H Κύπρος έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως εξαγωγικός κόμβος για ισραηλινές εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας, συμπεριλαμβανομένου και των εταιρειών εκείνων που μετέχουν στο σκιώδες παιχνίδι λογισμικών κατασκοπείας, σύμφωνα με το euractiv.com.
Τον Ιούλη του 2021, μια εγχώρια κοινοπραξία ερευνητικών δημοσιογράφων αποκάλυψε ότι η Ισραηλινή εταιρεία NSO πούλησε το κατασκοπευτικό λογισμικό παρακολούθησης Pegasus (PEGA) σε άλλες κυβερνήσεις παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένου και Ευρωπαϊκών κρατών, προκειμένου να κατασκοπεύουν οι κυβερνήσεις αυτές παράνομα, πολιτικά πρόσωπα, δημοσιογράφους και άλλα δημόσια πρόσωπα.
Σε απάντηση για το παγκόσμιο σκάνδαλο κατασκοπείας που ήρθε στο φως της δημοσιότητας, το ευρωκοινοβούλιο έστησε μια επιτροπή ερευνητικών δημοσιογράφων προκειμένου να ελέγχουν τις παραβιάσεις που γίνονται από τα εν λόγω λογισμικά σε ευρωπαϊκά κράτη. Τον περασμένο Νοέμβρη, νομοθέτες της ΕΕ επισκέφτηκαν την Ελλάδα και την Κύπρο, στο πλαίσιο αποστολής τους.
Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ένα μέλος του κοινοβουλίου κατά τη διάρκεια συνέντευξης του στην Κύπρο, δεν υπάρχει κάποιο κανονιστικό πλαίσιο για τους κατασκευαστές των λογισμικών αλλά ούτε και όροι χρήσης για τα λογισμικά αυτά. Για τον λόγο αυτό εταιρείες που διαχειρίζονται τέτοιου είδους λογισμικά ή που παρέχουν υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας εργάζονται εγχώρια. Αυτός είναι και ο λόγος που χρησιμοποιούνται βαλιτσάκια παρακολούθησης.
Με άλλα λόγια, η Κύπρος δεν είναι απλά μια χώρα της οποίας η κυβέρνηση φέρεται να έχει κάνει κατάχρηση του λογισμικού κατασκοπείας. Χάρη στην απουσία κανονιστικού πλαισίου, το νησί έχει καταστεί Ευρωπαϊκός κόμβος για ισραηλινές εταιρείες που παρέχουν λογισμικά κατασκοπείας.
Η γεωγραφική θέση της Κύπρου παίζει επίσης τον δικό της ρόλο. Η Κύπρος είναι η πλησιέστερη ευρωπαϊκή χώρα για το Ισραήλ, το οποίο και ηγείται στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και της κατασκοπείας.
Διεθνής κόμβος η Κύπρος
Μάλιστα, όπως σημειώνει το Euractiv, «η ελκυστικότητα της Κύπρου για τις εταιρείες τεχνολογίας δεν περιορίζεται στις ισραηλινές επιχειρήσεις. Το νησί έχει γίνει διεθνής κόμβος για τη Ρωσία, την Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο».
Ένας νομικός σύμβουλος από κυπριακή εταιρεία που μίλησε ανώνυμα στο Euractiv, δήλωσε ότι υπάρχουν ελάχιστες απαιτήσεις για μη ευρωπαϊκές εταιρείες που επιλέγουν να ιδρύσουν γραφείο εκεί. Οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι «ρυθμιστικά, φορολογικά κίνητρα και κίνητρα για βίζα» καθιστούν επίσης το νησί ελκυστικό για εταιρείες τεχνολογίας.
Ακόμα, στο κείμενο επισημαίνεται ότι «ειδικά για τις ισραηλινές εταιρείες, το νησί παρέχει έναν τρόπο μείωσης του κόστους λειτουργίας, το οποίο είναι πολύ υψηλότερο στο Ισραήλ. Με το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι βρίσκεται στην ΕΕ, η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει το σημείο εισόδου για την ευρωπαϊκή αγορά». Παράλληλα, σημειώνεται ότι «Οι εταιρείες τεχνολογίας που εδρεύουν στην Κύπρο μπορούν επίσης να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από την ΕΕ και να συμμετάσχουν σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα».
Ο Ηλίας Αθανασόπουλος, Έλληνας ειδικός στον κυβερνοχώρο που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, δήλωσε στο Euractiv ότι οι εταιρείες τεχνολογίας που μετεγκαθίστανται στην Κύπρο ήταν μια συνεχής διαδικασία τουλάχιστον τα τελευταία επτά χρόνια. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι μηχανικοί λογισμικού άρχισαν επίσης να μετακινούνται στη χώρα. Ο κ. Αθανασόπουλος είπε επίσης ότι υπάρχουν συχνές πτήσεις μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου που επιτρέπουν στους ανθρώπους να μετακινούνται εβδομαδιαίως.
Ο Ανδρέας Αριστείδου, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου, τόνισε επίσης στο Euractiv ότι το Ισραήλ είναι «ένα πολύ ελκυστικό μέρος για τους Κύπριους να βρουν συνεργασίες».
«Ο πραγματικός λόγος για τον οποίο οι εταιρείες spyware μεταφέρθηκαν στην Κύπρο είναι ότι στο Ισραήλ, υπάρχει αυστηρή νομοθεσία που απαιτεί η εξαγωγή λογισμικού παρακολούθησης να επιτρέπεται από την ισραηλινή κυβέρνηση», δήλωσε στο Euractiv ο Θανάσης Κουκάκης.
Το τρίγωνο Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ
Παράλληλα, το Euractiv κάνει ειδική αναφορά και στον Ταλ Ντίλιαν, τον άνθρωπο που έφερε το κακόβουλο λογισμικό Predator στην Ελλάδα μέσω της εταιρείας συμφερόντων του, Intellexa. Υπενθυμίζεται εδώ ότι το Documento είχε αποκαλύψει τη δράση του «Mr Predator» αλλά και το ιδιαίτερο βιογραφικό του που θυμίζει… ταινία.
Μάλιστα, όπως αναφέρει το Euractiv, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη διευκόλυνε τη διάδοση του spyware Predator της Intellexa σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Σουδάν, η Μαδαγασκάρη και το Μπαγκλαντές, χορηγώντας άδειες εξαγωγής μέσω του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Όπως εξηγεί, η χορήγηση τέτοιων αδειών δεν ήταν μόνο προβληματική, επειδή ορισμένες από αυτές τις χώρες έχουν κακό ιστορικό στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά ήταν επίσης αντίθετη με τους κανόνες της ΕΕ για τις τεχνολογίες διπλής χρήσης.
Εν συνεχεία, υπενθυμίζει ότι τον Φεβρουάριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να παράσχει εξηγήσεις για την παροχή τέτοιων αδειών, ωστόσο, σημειώνει ότι η Αθήνα ακόμα δεν έχει απαντήσει στην ΕΕ, παρά το γεγονός ότι ο εσωτερικός έλεγχος ολοκληρώθηκε πριν από έξι μήνες.
«Το τρίγωνο Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ φάνηκε να ολοκληρώνει τον κύκλο του όταν πουλήθηκε από το Ντίλιαν η ισραηλινή τεχνολογία στο Μπαγκλαντές μέσω της Κύπρου και ανώτεροι αξιωματούχοι από τις δυνάμεις ασφαλείας της Ντάκα πήγαν στην Ελλάδα για να εκπαιδευτούν στο πώς να χρησιμοποιούν τα εργαλεία παρακολούθησης» αναφέρει το Euractiv.
«Κάνουν τα στραβά μάτια»
Η Σόφι Ιν’τ Βελντ, η Ολλανδή ευρωβουλευτής που ηγείται της έρευνας για το Pegasus στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θεωρεί ότι δεν είναι η έλλειψη κανονισμών που είναι το πρόβλημα στην Κύπρο, αλλά η έλλειψη επιβολής.
Σύμφωνα με όσα δήλωσε η ίδια στο Euractiv εάν οι αρχές δεν ελέγξουν σωστά ή «είναι πρόθυμες να κάνουν τα στραβά μάτια, τότε γίνεται ευκολότερο» να βρεθούν τρόποι παράκαμψης των κανονισμών.
Η Κύπρος βρέθηκε να έχει πουλήσει χιλιάδες διαβατήρια σε πλούσιους ιδιώτες, συμπεριλαμβανομένων Ρώσων ολιγαρχών, μεταξύ 2008 και 2020.
Ομοίως, η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέφερε ότι «στα χαρτιά, υπάρχει ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων της ΕΕ, αλλά στην πράξη, η Κύπρος είναι ένα ελκυστικό μέρος για εταιρείες που πωλούν τεχνολογίες επιτήρησης», γι ‘αυτό «απαιτείται καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων».
Οι κυπριακές αρχές δήλωσαν ότι η χώρα «δεσμεύεται να επιβάλει περαιτέρω ελέγχους στις εταιρείες τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στον τομέα της κυβερνοεπιτήρησης (spyware / υποκλοπή επικοινωνιών)». Επίσης, «βρίσκονται επί του παρόντος στη διαδικασία περαιτέρω βελτίωσης του εθνικού ρυθμιστικού, εποπτικού και νομικού πλαισίου».
Η Σόφι Ιν’τ Βελντ σημείωσε επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να διερευνήσει το θέμα. Ωστόσο, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι είναι θέμα των εθνικών αρχών.
«Σύμφωνα με τον κανονισμό για τα είδη διπλής χρήσης, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις αιτήσεις αδειών εξαγωγής», δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής στο Euractiv, τονίζοντας ότι η επιβολή αποτελεί εθνική αρμοδιότητα. «Η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ. Απλώς χαλαρώνουν και δεν κάνουν τη δουλειά τους», απάντησε η Βελντ, προσθέτοντας ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρει ευθύνη και εδώ».
«Προς το συμφέρον της ειλικρινούς συνεργασίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», πρόσθεσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής, ότι ρώτησαν τις κυπριακές αρχές εάν είχαν εκδώσει άδειες εξαγωγής τεχνολογιών κυβερνοεπιτήρησης στο Σουδάν, κάτι που η Λευκωσία αρνήθηκε.
Ωστόσο, η στήριξη αποκλειστικά στις εθνικές αρχές μπορεί να είναι προβληματική, δεδομένου ότι ούτε η Κύπρος ούτε η Ελλάδα φαίνεται να έχουν λάβει μέτρα μετά τις αποκαλύψεις σχετικά με τις εταιρείες του Ντίλιαν που φέρεται να παραβιάζουν το δίκαιο της ΕΕ και το εθνικό δίκαιο.
«Εάν υπάρχουν εταιρείες που εμπλέκονται σε αυτή την ιδιωτική επιχείρηση [spyware], δεν θα το παρατηρήσετε γιατί κανείς δεν θα πει», δήλωσε ο Αθανασόπουλος, προσθέτοντας ότι «υπάρχουν “αναμφισβήτητα” εταιρείες που έχουν το ταλέντο και τους πόρους για να είναι σε θέση να δημιουργήσουν spyware “από το μηδέν”».
«Υπάρχει τόσος πολύς καπνός. Πρέπει να υπάρχει κάποια φωτιά κάπου», κατέληξε η Ιν’τ Βελντ.
Πηγή: euractiv.com
Facebook
Twitter
Tα σχόλια στο site έχουν απενεργοποιηθεί. Μπορείτε να σχολιάζετε μέσα από την επίσημη σελίδα στο Facebook
Σχόλια
Επικοινωνία
