Επιστολή-καταγγελία για το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Μια επιστολή-καταγγελία της Διευθύντριας Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών κ. Σοφίας Πατούρα δημοσιεύει το www.koutipandoras.gr. Η επιστολή περιλαμβάνει σοβαρότατες καταγγελίες αναφορικά με τα τεκταινόμενα στο χώρο της δημόσιας έρευνας και συγκεκριμένα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Τα όσα αναφέρονται προκαλούν το λαϊκό αίσθημα σε μια περίοδο που η ελληνική κοινωνία βιώνει μια από τις μεγαλύτερες υφέσεις των τελευταίων δεκαετιών, ενώ καταδεικνύει και τη διαχρονική αδιαφορία των αρμοδίων να διερευνήσουν το περιεχόμενο των καταγγελιών.

Διαβάστε αναλυτικά την επιστολή-καταγγελία για το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

«Κρίση, ακρισία, υποκρισία και αφασία !

Μετά τις παλινωδίες και τη φιλολογία που είχε αναπτυχθεί τους τελευταίους μήνες σχετικά με την τύχη των ειδικών μισθολογίων, επί τέλους πληροφορήθηκα και εγώ, όπως όλοι οι ενδιαφερόμενοι, ότι σύντομα θα επιβληθούν – και μάλιστα με αναδρομική ισχύ – νέες “γενναίες” μισθολογικές περικοπές και θα υποστώ εκ νέου ένα ακόμη μεγάλο οικονομικό και ψυχολογικό σοκ.

Επειδή γι’ αυτό το πρωτόγνωρο, τραγικό στις συνέπειές του, φαινόμενο που βιώνουμε σήμερα έχει χυθεί πολύ μελάνι από πλήθος ειδικών και μή, η δική μου παρέμβαση θα περιορισθεί σε δύο μόνο ζητήματα. Αυτά αφορούν στα καθ’ ημάς – όχι στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια διάσταση που αναμφίβολα εμπεριέχει – τα οποία, κατά την ταπεινή μου άποψη, αποτελούν τη βασική συνισταμένη της εγχώριας αποκρουστικής εικόνας του.

Επί δύο και πλέον χρόνια, αποσβολωμένοι και εξουθενωμένοι οικονομικά και ψυχολογικά, δεχόμαστε διαδοχικές χιονοστιβάδες σκληρών ισοπεδωτικών οικονομικών μέτρων με τις γνωστές κοινωνικές προεκτάσεις. Οι ποικίλων ιδεολογικών αποχρώσεων κυβερνώντες και οι πρόθυμοι εκφραστές τους, τις εμφανίζουν μέσ’ από τους λυγμούς των κροκοδίλιων δακρύων τους, περίπου, ως αποτέλεσμα φυσικών καταστροφών, για τις οποίες δεν μπορούν ν’ αναζητηθούν και ν’ αποδοθούν ευθύνες.

Το δεύτερο σημείο στο οποίο θέλω να σταθώ είναι το καθημερινά σχεδόν εκφερόμενο επιχείρημα, εν είδει μότο, ότι όλα αυτά τα άδικα και απάνθρωπα οικονομικά μέτρα, -τεχνηέντως αναφερόμενα και ως “μεταρρυθμίσεις”- λαμβάνονται και θα εφαρμοσθούν απαρέγκλιτα επί δικαίων και αδίκων προκειμένου η χώρα ν’ ανακτήσει την αξιοπιστία της έναντι των εταίρων και δανειστών της.

Επειδή ως επαγγελματίας ιστορικός τεκμηριώνω πάντοτε τις απόψεις μου με τη χρήση συγκεκριμένων στοιχείων και παραδειγμάτων, θα επιχειρήσω με την παρούσα παρέμβαση ν’ ανατρέψω αυτές τις παραπλανητικές και προσβλητικές για τον κοινό νου εκδοχές και παραδοξολογίες. Με κεντρικό σημείο αναφοράς τον εργασιακό μου φορέα -στο βαθμό που αυτός αντικατοπτρίζει συνολικά ή εν μέρει τη δημόσια διοίκηση- έξω από γενικά, θεωρητικά και αόριστα σχήματα, αλλά με σαφείς αναφορές σε πρόσωπα, λειτουργίες και καταστάσεις, θα προσπαθήσω να αποδείξω – τί άλλο; – το αυταπόδεικτο! ότι δηλαδή α) η καταστροφή που βιώνουμε δεν είναι αποτέλεσμα αιφνίδιων και απρόβλεπτων φυσικών φαινομένων αλλά οφείλεται σε πρόσωπα με ονοματεπώνυμο, σε εποπτικούς φορείς των οποίων οι θεσμικοί παράγοντες ιδιοτελώς και εσκεμμένα λησμόνησαν το ρόλο τους, σε κρατικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς που τελούσαν και τελούν ακόμη εν υπνώσει και β) ότι η χώρα δεν θ’ ανακτήσει την αξιοπιστία της έναντι των ξένων, γιατί το πολιτικό προσωπικό που την εκπροσωπεί έχει προ πολλού απολέσει την αξιοπιστία του έναντι των πολιτών της, χωρίς να καταβάλλει καμμία προσπάθεια έστω και σήμερα, την ύστατη στιγμή, να την ανακτήσει.

Σημειώνω ότι στην παρούσα παρέμβαση θ’ αναφερθώ σε προσωπικές μαρτυρίες και εμπειρίες και σε προσωπικούς άνισους αγώνες που δίνω την τελευταία επταετία για το αυτονόητο: από τη μιά, για την υπεράσπιση της προσωπικής και επιστημονικής αξιοπρέπειάς μου, των εργασιακών δικαιωμάτων και των νόμιμων επαγγελματικών συμφερόντων μου, και από την άλλη -στο βαθμό που μου αναλογεί και στο μέτρο των δυνατοτήτων μου- για την προάσπιση των συμφερόντων και του κύρους του φορέα που με φιλοξενεί επαγγελματικά για 31 ολόκληρα χρόνια. Εργάζομαι, λοιπόν, ως ερευνήτρια-ιστορικός -από πενταετίας με τον βαθμό της Διευθύντριας Ερευνών- στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, το αρχαιότερο ερευνητικό κέντρο της χώρας. Πολύ συνοπτικά θ’ αναφέρω ότι το ΕΙΕ, ως κληροδότημα, είναι ίσως το πλέον προνομιούχο οικονομικά ερευνητικό Ίδρυμα της χώρας καθώς στεγάζεται σε μεγάλο και πολλαπλώς εκμεταλλεύσιμο δικό του κτίριο, διαθέτει ίδια, μη ευκατοφρόνητη ακίνητη περιουσία, και χρηματοδοτείται για το σύνολο της μισθοδοσίας του προσωπικού και των λειτουργικών δαπανών του από τον κρατικό προϋπολογισμό (δημόσιες επενδύσεις). Στα έσοδά του (ενοικιάσεις ακινήτων, ενοικιάσεις χώρων εντός του κεντρικού κτιρίου, κ. λπ.), ας προστεθούν οι εισπράξεις από τις πωλήσεις προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρει (βιβλιοπωλείο, Τράπεζα βλαστοκυττάρων, Εργαστήρια ορμονικών υποδοχέων, επιστημονική πληροφόρηση μέσω του ΕΚΤ και της Βιβλιοθήκης, κ. ά.) καθώς και οι εισροές πολλών εκατομμυρίων ευρώ ετησίως – ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία- από εθνικά και ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα και από πολυάριθμες χορηγίες.

Τα παραπάνω στοιχεία δίνουν αναμφίβολα την εικόνα ενός οικονομικά εύρωστου φορέα, ο οποίος θα έπρεπε λογικά να παράσχει στους ερευνητές του συνθήκες για υψηλού επιπέδου επιστημονικό έργο, ενός φορέα ικανού ν’ αντέξει και σήμερα στην εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. Δυστυχώς η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική.

Το ΕΙΕ, επιστημονικό και ερευνητικό κατά τεκμήριο Ίδρυμα, παρά την οικονομική ευρωστία της τελευταίας δεκαετίας δεν βελτίωσε τις συνθήκες εργασίας (συντήρηση κτιρίου και βασικών τεχνικών υποδομών, καθαριότητα, εξοπλισμός κ. λπ.), δεν δημιούργησε υποδομές για τη στήριξη και την ενίσχυση της έρευνας και κυρίως δεν μερίμνησε για την προαγωγή και την προβολή του παραγόμενου επιστημονικού έργου, εντός και εκτός της χώρας. Άλλαξε τον προσανατολισμό και τους στόχους που είχαν θέσει οι πολύ σπουδαίοι ιδρυτές του -διεξαγωγή βασικής και υψηλού επιπέδου εφαρμοσμένης έρευνας και παραγωγή πρωτότυπων και καινοτόμων αποτελεσμάτων- και μεταβλήθηκε περίπου σε εταιρεία λαϊκής επιμόρφωσης με έντονο το στοιχείο της εμπορευματοποίησης (όχι πάντως προς όφελος του ίδιου του επιστημονικού φορέα και των υψηλών στόχων που όφειλε να υπηρετεί). Επισημαίνω μόνο ότι το αληθινά επιστημονικό, παραγόμενο εντός του ΕΙΕ έργο, των τελευταίων ετών, οφείλεται στην φιλοτιμία, τον “πατριωτισμό” και την αγάπη για το αντικείμενο ορισμένων μόνο ερευνητών, οι οποίοι διεξάγουν την έρευνά τους κυριολεκτικά εκ των ενόντων (με προσωπικά έξοδα για αγορά βιβλίων και γραφικής ύλης, φωτοτυπίες, συντήρηση ηλεκτρονικών συσκευών, συμμετοχή σε επιστημ. αποστολές και συνέδρια, αγορά ειδών καθαριότητας κ.λπ.).

Στο καθαρά οικονομικό σκέλος, παρότι μπορούσε και όφειλε να το πράξει, όχι μόνο δεν δημιούργησε ένα υψηλό αποθεματικό, στα χρόνια που το χρήμα έρρεε άφθονο στους κόλπους του, αλλά με την έναρξη της κρίσης είχε ήδη σωρεύσει μεγάλο έλλειμμα και χρέος, το οποίο ευθύς αμέσως το οδήγησε σε οικονομική κατάρρευση με επακόλουθο τον εργασιακό μαρασμό και την επιστημονική υποβάθμιση και απαξίωση.

Στο εύλογο ερώτημα γιατί και πώς συνέβησαν όλα αυτά, η απάντηση είναι απλή, καθώς το θέμα παραπέμπει σε πάμπολλες ανάλογες περιπτώσεις, αλλά με τα ιδιαίτερα και σοκαριστικά, για τη φύση του συγκεκριμένου φορέα, χαρακτηριστικά. Οφείλω, ωστόσο, να σημειώσω ότι το ΕΙΕ κατά τη μακρά ιστορία του, και μέχρι το 2000 περίπου, μέσ’ από στρεβλώσεις, εγγενή προβλήματα και ποικίλες δυσκολίες, λειτουργούσε ομαλά, εκπληρώνοντας σε μεγάλο βαθμό το ρόλο του και τους στόχους που είχαν θέσει οι αείμνηστοι ιδρυτές του. Ευτύχησε μάλιστα, σε κάποιες χρονικές περιόδους, να τεθεί υπό την ηγεσία ανθρώπων με υψηλό ήθος και μεγάλο επιστημονικό κύρος, όπως ήταν, για παράδειγμα, οι θητείες των καθηγητών Α. Κονταράτου, Γ. Βουδούρη και Μ. Πρωτονοτάριου και πιο πρόσφατα του Ν. Οικονομίδη, των οποίων τα ονόματα είναι αναμφίβολα συνδεδεμένα με τις πιο φωτεινές ηθικά και λαμπρές επιστημονικά περιόδους της μέχρι σήμερα ζωής του.

Μετά το 2000 -με εξαίρεση τη διετή θητεία του καθηγητή Π. Παπαγιαννακόπουλου, ο οποίος προσπάθησε να θέσει κανόνες και ν’ αποκαταστήσει τη νομιμότητα αλλά δέχθηκε πανταχόθεν ισχυρές αντιδράσεις και λυσσαλέες επιθέσεις- οι Διοικήσεις του ΕΙΕ, με συγκεκριμένες ενέργειες και συνειδητές επιλογές και αποφάσεις παρέδωσαν το Ίδρυμα στα χέρια προσώπων έμπλεων θράσους και έτοιμων για όλα (παντού και πάντοτε υπάρχουν πρόσωπα κατάλληλα και ικανά για δύσκολες αποστολές!), τα οποία επιδόθηκαν ασύστολα στην άγρια λεηλασία του. Ως πραγματικοί κατακτητές του κάστρου-Ιδρύματος προσκάλεσαν μάλιστα και τις οικογένειές τους για να σηκώσουν όλοι μαζί το βάρος των λαφύρων! Έτσι η υπερώριμη υπηρεσιακά γραμματέας -με διάρκεια απασχόλησης έως σήμερα 48 έτη -απόφοιτος Λυκείου, αλλά παραδόξως Υπεύθυνη του επιστημονικού, όπως το ορίζει ο τίτλος του, Προγράμματος “Επιστήμης Κοινωνία”- κατάφερε με την ανοχή και τη συνενοχή των Διοικήσεων να χρησιμοποιήσει ένα στη σύλληψή του ανέξοδο για το ΕΙΕ και πολλαπλώς ωφέλιμο για την κοινωνία πρόγραμμα, ως “παραμάγαζο”, κατά την κυνική αλλά εύστοχη έκφραση ενός επί σειρά ετών μέλους των Δ.Σ. και αντιπροέδρου σήμερα του ΕΙΕ.

Με τις άοκνες προσπάπειές της και την αμέριστη συμπαράσταση των ιθυνόντων του ΕΙΕ πέτυχε μάλιστα να το μετατρέψει σε “πολυκατάστημα” με ποικιλία προϊόντων και δραστηριοτήτων, στις οποίες με το αζημίωτο συμμετείχε η ίδια, φίλοι και μέλη της οικογενείας της. Με τις ικανότητές της και τον πακτωλό των χρημάτων που διαχειριζόταν, είχε εξασφαλίσει τη νομιμοποίηση και την επιτυχία του μέσ’ από τη συνεχή πολυδάπανη προβολή του (διαφημίσεις στα ΜΜΕ, πανό και πολυτελή πανάκριβα προγράμματα -δεκάδες από αυτά κοσμούσαν συχνά τα τραπεζάκια των παρακείμενων ιατρείων και κομμωτηρίων-), επισκιάζοντας με τον τρόπο αυτό την πραγματική επιστημονική παραγωγή και υποκαθιστώντας συχνά τους ερευνητές, καθώς η ίδια, μέσα στη μέθη της εξουσίας που γενναιόδωρα της εκχώρησαν οι ιθύνοντες, υπερέβη γρήγορα το ταπεινό επίπεδο της γραμματέως και έγινε συγγραφέας, επιμελήτρια έκδοσης (editor), σύμβουλος επιστημονικής εταιρείας, σκηνοθέτης, κ. λπ., ιδιότητες με τις οποίες εμφανίζεται σε επίσημα έντυπα και στην ιστοσελίδα του ΕΙΕ! Για την πραγματοποίηση των “υψηλών και ευγενών στόχων” που η συγκεκριμένη κυρία (“υπερδιευθύντρια” του ΕΙΕ στη συνείδηση πολλών εργαζομένων) είχε θέσει, η Διοίκηση ενέκρινε και προσέφερε αφειδώς στο πρόγραμμά της (πέραν των ποικίλων χορηγιών και των εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων), μεγάλο μέρος από τα ίδια έσοδα του Ιδρύματος, ακόμη και από τις πωλήσεις των δικών μας επιστημονικών βιβλίων, την ώρα που οι συγγραφείς τους δεν δικαιούνταν ούτε ένα ευρώ για την υποστήριξη της έρευνάς τους. Για την πολύχρονη και “πολύτιμη” προσφορά της, -όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και η περί ής ο λόγος κυρία συνταξιοδοτήθηκε, μετά 45 και πλέον έτη ευδόκιμης και “ευθαλούς” υπηρεσίας – η τότε Διοίκηση του ΕΙΕ αποφάσισε να την ανταμείψει (είχε τους λόγους της προφανώς!) με την παράταση της εργασίας της και τη σύναψη τριετούς σύμβασης για τη συνέχιση του αρεστού στα μέλη της “επιστημονικού” έργου της. Σήμερα, μετά το θόρυβο που ξέσπασε για το συγκεκριμένο σκάνδαλο, η Διοίκηση του ΕΙΕ, όπως με πληροφόρησε εκπρόσωπός της, διέκοψε τη συνεργασία με τη μορφή που προαναφέρθηκε και τη μετέτρεψε σε “μνημόνιο” συνεργασίας -στο γράμμα και το πνεύμα των ημερών, για να μην ξεχνιόμαστε- με άγνωστο μεν και ασαφές περιεχόμενο, αλλά την κοινή πεποίθηση ότι η άξια κυρία θα παραμείνει ως άλλη “ακαδημαϊκός” ισόβια στη θέση της!

Και τώρα έρχομαι στην άλλη “μεγάλη” κυρία του ΕΙΕ, συμπρωταγωνίστρια της προαναφερόμενης στο “θέατρο σκιών” που παίζεται επί σειρά ετών στο χώρο μας, με πολύ υψηλό αντίτιμο για όλους εμάς που το παρακολουθούμε. Η δεύτερη μεγάλη μορφή, με κυρίαρχη και έντονη την παρουσία της στο Ίδρυμα κατά τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια, ευτύχησε -λόγω ειδικών, όπως φάνηκε στη συνέχεια, προσόντων- να προσληφθεί, κατ’ εξαίρεση, ως ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, χωρίς να κατέχει βασικό πανεπιστημιακό πτυχίο (Φιλοσοφικής ή οποιασδήποτε άλλης σχολής!). Αυτό, ωστόσο, δεν εμπόδισε τη Διοίκηση του ΕΙΕ, που αναγνώρισε στο πρόσωπό της τη λαμπρή επιστήμονα του μέλλοντος, να της παράσχει άμεσα όλες τις διευκολύνσεις που θα της επέτρεπαν να ξετυλίξει σύντομα το πολύπλευρο ταλέντο της: τη λειτουργία στους κόλπους του ΕΙΕ, ιδιωτικής πολιτιστικής εταιρείας ιδρυθείσας από εκείνη και υπό τη δική της διεύθυνση, τη διαχείριση και (μη) εκτέλεση ευρωπαϊκών και άλλων προγραμμάτων, την ευθύνη οργάνωσης και διαχείρισης του πλαισίου συνεργασίας του Ιδρύματος με γνωστό κοινωφελές Ίδρυμα, την παραχώρηση μεγάλου, πολυτελούς για τις συνθήκες του ΕΙΕ, γραφείου και βεβαίως γρήγορη επαγγελματική εξέλιξη. Για την ενίσχυση όλων αυτών των πολυσχιδών δραστηριοτήτων της, η Δίοικηση του ΕΙΕ ενέκρινε τη στενή συνεργασία της με οικεία σ’ εκείνη πρόσωπα (της απόλυτης εμπιστοσύνης της!), όπως είναι για παράδειγμα ο σύζυγος, η μητέρα αλλά -γιατί όχι; – και η κολλητή της, όπως η γαλλίδα φίλη της, φωτογράφος στο επάγγελμα, που συστεγάζεται αρμονικά μαζί της στο ευρύχωρο γραφείο της, το οποίο, σημειωτέον, επικουρείται κατά περιόδους και από άλλο εξειδικευμένο προσωπικό, ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της “υψηλής προϊσταμένης”!

Και μέσα σε αυτές τις σουρεάλ καταστάσεις και τη διάχυτη ασυδοσία (προσλήψεις, επιμίσθια, ειδικά επιδόματα, υπερωρίες και λοιπές παροχές) -ιστορικά, άλλωστε, οι κάθε μορφής εξουσίες έχουν τα μέσα και τις μεθόδους να επιβάλλουν την ένοχη σιωπή-, ο καθ’ ύλην αρμόδιος θεσμικός παράγων, ο τότε Γ. Γραμματέας της ΓΓΕΤ, υπεύθυνος για τον έλεγχο και την εποπτεία του ΕΙΕ, βρισκόταν σε συνεχή επαφή με τους διοικούντες. Όχι όμως για την εύνομη και εύρυθμη λειτουργία του φορέα -αυτό στο πλαίσιο των υψηλών καθηκόντων του κατείχε προφανώς δευτερεύουσα θέση- αλλά για έναν πολύ πιο ιερό σκοπό: για την επαγγελματική αποκατάσταση της θυγατέρας του εντός του πλαισίου του ΕΙΕ! Η προσπάθειά του δεν πήγε χαμένη. Μετά από σειρά προσωρινών συμβάσεων, η θυγατέρα βρήκε τελικά τη θέση που της άρμοζε• σε Ινστιτούτο βέβαια μη συναφές προς τις σπουδές και την εξειδίκευσή της, αλλά κατάλληλο, λόγω αντικειμένου -και του πατρός συνεπικουρούντος από τη νέα αξιοζήλευτη θέση του- να της εξασφαλίζει ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα ώστε να ενισχύει τον πενιχρό μισθό της, καθώς μέσα από τη χρηματοδότησή τους προβλέπονται (ή προσφέρονται) παχυλά, όπως ακούγεται, επιμίσθια!

Την ίδια περίοδο, ο τότε εκπρόσωπος της Πολιτείας στο ΔΣ του ΕΙΕ, βυθισμένος στις φιλοσοφικές του σκέψεις, αδυνατούσε να παρακολουθήσει όλα αυτά τ’ “ασήμαντα” δρώμενα που ξετυλίγονταν μπροστά του στις τακτικές συνεδριάσεις του ΔΣ του Ιδρύματος. Έτρεφε άλλωστε τυφλή εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του έμπειρου στα διοικητικά τού ΕΙΕ φίλου του, του τέως Διευθυντή μου και επί σειρά ετών μέλους του διοικητικού συμβουλίου του. Ο αξιότιμος κ. Διευθυντής μου, λοιπόν, επηρεασμένος από τη θεολογική του παιδεία και πιστός στην ευαγγελική ρήση “όλοι είμαστε ίσοι ενώπιον του Θεού”, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του στο ΕΙΕ, υπερέβη τις γνωστές εγκόσμιες ταξικές αντιλήψεις περί αξιοκρατίας και νομιμότητας. Με την ικανότητά του να διακρίνει “τις ιδιαίτερες δεξιότητες και τα ταλέντα” που διαθέτουν ορισμένοι άνθρωποι, ως διοικητικός παράγων του ΕΙΕ εργάσθηκε σκληρά στην κατεύθυνση και το πνεύμα των ίσων ευκαιριών αλλά -γιατί όχι;- και της περαιτέρω αξιοποίησης των “ικανών” προσώπων, ανεξαρτήτως των συμβατικά καλουμένων τυπικών προσόντων τους! Εμπνευστής συχνά και θιασώτης των τραγελαφικών καταστάσεων που περιέγραψα πιο πάνω, μετά τη λήξη της θητείας του στο ΕΙΕ, ανταμείφθηκε δεόντως από την Πολιτεία (ένας ακόμη “άξιος” που έδρεψε τους καρπούς των κόπων του από τον δημόσιο κορβανά), καθώς τοποθετήθηκε -αναβαθμισμένος πλέον- επικεφαλής ενός ανώτερου του ΕΙΕ κρατικού Ιδρύματος!

Όσο για τους συνδικαλιστές μας, αυτοί γοητευμένοι από τα θέλγητρα της εξουσίας -κυρίως όμως της παραεξουσίας- έπεσαν γρήγορα στην αγκαλιά της, απολαμβάνοντας μέχρι και σήμερα τη γλυκιά θαλπωρή της! Και εγώ, επιλέγοντας το δρόμο της αντίδρασης, εδώ και επτά περίπου χρόνια, άρχισα να φωνάζω, χαμηλόφωνα στην αρχή, πιο δυνατά στη συνέχεια, με κραυγές αγωνίας τον τελευταίο καιρό (η διαβάθμιση της διαμαρτυρίας μου αποτυπώνεται στα έγγραφά μου), αλλά φευ! σε ώτα μη ακουόντων! Στα 11 έγγραφα που απέστειλα ένθεν κακείθεν, πέραν τριών τυπικών σημειωμάτων, στα οποία επιχειρείται σκόπιμα -στην υπηρεσία του γνωστού κουκουλώματος- η υποβάθμιση και απαξίωση του περιεχομένου τους από τους καθ’ ύλην και κατ’ αρμοδιότητα υπεύθυνους για τον έλεγχο λειτουργίας του φορέα, δεν έλαβα καμμία απάντηση ή διάψευση. Οι παραλήπτες τους, υιοθετώντας εν προκειμένω τη γνωστή ρήση “η σιωπή είναι χρυσός” και υπολογίζοντας στην κούραση, την απογοήτευση και την παραίτησή μου, ήλπιζαν και ίσως ελπίζουν ακόμη ότι θ’ απαλλαγούν από τις ενοχλητικές παρεμβάσεις μου, καθώς μάλιστα εδώ και χρόνια -παρά την υψηλή βαθμίδα και την επιστημονική παραγωγή μου- με έχουν θέσει στο περιθώριο, μακριά από κοινές δράσεις ή ειδικά καθήκοντα, έξω από κάθε είδους ενημέρωση και πληροφόρηση.

Σήμερα, μέσα στο διοικητικό και οικονομικό αλαλούμ που διαρκώς επιτείνεται λόγω της κρίσης και της απροθυμίας των προσωρινά και λάθρα διοικούντων να βάλουν το “μαχαίρι στο κόκκαλο”, όπου όλοι χρωστούν σε όλους (η κεντρική Διοίκηση στα Προγράμματα, τα Προγράμματα στους προμηθευτές, το βιβλιοπωλείο στην εφορία, κ. ο. κ.) και κανείς δεν μιλάει πλέον για το ύψος του χρέους και του ελλείμματος, συμβαίνει αυτό που σοφά εκφράζει η λαϊκή παροιμία: “ο πνιγμένος απ’ τα μαλλιά του πιάνεται”! Διεκδικούν ευρωπαϊκά προγράμματα, από τη χρηματοδότηση των οποίων, όπως μας διαμηνύεται καθημερινά από διάφορους υπεύθυνους και μη, θα εξασφαλισθούν (παράτυπα και παράνομα) οι μισθοί μας. Και έπεται η συνέχεια, μέσα στη γενικευμένη σύγχυση που επικρατεί στη χώρα, με άδηλο το μέλλον του ΕΙΕ και των εργαζομένων του.

Από το περιπετειώδες ταξίδι μου στους σκοτεινούς διαδρόμους και στα απρόσωπα συνήθως γραφεία των δημοσίων υπηρεσιών, όπου έτρεχα να καταθέσω προσωπικά τα έγγραφά μου για να μην πιαστούν στα γρανάζια της γνωστής γραφειοκρατίας, διαπίστωσα κάτι πολύ σημαντικό: ότι δεν υπάρχει κανένα “τέρας” γραφειοκρατίας, όπως ευσχήμως έχει επικρατήσει ο όρος υπάρχει μόνο το αδηφάγο “τέρας” της διαπλοκής, το οποίο, με τα πλοκάμια του, κτυπά κάθε κεφάλι που σηκώνεται και πνίγει κάθε φωνή που θέλει ν’ ακουστεί.-

Σοφία Πατούρα
Διευθύντρια Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών»