Τα διλήμματα του Βερολίνου – Ποιοι παράγοντες θα καθορίσουν πότε θα γίνουν οι εκλογές

Ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας τις προάλλες στο CNBC προέβλεψε ότι εκλογές θα γίνουν στην Ελλάδα στην αρχή του 2015, καθώς είναι δύσκολο να εκλεγεί από την παρούσα Βουλή Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Και πράγματι αυτή είναι η λογικότερη εξέλιξη των πραγμάτων, παρά τις δυνατότητες που έχει η κυβερνητική πλευρά. Είναι σαφές ότι αυτή τη στιγμή οι Σαμαράς-Βενιζέλος δεν διαθέτουν τους 180, ίσως να μην έχουν και τους 152. Όμως…

Οι αμφιταλαντευόμενοι βουλευτές ξέρουν ότι αν πουν «ναι» στον Σαμαρά έχουν να αντιμετωπίσουν από τη μια τη χλεύη του κόσμου και ίσως, μεθαύριο, μια εμπεριστατωμένη έρευνα του «πόθεν έσχες» τους. Από την άλλη, αν καταψηφίσουν, θα αντιμετωπίσουν άμεσες εκλογές. Και τότε γι΄ αυτούς, ιδιαίτερα για τους ανεξαρτητοποιημένους, το ερώτημα είναι, τι θα κάνουν; Πως θα ξανακατέβουν στις εκλογές, ως ανεξάρτητοι; Ως τι; Το ξεφούσκωμα του Ποταμιού και του ΛΑΟΣ δεν φαίνεται ότι μπορεί να σώζει τους πάντες. Βεβαίως, υπάρχει η δυνατότητα της παλιννόστησης στους ΑΝΕΛ…

Δυστυχώς, στο μεταξύ, δεν συγκροτήθηκε κάποιο νέο ανεξάρτητο, αστικό, δημοκρατικό κόμμα που να μπορεί να συνεργαστεί δημιουργικά με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και να απορροφήσει τους διστακτικούς απέναντι στην επερχόμενη μεγάλη αλλαγή. Έτσι, η πόλωση θα είναι πρωτοφανής στις ερχόμενες εκλογές, καθώς κάποιοι θα παλέψουν για κάτι παραπάνω από την πολιτική τους επιβίωση. Καθοριστικό, πάντως, ρόλο στο πότε ακριβώς θα γίνουν οι εκλογές θα παίξουν μια σειρά εξωτερικών και εσωτερικών παραγόντων.

Η Ευρώπη, ως γνωστόν, περνάει μεγάλα ζόρια! Η Ιταλία που βυθίζεται στον αποπληθωρισμό, για να είναι εντάξει με τις εντολές των Βρυξελλών πρέπει να πιάσει φέτος 7% πλεόνασμα, που σημαίνει ότι πρέπει να κόψει περί τα 80 δισ. ευρώ. Πράγμα αδύνατο. Ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας είπε σχεδόν ξεκάθαρα ότι δεν βγαίνουν οι περικοπές των 21 δισ. ευρώ που προγραμμάτιζαν για το 2015. Η Ελλάδα είναι μπροστά στο ενδεχόμενο μιας αισθητής κάμψης των φορολογικών εσόδων που ενδέχεται να είναι ανατρεπτική. Οι 194 συστημικές τράπεζες της ΕΕ περιμένουν στωικά την κρίση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και η κα Μέρκελ υποχρεώνεται να υπογράψει την αύξηση του κατώτατου μισθού στη Γερμανία.

Η ευρωζώνη έχει εισέλθει σε κρίσιμη φάση. Κανείς δεν το λέει, αλλά φαίνεται τελικά πως μόνο ένας πληθωρισμός μπορεί να μας σώσει. Οι Αμερικάνοι έτσι σώζονται. Ο Ντράγκι έκανε μια καλή κίνηση, αλλά δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια τεχνητή ανάσα. Η Ευρώπη δεν ξέρει ούτε πού να επενδύσει, ούτε πώς να δημιουργήσει νέο πλούτο και θέσεις εργασίας. Βυθίζεται στην κινούμενη άμμο της ύφεσης και του αποπληθωρισμού. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Ευρώπη γελοιοποιείται στο θέμα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, στην οποία ο πολύς Ολάντ ετοιμάζεται να παραδώσει τα ελικοπτεροφόρα Μιστράλ. Είναι οφθαλμοφανές ότι ο επερχόμενος χειμώνας θα είναι πολιτικά ασταθής σε όλο το ευρωπαϊκό σύστημα και ιδιαίτερα στην Ελλάδα.

Οι Αμερικάνοι τρέμουν μήπως καταρρεύσει η καλύτερη αγορά τους και αφού οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να μεταπείσουν το Βερολίνο να αλλάξει πολιτική, φαίνεται ότι θα μοχλεύσουν αυτοί τη λύση: να αγοράσει χρέος την ΕΚΤ και να παρκάρει τα τοξικά ομόλογα στο θησαυροφυλάκιό της. Μικρές κινήσεις γίνονται σε όλο το πεδίο της σκακιέρας, αλλά, είναι πολύ πιθανό, μια κίνηση ματ να επιχειρηθεί το διήμερο 14-15 Νοεμβρίου, κατά το οποίο οι δανειστές μας θα πρέπει να δουν τι τελικά θα κάνουν με το ελληνικό χρέος.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς θεωρεί ότι είναι βιώσιμο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αντίθετα θεωρεί ότι δεν είναι και ότι χρειάζεται γενναίο κούρεμα. Το Βερολίνο και οι βόρειοι δανειστές δεν συμφωνούν με το κούρεμα και προσανατολίζονται στην επιμήκυνση με μεταρρυθμίσεις και μια λιγότερο ταπεινωτική  εποπτεία.

Όμως, ακόμη και στη Γερμανία το κλίμα αλλάζει. Η Deutsche Welle επισημαίνει τακτικά πλέον ότι το ελληνικό χρέος από 240 δισ. ευρώ έχει εκτιναχθεί στα 320 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 180% του ΑΕΠ της χώρας, που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί με τα πενιχρά πλεονάσματα. Και πολλοί πλέον ρεαλιστές οικονομολόγοι, όπως ο Γερμανός Μαχ Ότε λένε ότι  η χώρα «δεν μπορεί να λειτουργήσει έτσι», ή ο Γιοάχιμ Σάιντε, από το Ινστιτούτο του Κιέλου, που θεωρεί πως απαιτείται δραστικό κούρεμα του χρέους γύρω στο 50%. Παραδέχεται βέβαια πως  «υπάρχει ο φόβος, να ακολουθήσουν και άλλες χώρες το παράδειγμα της Ελλάδας». Κι αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να το σταθμίσει κάποια στιγμή, στο πλαίσιο της στρατηγικής του για μια συνολική διευθέτηση του ευρωπαϊκού χρέους, καθώς θα είναι κυβέρνηση πριν σκάσει κάποια άλλη οικονομία. Εκτός κι αν σκάσουν οι τράπεζες…

Πάντως, η μάχη του Νοεμβρίου -αν τελικά δοθεί- θα είναι κρίσιμη. Μπορεί τελικά να φύγει το ΔΝΤ από το υπόλοιπο ελληνικό πρόγραμμα. Μπορεί η Γαλλίδα (!) Λαγκάρντ να στυλώσει τα πόδια και να επιμείνει σε γενναίο κούρεμα… Είναι και το πολιτικό ζήτημα στην Ελλάδα που απασχολεί τους δανειστές. Μήπως είναι καιρός να υπάρξει μια κυβέρνηση στην Ελλάδα που θα αποκαλύψει μέσα σε έξι μήνες το 50% της φοροδιαφυγής, όπως λέει ο Γιάννης Μηλιός; Μήπως συμφέρει την Ευρώπη μια ανατροπή των πελατειακών σχέσεων στην Ελλάδα; Μήπως πρέπει να εκτονωθεί η κοινωνική ένταση που έχει συσσωρευτεί με μια πολιτική αλλαγή, ώστε να αποφευχθεί κάτι που κανείς δεν θέλει να σκέφτεται; Είναι στις 18 Σεπτεμβρίου και το δημοψήφισμα στη Σκωτία. Είναι και η Καταλούνια, είναι το Βένετο, είναι και η Βαυαρία που έχει βαρεθεί να πληρώνει τους βλάχους της Βρέμης…

Όλα θα τεθούν στο τραπέζι, οικονομικά και πολιτικά, προκειμένου να σταθμίσουν πότε και πώς συμφέρει να παρθούν οι αποφάσεις από τους δανειστές; Να τα δώσουν τον Νοέμβριο «όλα» στο Σαμαρά, πριν την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας για να τον στηρίξουν ή να περιμένουν την έκβαση των εκλογών μέχρι τον Μάρτιο και να λογαριαστούν με τον Τσίπρα, που δεν ξέρουν πόσο σκληρό στομάχι έχει και μέχρι πού μπορεί να τραβήξει το σχοινί. Ή μήπως, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ευκαιρία τους για μια στροφή στην πολιτική; Το Βερολίνο αντιλαμβάνεται πως διαμορφώνεται ένας επικίνδυνος αντιγερμανισμός στην Ευρώπη και ότι αναδύεται ένα κρίσιμο ψυχαναλυτικό δίλημμα: είτε το Βερολίνο θα πρέπει να παραδεχθεί ότι έκανε τραγικό λάθος και να ζητήσει εμπράκτως συγγνώμη από τον ελληνικό λαό και τους Ευρωπαίους του Νότου, είτε να παραδεχθεί πως έχει συνωμοτήσει κατά πάντων για να καθυποτάξει την Ευρώπη. 

Οι εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες. Θα δούμε και το κλίμα στην Ουάσινγκτον, στις 10-12 Οκτωβρίου, όπου θα πραγματοποιηθούν οι γενικές συνελεύσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει. 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr