Ένα οφειλόμενο ευχαριστώ στον Κάρολο Παπούλια

Ήταν το δύσκολο φθινόπωρο του 2012, εν μέσω οικονομικής κρίσης, μνημονίων και σκληρής λιτότητας για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Το ελληνικό δημόσιο βίωνε πρωτόγνωρες περιστολές δαπανών στις οποίες όφειλε να προσαρμοστεί για να επιβιώσει. Στα ελληνικά πανεπιστήμια η κατάσταση ήταν εκρηκτική. Κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από το 2010, ο τακτικός προϋπολογισμός τους μειώνονταν κατά 20% περίπου, τη στιγμή που ο οι ανάγκες και οι υποχρεώσεις τους παρέμεναν σταθερές και αμετάβλητες. 

Στο ΑΠΘ, οι πρυτανικές αρχές που είχαμε εκλεγεί και αναλάβει τη διοίκηση του ιδρύματος το καλοκαίρι το 2010, είχαμε επεξεργαστεί και εφαρμόζαμε ένα πρόγραμμα προσαρμογής στη νέα και δυσχερή οικονομική πραγματικότητα. Το πρόγραμμα αυτό είχε δύο σκέλη.

Αφενός αφορούσε σε περικοπές δαπανών κυρίως εργολαβικών υποχρεώσεων του πανεπιστημίου, όπως ήταν η φύλαξη και η καθαριότητα που αναθέτονταν σε τρίτους, προκειμένου να παραμείνει αλώβητο, όσο γίνονταν, το εκπαιδευτικό και το ερευνητικό έργο. Το δεύτερο σκέλος του προγράμματος της προσαρμογής του ΑΠΘ στη νέα οικονομική πραγματικότητα αφορούσε σε ενίσχυση των ιδίων εσόδων του ιδρύματος και στην αξιοποίηση της περιουσίας του.

Εκείνο που δυσχέραινε κατά πολύ την προσπάθεια επιβίωσης των πανεπιστημίων εκείνα τα δύσκολα χρόνια, ήταν η αντιπαλότητα της τότε κυβέρνησης με τις διοικήσεις τους, η οποία είχε αιτία και αφορμή τον περίφημο νόμο Διαμαντοπούλου. Ένα νόμο που μπορεί να ψηφίστηκε στη Βουλή με μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και συγκεκριμένα από τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ τότε, αλλά με τον οποίο όχι μόνο δεν συμφώνησαν ποτέ τα ίδια τα ενδιαφερόμενα πανεπιστήμια, αλλά με ομόφωνες αποφάσεις των Συγκλήτων τους, όπως και της Συνόδου των Πρυτάνεων, αντιστέκονταν σθεναρά στην εφαρμογή του. 

Η προσαρμογή των πανεπιστημίων στη νέα οικονομική πραγματικότητα γίνονταν, τότε, δυσκολότερη, καθώς το υπουργείο Παιδείας αντί να είναι αρωγός, βρίσκονταν σε αντιπαλότητα με τα πανεπιστήμια και τις διοικήσεις τους, εξ αιτίας της σφοδρής αντίδρασής τους σε ένα νόμο που, σύμφωνα με τους πανεπιστημιακούς, υπονόμευε τον δημόσιο, αυτοδιοικούμενο και δημοκρατικό τους ρόλο.

Και όπως συχνά συμβαίνει στη χώρα μας, η κυβέρνηση απαντούσε στην αντίσταση των πανεπιστημίων με επιθέσεις, συχνά προσωπικές, εναντίον των διοικήσεων των ιδρυμάτων που διαφωνούσαν. Στη δική μας περίπτωση ο ίδιος, ως πρύτανης τότε, είχα δεχτεί μια ανοίκεια επίθεση διώξεων, για μια σειρά από αστήρικτες, όπως αποδείχθηκε αργότερα, κατηγορίες. Γιατί στο πλαίσιο της επικοινωνιακής πολιτικής, έπρεπε να καταδειχθεί σε όλους ότι εμείς δεν αντιστεκόμασταν τότε για αξιακούς και ιδεολογικούς λόγους, αλλά από φτηνή ιδιοτέλεια.

Οποιαδήποτε λοιπόν αθλιότητα δημοσίευαν σε βάρος συγκεκριμένων πρυτάνεων εκείνη την εποχή οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, γίνονταν την επομένη εισαγγελική έρευνα με ανακρίσεις, καταθέσεις κλπ. Θυμάμαι είχαν κινηθεί μόνο σε βάρος μου περισσότερες από 40 εισαγγελικές έρευνες τότε. Οι οποίες μια προς μια αργότερα, βέβαια, κατέπεσαν και οδηγήθηκαν στο αρχείο.

Ένα ακόμη εργαλείο άσκησης πίεσης τότε εναντίον των διοικήσεων των πανεπιστημίων ήταν μέσω των συνδικαλιστικών παρατάξεων των εργαζομένων στις εργολαβίες που πλήττονταν από την κρίση. Το κράτος δηλαδή, πρώτα έκανε περικοπές στα χρήματα που έπαιρναν τα πανεπιστήμια, αναγκάζοντάς τα να αναπροσαρμόσουν τις εργολαβικές τους υπηρεσίες σε βάρος των εργαζομένων σε αυτές και στη συνέχεια έστρεφε τους απολυμένους εναντίον των πανεπιστημίων.

 

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το φθινόπωρο του 2012 στο ΑΠΘ επικρατούσε μια πολύμηνη κατάληψη των γραφείων της διοίκησης από το συνδικάτο των εργολαβικών εργαζομένων. Το πανεπιστήμιο είχε παραλύσει, καθώς καμία διοικητική και οικονομική δραστηριότητα δεν μπορούσε να εκτελεστεί, εξ αιτίας της πολύμηνης κατάληψης του κτιρίου της διοίκησης. Με τις πρυτανικές αρχές να είμαστε στο μάτι του κυκλώνα, ευρισκόμενοι μεταξύ σφύρας και άκμονος. Κατηγορούμενοι και από την τότε κυβέρνηση και το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα, αλλά και από τους εργαζόμενους.

Σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας ανακοινώνει ότι επιθυμεί να παραστεί στις εκδηλώσεις τους ΑΠΘ για την γιορτή του Αγίου Δημητρίου και την 28η Οκτωβρίου.

Η πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας ήταν σαφώς υποστηρικτική υπέρ των διωκόμενων, τότε, πανεπιστημίων και ιδίως υπέρ του δικού μας ιδρύματος και έπρεπε πάση θυσία να τελεσφορήσει.

Παρόλα αυτά, όσο η κατάληψη του κεντρικού κτιρίου του ΑΠΘ δεν υποχωρούσε, τόσο παρέμενε ένα σοβαρό εμπόδιο για την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Αναγκαστήκαμε λοιπόν, για να σώσουμε την τελετή και μαζί με αυτήν και την επίσκεψη του Προέδρου, για πρώτη φορά στην ιστορία, να μεταφέρουμε τις εκδηλώσεις εκτός ΑΠΘ και συγκεκριμένα στο φιλόξενο κτίριο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας.

Το Κάρολο Παπούλια δεν τον γνώριζα προσωπικά μέχρι τότε. Η πρώτη και τελευταία όμως, όπως τώρα αποδεικνύεται, συνάντηση μαζί του, έμελλε να μείνει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μου.

Υποδεχόμενος τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Κρατικό Θέατρο, τον ευχαρίστησα θερμά για την επίμονη και τιμητική για εμάς απόφασή του να επισκεφτεί το ΑΠΘ, παρά τις όχι και τόσο ομαλές συνθήκες εκείνης της συγκυρίας.

Κι εκείνος τότε μου έδωσε μια απάντηση, η οποία για το ΑΠΘ, για την πρυτανικής μας αρχή, αλλά και για εμένα προσωπικά, ήταν το μεγαλύτερο παράσημο: «Κε πρύτανη, παρακαλουθώ εδώ και καιρό τον αγώνα που δίνετε. Όφειλα να σας επισκεφτώ, για να σας στηρίξω»

Ήταν και τότε περίεργες εποχές και κανένας… συστημικός δημοσιογράφος δεν έγραφε κάτι καλό για εμάς. Έτσι και τα λόγια αυτά του Κάρολου Παπούλια πέρασαν στα ψιλά και δεν έγιναν ευρύτερα γνωστά. Του το χρωστούσα, όμως. Και αισθάνθηκα την υποχρέωση η εκδήλωση της ευγνωμοσύνης μου για εκείνη την αναγνώριση, να τον ακολουθήσει σήμερα στην τελευταία κατοικία του. Ένας αγωνιστής της δημοκρατίας πέρασε στην αιωνιότητα.

Γιατί αυτός ήταν ο Κάρολος Παπούλιας που εγώ, τουλάχιστον, γνώρισα. Ένας πολιτικός που σε δύσκολες στιγμές, αν και εκπρόσωπος του επίσημου κράτους, δεν δίστασε την ώρα που όλοι μας απαξίωναν και μας δίωκαν, εκείνος να πάει αντίθετα στο ρεύμα για να αναγνωρίσει τον έντιμο αγώνα που δίναμε υπέρ της δημόσιας εκπαίδευσης.
Ας είναι απαλό το χώμα που θα τον σκεπάσει…

Πηγή: Tvxs

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr