Για το «Θερινό Ηλιοστάσιο» των Omikron Project και τα δύο επικείμενα live τους

Ακούω το CD των Omikron Project που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες, απευθυνόμενο σαφώς σε ένα πιο μυημένο κοινό: Των φαν της free form jazz μουσικής που απολαμβάνουν κάθε φορά τον δημιουργικό οίστρο καλλιτεχνών, οι οποίοι έχουν μια σχέση μοναδική, ιδιοσυγκρασιακή θα έλεγα, τόσο με τα όργανα που παίζουν, όσο και με την τέχνη της μουσικής καθαυτή. Τη jazz, ωστόσο, ή τουλάχιστον αυτό που οι περισσότεροι έχουμε στο κεφάλι μας ως jazz μουσική, δεν τη «συστήνουν» μονάχα τα κρουστά, τα πνευστά και το μπάσο. Έχω στα χέρια μου, λόγου χάριν, ένα ανέκδοτο ηχογράφημα, στο οποίο αυτοσχεδίαζαν κάποτε για πολλές ώρες ο αείμνηστος Στέλιος Βαμβακάρης στο μπουζούκι με τον Φλώρο Φλωρίδη στο σαξόφωνο! Σημασία έχει, θέλω να πω, η πειραματική διάθεση μαζί με την αποδόμηση κάθε συμβατικής μουσικής φόρμας/ μελωδίας. Στην Ελλάδα, πάλι, τη χώρα που λατρεύτηκε το τραγούδι εξίσου με τους δημιουργούς του, τους συνθέτες, τους τραγουδοποιούς, αλλά και τους τραγουδιστές, είναι αλήθεια πως το είδος αυτό ποτέ δεν ευδοκίμησε. Διόλου τυχαίο που μέσα στα χρόνια πολλοί σπουδαίοι ξένοι σολίστες της jazz μας έχουν επισκεφτεί, συνήθως παίζοντας μπροστά σ’ ένα ολιγάριθμο εξειδικευμένο κοινό. Προσωπικά, εκτιμώ πολύ τους γνώστες της αστείρευτης jazz μουσικής, είτε πρόκειται για μουσικούς που την υπηρετούν, είτε για απλούς θιασώτες της. Θα τολμούσα να χαρακτηρίσω «στυλάτους» τους ανθρώπους αυτούς στην πλειοψηφία τους, με μία πνευματικότητα ενίοτε που δεν έχει καμία σχέση με την ελληνική πραγματικότητα – για να μην πω, με την ελληνική καθημερινότητα.

Αυτή την ωραία αίσθηση αποκομίζει κανείς, καθώς ρέουν κανονικά τα δέκα tracks του «Solstice», ηχογραφημένα πριν μία τετραετία την ημέρα του Θερινού Ηλιοστασίου (21 Ιουνίου 2015). Τρεις Έλληνες και ένας Ολλανδός μουσικός μπήκαν στο Dudu Loft Studio της Αθήνας, με μηχανικό ήχου τον Μηνά Εμμανουήλ, και προέβησαν σ’ αυτό που θα ορίζαμε χαριτολογώντας ως…«ότι γράφει – δεν ξεγράφει»: Ο Αλέξης Δρόσος, ο Ντίνος Ζούμπερης, ο – πολιτογραφημένος Ολλανδός – Νικόλας Τσιλογιάννης και ο Ολλανδός Henk Spies, που κλήθηκε από τον Τσιλογιάννη, αυτοσχεδίασαν με ντραμς, κρουστά, σοπράνο σαξόφωνο και μπάσο, αλλά και με πνευστό ντιτζεριντού και διάφορα ηχητικά εφέ. Ο Ζούμπερης ήταν εκείνος που πήρε μετά όλο το υλικό και το μόνταρε, «κόβοντας το» στα tracks του CD, στα οποία δόθηκαν τίτλοι, όπως «Lost in three», «Touch», «Falling Up», «Dy – Zy», «Solstice» – σταχυολογώ τώρα αυτά που μου άρεσαν περισσότερο και που άκουσα και ξανάκουσα αρκετές φορές! Φαντάζομαι ότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις οι τίτλοι δεν λένε τίποτα ή μπορεί να λένε και πολλά. Το θέμα είναι πως τα tracks του άλμπουμ αυτού, δεν θα υπήρχε ποτέ περίπτωση να αποδοθούν live, στη μορφή που ηχογραφήθηκαν δηλαδή, εφόσον αποτελούν το προϊόν μιας prima vista αυτοσχεδιαστικής performance των Omikron Project στο στούντιο.

Ο λόγος στον ντράμερ και εικαστικό Νικόλα Τσιλογιάννη, που αυτόν τον καιρό βρίσκεται στην Αθήνα εν όψει των δύο συναυλιών με τους Omikron Project. Έχει να μας πει πολλά για τη μικρή ιστορία του jazz αυτού κουαρτέτου: «Το 2010 ξανάρθα στην Αθήνα μετά από πολλά χρόνια. Γνώρισα τον Αριστείδη Γιαγιάννο, τον γνωστό γκαλερίστα, στον οποίο έδωσα ένα CD με τη δουλειά μου. Του άρεσε, αλλά εν τω μεταξύ έχοντας έρθει στην Ελλάδα με ένα mini bus τότε, είχα φορτώσει μέσα και τα τύμπανα! Άλλωστε, είμαι περισσότερο ντράμερ, παρά εικαστικός. Πρότεινα στον Γιαγιάννο να παίξουμε και λίγη μουσικούλα. Είχα ένα φίλο, τον Παντελιά, που σπούδαζε στο Κονσερβατόριο της Ουτρέχτης και του τηλεφώνησα. Ήρθε, παίξαμε και ο Γιαγιάννος έπαθε την πλάκα του! ”Θέλω κι άλλη μουσική” μας είπε! ”Βρες μου ένα χώρο να κοιμάμαι, εγώ τό’χω εύκολο το εισιτήριο, άρα έρχομαι” απάντησα. Κι έτσι ερχόμουν κάθε δύο μήνες. Μετά τη συνεργασία με τον Παντελιά, μίλησα του Αλέξη Δρόσου από το Παρίσι, με τον οποίο παίζουμε χρόνια μαζί. Τον Henk Spies, το άλλο μας σαξόφωνο, τον ήξερα από την Ολλανδία, ήταν μέλος και στο PAN Project. Επίσης μου είπε πως τα οικονομικά του τού επίτρεπαν τότε να βγάζει εισιτήριο, αλλά ήθελε ένα μέρος για να μένει κι αυτός…Βολεύτηκε στο διαμέρισμα του πατέρα του Δρόσου στο Κολωνάκι. Ξεκινήσαμε σαν τρίο: Ο Henk σοπράνο σαξόφωνο γιατί ήταν εύκολο και να το κουβαλήσει, ο Αλέξης επίσης σαξόφωνο κι εγώ ντραμς». Στην παρέα προστέθηκε σύντομα και ο μπασίστας Ντίνος Ζούμπερης, που δεν είχε σχέση καμία με τη jazz σκηνή: «Τρώγαμε ένα μεσημέρι εγώ, ο Οδυσσέας Γαλανάκης από τους Απροσάρμοστους του Σιδηρόπουλου και ο Ντίνος. Είπα του Ντίνου ότι ψάχναμε μπασίστα για το τρίο που είχαμε ήδη φτιάξει. ”Γιατί δεν με παίρνεις εμένα;” μου κάνει, που δεν θα τολμούσα να του το ζητήσω, μια και προέρχεται απ’ άλλη οικογένεια, Κάτω απ’ το Δέντρο, punk κλπ. Του πρότεινα να έρθει. Του εξήγησα πως αυτό που κάνουμε έχει να κάνει με τον τρόπο που σκέφτεσαι και όχι με το αν είσαι καλός ή κακός μουσικός».

Στη jazz, σύμφωνα με τον Τσιλογιάννη, μπορείς να παίζεις ελεύθερα από μία μέχρι όσες νότες θες, αρκεί να συμπορεύεσαι και με τους άλλους. «Εγώ αυτή την ονομάζω ελεύθερη αυτοσχέδια μουσική χωρίς να σημαίνει πως ο καθένας κάνει ότι του γουστάρει. Απλά, είναι αυτό που είχε πει ο σπουδαίος Σάκης Παπαδημητρίου της Θεσσαλονίκης: ”Η δικτατορία της παρτιτούρας”. Απ’ αυτό κι εμείς προσπαθούμε ν’ απελευθερωθούμε και, όπως λένε και οι Ολλανδοί, κάνουμε ”instant composing”. Είσαι συνθέτης και ταυτόχρονα είσαι performer». 

Το «Solstice» είναι σχεδόν εργασία ολόκληρη του Ντίνου Ζούμπερη, μαθαίνω. Αυτός βρήκε το Dudu Loft Studio κάτω απ’ την πλατεία Ομονοίας και πήγαν κι έπαιξαν όλοι μαζί για μιάμιση ώρα non stop. Ύστερα, πήγαιναν στο σπίτι του και διάλεγαν τα μήκη από το ηχογράφημα που θα έσπαγαν σε αυτόνομα κομμάτια. Ο Ζούμπερης επιμελήθηκε την τελική μίξη, βρήκε την ανεξάρτητη δισκογραφική, ενώ η κοπέλα του, η Αντιγόνη Χρυσανθοπούλου, έφτιαξε το εικαστικό του εξωφύλλου. Οι τίτλοι, πάλι, αποτέλεσαν εμπνεύσεις του Τσιλογιάννη.

Οι Omikron Project ετοιμάζονται να δώσουν δύο συναυλίες: Η μία την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου, στο Jazzet Cafe (Καραϊσκάκη 99 – 101, Χαϊδάρι) και δύο μέρες μετά, Κυριακή 6 Οκτωβρίου, στο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο «Εμπρός» (Ρήγα Παλαμήδη 2, Ψυρρή). Τη συναυλία τους στο «Εμπρός» θα ανοίξει το σχήμα Sans Corps. Ώρα έναρξης: 21.30