Ο σπόρος των αξιών

Ο,τι σπέρνεις, θερίζεις. Ισχύει στον ιδιωτικό βίο, ισχύει και στον δημόσιο. Σπέρνεις μίζερη, πεπαλαιωμένη εκπαίδευση, θερίζεις μίζερα, πεπαλαιωμένα μυαλά, ανίκανα να σχηματίσουν μια σκέψη έξω από την πεπατημένη τού κλισέ. Σπέρνεις «ματσίλα», θερίζεις βιαστές. Σπέρνεις ανελευθερία, θερίζεις νταήδες και φοβισμένα ανθρωπάκια. Σπέρνεις διγλωσσία, θερίζεις κανονικοποίηση της υποκρισίας και διαιώνιση προβλημάτων.

Και, αντιστρόφως, σπέρνεις αλληλεγγύη, θερίζεις ανθρωπιά και κοινωνική συνοχή. Σπέρνεις θάρρος και καινοτομία, θερίζεις γενναιότητα να περπατηθούν δρόμοι απερπάτητοι.

Εάν η Φινλανδία έχει από χθες την τρίτη γυναίκα πρωθυπουργό της, μια 34χρονη, παιδί ομόφυλων γονιών και η ίδια ανύπανδρη μητέρα, ηγούμενη ενός συνασπισμού άλλων τεσσάρων κομμάτων, στην κεφαλή των οποίων βρίσκονται επίσης γυναίκες τριαντάρες, δεν είναι προϊόν σύμπτωσης ή στατιστικής του τυχαίου.

Κάτι είναι αυτό που κάνει τις κοινωνίες να είναι δέσμιες της πεπατημένης ή σκαπανείς του μέλλοντος. Στην ίδια χώρα, η εταιρεία Nokia, τη δεκαετία του ’60, κατασκεύαζε γαλότσες και λάστιχα ποδηλάτων και αυτοκινήτων, για να εξελιχθεί στη συνέχεια σε διεθνή κολοσσό ειδικευόμενο σε τεχνολογία αιχμής.

Αραγε έλειπαν τα στερεότυπα της πατριαρχίας από τη σκανδιναβική αυτή χώρα; Ηταν πάντα κάτι το διαφορετικό ή έκανε επιλογές που έχτισαν τη σύγχρονη ταυτότητά της; Η Σάνα Μαρίν, πριν να γίνει η νεότερη πρωθυπουργός στον πλανήτη, ήταν παιδί ενός ρηξικέλευθου και πλέον πετυχημένου εκπαιδευτικού συστήματος στον κόσμο, μιας κοινωνίας που δεν φοβήθηκε να συγκρουστεί με τα στερεότυπα του παρελθόντος και να εμπιστευθεί το νέο.

Στην Ελλάδα, μια από τις πιο δέσμιες στο παρελθόν χώρες (φταίει που είναι τόσο ένδοξο;), το προφίλ της νέας Φινλανδέζας πρωθυπουργού φαντάζει εξωτικό. Εδώ η πολιτική ηγεσία δεν μπορεί καλά αλά να διανοηθεί να χαράξει διαχωριστική γραμμή μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας, το πολιτικό προσωπικό επιδίδεται σε αγώνα ευσέβειας και γονυκλισίας, οι βουλευτές δεν τολμούν να κατοχυρώσουν συνταγματικά την απαγόρευση διακρίσεων βάσει φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Ο δημόσιος βίος είναι ένα πεδίο σοβαροφάνειας και άσκησης του συμβατικού και προβλέψιμου. Καμιά πρόταση, καμιά συμπεριφορά, με εξαίρεση την περίπτωση Μπουτάρη, δεν συγκρούεται με τον ορίζοντα προσδοκιών του κατεστημένου.

Επί δεκαετίες μεταρρυθμίζεται η εκπαίδευση σε αυτή τη χώρα και μεταρρύθμιση δεν εισπράττουμε. Γιατί από πού θα φυτρώσει το διαφορετικό, αν όχι από ένα ριζικά διαφορετικό σχολείο, διαφορετικό ως σύστημα σχέσεων, αξιών, προτύπων; Από πού θα ξεπηδήσουν οι Σάνα Μαρίν, αν όχι από την ανατροπή όλου αυτού που εξαρχής αντιλαμβανόμαστε ως κανονικότητα;

Σαν να μην έφτανε η αξιακή ακινησία και η διαχρονική σοβαροφάνεια οριζοντίως στην ελληνική πολιτική, ζούμε εδώ και μερικούς μήνες την αποθέωση των πιο συντηρητικών θέσεων και πρακτικών μιας κυβερνώσας παράταξης που πλασαρίστηκε ως κήρυκας φιλελευθερισμού. Κι επειδή ακριβώς ό,τι σπέρνεις θερίζεις, από τη διαιωνιζόμενη σπορά σε αυτό τον τόπο των αξιών και συμπεριφορών που απορρέουν από το τρίπτυχο «πατρίς – θρησκεία – οικογένεια», καμία έκπληξη, τίποτε νέο δεν αναμένεται να φυτρώσει, παρά μόνο με τη μορφή αγριόχορτου.

*η Βαρβάρα Παπαδοπούλου είναι καλλιτέχνις και ακτιβίστρια

Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr