Ανοιχτή επιστολή διαμαρτυρίας από 36 διανοούμενους για «Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου»

Το βιβλίο αποτελείται από «εξομολογήσεις» του Ντίνου Χριστιανόπουλου για πρόσωπα της λογοτεχνικής ζωής, στη διάρκεια πολυετών συνομιλιών του με την πεζογράφο και καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Σωτηρία Σταυρακοπούλου. 

Η πρωτοβουλία της ωστόσο πυροδότησε την αντίδραση ομάδας διανοούμενων, καθώς το βιβλίο αναφέρουν ότι είναι γεμάτο ανακρίβειες και προσβολές, τη στιγμή που ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δεν βρίσκεται σε θέση να ελέγξει τη δημοσίευση και να δώσει τη συγκατάθεση του.  

Ολόκληρη η επιστολή   

Θεέ μου, φύλαγε απ’ την κακιά στιγμή, […] 

που η νέμεση χαρίζεται στους κουτσομπόληδες και κάνουν γλέντι την καταστροφή μας. 

«Η κακιά στιγμή» Ανυπεράσπιστος καημός   

Θεωρούμε ηθικά επιβεβλημένο να αποδοκιμάσουμε τη συγγραφική και εκδοτική πράξη που εξ αντικειμένου στρέφεται κατά της ανθρώπινης και της πνευματικής υπόληψης, καθώς και της υστεροφημίας του Ντίνου Χριστιανόπουλου. 

Μια πράξη που, από την περίοδο που επιλέχτηκε να γίνει, δείχνει και την αναλγησία αυτών που την έκαναν. Κάθε άνθρωπος δικαιούται να λέγει κατ’ ιδίαν ό,τι θέλει για τους άλλους, ακόμη και για τους φίλους του –εκφράζοντας ενδεχομένως στιγμιαίες γνώμες και αντιδράσεις– κανείς όμως δεν έχει το δικαίωμα να δημοσιοποιήσει, να δημοσιεύσει τα λόγια του, ισχυριζόμενος, μάλιστα, σε μια στιγμή που εκείνος δεν μπορεί να τον ελέγξει και να τον διαψεύσει, ότι έχει τη συναίνεσή του. 

Και επιπλέον κατασκευάζοντας αυτή τη δήθεν συγκατάθεση με τον ισχυρισμό μιας τάχα «δεκαετούς [!] συνέντευξης» και προσθέτοντας ποιος ξέρει πόσες άλλες αναλήθειες. Αλλά κι αν υποτεθεί ότι πριν από μια δεκαπενταετία υπήρξε κάποιας μορφής συναίνεση, αυτή έχει ακυρωθεί από τη μη τήρηση, τη μη ύπαρξη δύο βασικών προϋποθέσεων που έθετε ο Ντ. Χριστιανόπουλος πριν από τη δημοσίευση των συνεντεύξεών του, δηλ. τον προηγούμενο έλεγχο του γραπτού κειμένου και την τελική έγκρισή του από τον ίδιο. 

Εφόσον οι προϋποθέσεις αυτές δεν υπήρξαν, τούτο καθιστά την υποτιθέμενη αρχική συγκατάθεση -αν δόθηκε- άνευ ισχύος και τη δημοσίευση και έκδοση του περιεχομένου των συνομιλιών ανεπίτρεπτη.   

Ο Χριστιανόπουλος, σε κατάσταση πλήρους πνευματικής διαύγειας, έχει γραπτώς δηλώσει την ανάγκη ύπαρξης των δύο παραπάνω προϋποθέσεων. Σε ένα μάλιστα απόσπασμα της σχετικής δήλωσής του νομίζει κανείς ότι με τρόπο προβλεπτικό και αναντίλεκτο απαντά στη συγγραφέα του βιβλίου που προκάλεσε τη διαμαρτυρία μας:   

«Πολλοί νομίζουν πως μια συνομιλία πρέπει να τυπώνεται ακριβώς όπως έγινε, για να κρατηθεί τάχα […] η ιδιομορφία του αυθόρμητου λόγου […] Πέρα όμως από το ύφος, το ρετουσάρισμα θα αποκλείσει και άτυχες ή άδικες φράσεις που μπορεί να πληγώσουν κάποιον χωρίς λόγο, ενώ δεν θα προσφέρουν τίποτε θετικό. Εκτός εάν η συνέντευξη εκμαιεύεται ακριβώς γι’ αυτές τις φράσεις…   

Εκτός αυτού με ενοχλεί συχνά και το λεξιλόγιό μου. Αυτά που όταν λέχθηκαν μπορεί να ήταν νόστιμα, τώρα που τυπώθηκαν έγιναν χυδαία. Βλέπετε λοιπόν γιατί χρειάζεται εκ των υστέρων μία επέμβαση; Αυτή την επέμβαση δεν τη θελήσατε, κι έτσι με πικράνατε πολύ, πικραίνοντας ταυτόχρονα κι αυτούς που τους πήραν τα σκάγια».   

Στο σημείο αυτό αισθανόμαστε επίσης την ανάγκη να αποδοκιμάσουμε και τη συνέργεια σε αυτήν την πράξη του εκδότη που εξέδωσε το βιβλίο και το κυκλοφορεί.   Θέλουμε, τέλος, να πιστεύουμε ότι ο κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων του Ντίνου Χριστιανόπουλου και στενότατος συγγενής του, δεν συναίνεσε στην έκδοση, και εάν συναίνεσε, δεν θα γνώριζε καλόπιστα το περιεχόμενό της. Γι’ αυτό του ζητούμε να συμβάλει και αυτός, με όποιον τρόπο νομίζει, στην προστασία του ανθρώπου του και της πνευματικής κοινότητας από μια επιδημική ενέργεια που απειλεί να δηλητηριάσει την πνευματική ζωή όλων μας.   

Υπογράφουν: 

Αθανασοπούλου, Μαρία, επίκ. καθηγήτρια, ΑΠΘ Αλισάνογλου Γιώργος, ποιητής –εκδότης Αποστολίδου Βενετία, καθηγήτρια ΑΠΘ Ατζακάς Γιάννης, συγγραφέας Ατζακά Γιώτα, ομότιμη καθηγήτρια του ΑΠΘ Βαγενάς Νάσος, ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ Βανίδης Γιάννης, συνταξιούχος τραπεζικός Γκανίδου Αρετή, φιλόλογος-ποιήτρια Δαββέτας Νίκος, συγγραφέας Θωμαϊδου – Μώρου Μάρθα, πρώην λέκτωρ ΑΠΘ Καλαντζοπούλου Βίκη, πρώην επίκουρη καθηγήτρια ΑΠΘ Καλούτσας Τάσος, πεζογράφος Καραγιάννης Μάκης, πεζογράφος – κριτικός Καράογλου Χ. Λ., ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ Κατσιγιάννη Άννα, επίκ. καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών Κόκορης Δημήτρης, αναπλ. καθηγητής ΑΠΘ Κορδομενίδης Γιώργος, εκδότης- διευθυντής του περιοδ. Εντευκτήριο, Κοροβίνης Θωμάς, συγγραφέας- φιλόλογος – τραγουδοποιός Κουνάγια Ουρανία, ποιήτρια Κωστίου Κατερίνα, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών Λαζαρίδης Σπύρος, ποιητής – συγγραφέας Λυκούργου Κλεονίκη, πρώην επίκουρη καθηγήτρια ΑΠΘ Μάρκογλου Πρόδρομος, ποιητής -συγγραφέας Μίγγας Δημήτρης, συγγραφέας Μπακογιάννης Μιχάλης, επίκ. καθηγητής ΑΠΘ Ναούμ Ιωάννα, επίκουρη καθηγήτρια ΑΠΘ Ναρ, Λέων δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας – συγγραφέας Πίστας Παναγιώτης, φιλόλογος –πρώην πανεπιστημιακός Ριζάκης Κώστας, ποιητής, διευθ. περ. Καρυοθραύστις Σιμώτας Τάκης, συνταξιούχος δικηγόρος Στεργιούλας Διονύσης, συγγραφέας Τικτοπούλου Κατερίνα, αναπλ. καθηγήτρια ΑΠΘ Τσιριμώκου Λίζυ, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ Φραντζή ΄Αντεια, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ Φιλοκύπρου Έλλη, καθηγήτρια ΕΚΠΑ Χοντολίδου Ελένη, αναπλ. καθηγήτρια ΑΠΘ