανσουάζ Σαγκάν». Χαρακτηριστικό της αλληλοεκτίμησης που είχαν οι δυο τους, είναι πως η Γκρεκό απέλυσε τον πιανίστα της, ο οποίος καθυστέρησε τη γνωριμία της με τον Σπανό για προφανείς λόγους: «Ήταν αυτός που τηλεφωνούσα επί δύο χρόνια και ποτέ δεν μου έκανε επαφή με τη Γκρεκό. Θα τον δικαιολογούσα εν μέρει, εφόσον ακόμη τότε ήθελα να εργαστώ ως ακομπανιαντέρ της στο πιάνο και όχι ως συνθέτης της»

Φαίνεται πως η Γκρεκό, ωστόσο, ενθουσιάστηκε με τα τραγούδια του Σπανού απ’ την πρώτη στιγμή που της τα έπαιξε ιδιωτικά στο πιάνο του σπιτιού της. Κάποια ήταν με ελληνικούς στίχους, εξ ου και η ίδια του «γνώρισε» Γάλλους σουρεαλιστές συγγραφείς και ποιητές, οι στίχοι των οποίων θα «έντυναν» εκ νέου τις συνθέσεις του, σαν τον Ροζέ Βιτράκ (1899 – 1952) και τον Ρομπέρ Ντεσνό (1900 – 1945). Κι όταν τα τραγούδια τελειοποιήθηκαν, η Γκρεκό μπήκε στο στούντιο και τα ηχογράφησε με το δικό της επιτελείο, όπως συνηθιζόταν τα χρόνια εκείνα στη Γαλλία. Ο Σπανός τα άκουσε εν συνεχεία ηχογραφημένα – σύμφωνα πάντα με τον ίδιο η Ζιλιέτ Γκρεκό έγραψε με τη φωνή της 18 τραγούδια του. Δύο απ’ αυτά, το «Six soldats» και το «Reveuse et fragile», θα εντάσσονταν σε παραστάσεις και σε ζωντανά ηχογραφημένους δίσκους της καλλιτέχνιδας. «Έχετε καιρό να επικοινωνήσετε μαζί της;» ρώτησα, τέλος, τον Σπανό στη συζήτηση μας, που έλαβε χώρα τον Φεβρουάριο του 2015. Λίγες μέρες μετά η Ζιλιέτ Γκρεκό επρόκειτο να εμφανιστεί στο «Παλλάς» της Αθήνας, την 1η Μαρτίου συγκεκριμένα, έχοντας συμπληρώσει τα 88 της χρόνια. «Έχω να τη δω από τότε» απάντησε ο Σπανός, «αν και στο παρελθόν είχαμε μια μικρή επικοινωνία. Θα είναι πολύ συγκινητικό να ξαναδώ στη σκηνή αυτή τη γυναίκα που αγάπησε τη ζωή και την ”έπιασε απ’ τα μαλλιά”, αν και θα στενοχωρηθώ που θα την αντικρίσω τόσο μεγάλη πια»

Η Ζιλιέτ Γκρεκό πέθανε χθες, πλήρης ημερών και εμπειριών, απαλλαγμένη απ’ το βάρος του γήρατος. Ήταν περιστοιχισμένη από τα πρόσωπα του οικογενειακού της κύκλου. Έχω την αίσθηση πως δεν ταιριάζει το πένθος για μία καλλιτέχνιδα με τη δική της καριέρα και στα χρόνια που έφτασε. Δεν γνωρίζουμε καν αν θα ταφεί στο νεκροταφείο του Περ Λασέζ, εκεί που αναπαύονται ο Πολ Ελιάρ, η Εντίθ Πιάφ, o Ονορέ Ντε Μπαλζάκ, η Σάρα Μπερνάρ, ο Τζιμ Μόρισον των Doors, ο Γιλμάζ Γκιουνέι και ο Κλοντ Σαμπρόλ. Μένουν εδώ για πάντα η μορφή της και η βαθιά αισθησιακή φωνή της σε πολλές ευτυχισμένες στιγμές της μεγάλης οθόνης και της δισκογραφίας αντιστοίχως να θυμίζουν μία σπουδαία καλλιτέχνιδα του γαλλικού πολιτισμού του 20ου αι.                         

Ο Άδωνης Γεωργιάδης έδιωξε από το κέντρο υγείας Βάρδας τον επίορκο γιατρό που χρηματιζόταν από φαρμακευτικές εταιρείες

5848271

Ο Άδωνης Γεωργιάδης έδιωξε από το κέντρο υγείας Βάρδας τον επίορκο γιατρό που χρηματιζόταν από φαρμακευτικές εταιρείες

Την αναστολή των καθηκόντων του επίορκου γιατρού αποφάσισε σήμερα ο Υπουργός Υγείας Άδωνης Γεωργιάδης μετά…

Ασημακοπούλου: Απόδημος ξεσκεπάζει τα ψέματα της κυβέρνησης με ένα απίστευτο βίντεο – «Το σκάνδαλο είναι μεγαλύτερο»

Απόδημος

Ασημακοπούλου: Απόδημος ξεσκεπάζει τα ψέματα της κυβέρνησης με ένα απίστευτο βίντεο – «Το σκάνδαλο είναι μεγαλύτερο»

«Ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται», ανέφερε ο Δημήτρης Σαββίδης στο βίντεο…

Κασσελάκης: Η τελευταία συνέντευξη πριν το στρατό… με τον Λιάγκα έξω από το στρατόπεδο (video)

Κασσελάκης 1

Κασσελάκης: Η τελευταία συνέντευξη πριν το στρατό… με τον Λιάγκα έξω από το στρατόπεδο (video)

Ο Στέφανος Κασσελάκης μίλησε για όλα λίγη ώρα πριν περάσει την πύλη του στρατοπέδου στη…