«Πόρτα» στη Μενδώνη για την έρευνα σχετικά με τη βλαχική γλώσσα

Το χρονικό της υπόθεσης

Η Επιστημονική Εταιρία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων που έχει ως σκοπό της «την έρευνα, την καταγραφή και τη μελέτη όλων των μορφών του πολιτισμού των Βλάχων με έμφαση στη γλώσσα και τις γεωγραφικές ποικιλίες της», μετά από πρόσκληση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) για «Επιχορήγηση φορέων για δράσεις που αφορούν στη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, σύμφωνα με τις αρχές που διέπουν τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003), καθώς και τις πολιτικές εφαρμογής της στην Ελλάδα» κατέθεσε ως εγγεγραμμένο μέλος στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ πρόταση με τίτλο: «Δημιουργία ψηφιακής βάσης δεδομένων μνημείων του λόγου των Ελλήνων Βλάχων», η οποία εγκρίθηκε προς χρηματοδότηση, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 332212/13-07-2021, με το συνολικό ποσό που ζητήθηκε και με το αιτιολογικό ότι: «α) συμβάλλει με τρόπο συστηματικό στην ανάδειξη του πλουραλιστικού χαρακτήρα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας μέσα από την ανάδειξη των προφορικών παραδόσεων των Ελλήνων Βλάχων, β) αναδεικνύει μια συμμετοχική αντίληψη για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, γ) υποστηρίζεται από ομάδα ειδικών επιστημόνων».

Ξαφνικά, ο επικεφαλής ερευνητής στις 24/9/2021 ενημερώθηκε με ηλεκτρονικό μήνυμα από το υπουργείο Πολιτισμού, ότι «σύμφωνα με την “ορθή επανάληψη” (ημ. 20-9-2021) της Υπουργικής Απόφασης υπ’ αρ.: 332212/13-7-2021, “δεν εγκρίνεται η επιχορήγηση της δράσης…”». Έκτοτε η Επιστημονική Εταιρία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων δημοσιοποίησε το γεγονός και προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις τόσο εντός κοινοβουλίου μου επάλληλες επίκαιρες ερωτήσεις μεταξύ των οποίων και αυτή της Σίας Αναγνωστοπούλου αλλά και αρκετές δημόσιες παρεμβάσεις επιστημόνων τις οποίες το left.gr έχει δημοσιεύσει. Ενώ στις απαντήσεις της στις κοινοβουλευτικές ερωτήσεις η Υπουργός απαντούσε διχαστικά και εκτός θέματος απαξιώνοντας την εν λόγω Επιστημονική Εταιρία, κάνοντας αναφορές στη νομική της σύσταση λες και οι υπόλοιπες επιστημονικές ενώσεις και εταιρίες έχουν κάποια διαφορετική!!, ανακαλύπτοντας μέχρι και μειονοτικούς σχεδιασμούς προφανώς κάνοντας δίκη προθέσεων και κατ’ ουσία λογοκρισία. Η υπουργός μάλιστα ―παραβιάζοντας κάθε επιστημονική δεοντολογία― βάσισε την απόρριψη της πρότασης στην «εκτίμηση της μη επαρκούς αντιπροσωπευτικότητας της Επιστημονικής Εταιρίας Μελέτης και Πολιτισμού των Βλάχων σε σχέση με τον πολυπληθή αριθμό συλλόγων και σωματείων Βλάχων, στοιχείο που κρίθηκε απαραίτητο για ένα ζήτημα τέτοιας σημαντικότητας και ευαισθησίας», ωσάν μία επιστημονική έρευνα να υπόκειται στον έλεγχο κάποιας (αυτο)δεδηλωμένης «πλειοψηφίας».

Ο πρόεδρος της εταιρίας κ. Βασίλης Νιτσιάκος, καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων μίλησε με θάρρος για το βαθύ κράτος των μυστικών υπηρεσιών που ασχολήθηκε προκειμένου να ανακοπεί η ερευνητική προσπάθεια ενώ σε συνέντευξη του στο left.gr είχε επισημάνει ότι: «Το θέμα δεν είναι οικονομικό. Είναι θέμα δημοκρατίας, κράτους δικαίου, ισοτιμίας και ισοπολιτείας και σε τελική ανάλυση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα προσφύγουμε όπου δει προκειμένου να υπερασπιστούμε όχι μόνο το δίκαιό μας αλλά και την αξιοπρέπεια μας από κάθε πλευρά…».

Πρωτοβουλία crowdfunding

Με βάση αυτές τις εξελίξεις, μετά την εκδικητική και αναιτιολόγητη ανάκληση κρατικής χρηματοδότησης που είχε λάβει από το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και το κυνήγι φαντασμάτων που ακολούθησε το Δ.Σ. αποφάσισε να απευθυνθεί στους πολίτες με σχετικές ανησυχίες για τη χρηματοδότηση του ερευνητικού έργου.

Στη σχετική ανακοίνωση που είχε εκδώσει περιέγραφε το ερευνητικό εγχείρημα λέγοντας: «έχουμε εκπονήσει ένα σχέδιο καταγραφών, που θα καλύψει γεωγραφικά όλες της περιοχές του ελλαδικού χώρου που όπου μιλιούνται τα βλάχικα, το οποίο θα υλοποιήσει μια ομάδα νέων επιστημόνων υπό την εποπτεία Καθηγητών Πανεπιστημίου, ειδικών στα θέματα αυτά. Γνωρίζοντας την ευαισθησία σας για το θέμα της καταγραφής και διατήρησης της ιδιαίτερης πολιτισμικής μας κληρονομιάς, απευθυνόμαστε σε εσάς με την παράκληση να προβείτε σε οποιαδήποτε χορηγία-δωρεά επιθυμείτε για την υλοποίηση του προγράμματος αυτού, η οποία για εμάς έχει μια τεράστια συμβολική αξία.»

Συγκινητική ανταπόκριση των πολιτών – Έκθετη η Μενδώνη

Σε χθεσινή ανακοίνωση (14/2) της η εταιρία αναφέρει ότι: «Η ανταπόκριση ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας· σε πολύ σύντομο χρόνο ανταποκρίθηκαν επιχειρηματίες, επιστήμονες, άνθρωποι του καθημερινού μόχθου, μετανάστες στα πέρατα του κόσμου και έδωσαν ο καθείς κατά το περίσσευμα της καρδιάς του τον οβολό του και τα απαιτούμενα για την έρευνα χρήματα συγκεντρώθηκαν αναγνωρίζοντας έμπρακτα το δίκιο της Εταιρίας μας και στιγματίζοντας τις συμπεριφορές που περιγράψαμε πιο πάνω.

Αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε έναν προς έναν τους ανθρώπους αυτούς και να τους δηλώσουμε τη δέσμευσή μας ότι δε θα τους διαψεύσουμε και θα προχωρήσουμε αταλάντευτα στην υλοποίηση των στόχων που έχουμε θέσει ως ομάδα επιστημόνων. Όσο για εκείνους που βυσσοδομούν στο σκοτεινό παρασκήνιο, καθώς δεν έχουν τίποτα να πουν στο φως της ημέρας, τους παραδίδουμε στη χλεύη της Ιστορίας. Προχωράμε και αφήνουμε πίσω τους μικρούς και τους ασήμαντους».

Προφανώς η υπουργός βρίσκεται σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση μετά από αυτές τις εξελίξεις καθώς η κατασκευασμένη εικόνα μιας εθνικά επικίνδυνης έρευνας καταρρέει ενώ αποδεικνύεται πως το αίτημα της Εταιρίας για χρηματοδότηση δεν εμφορούνταν από κάποια λαγνεία επιχορηγήσεων παρά μόνον από την υποχρέωση του κράτους να στηρίζει σοβαρές επιστημονικές δράσεις για τη διάσωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Πολιτισμός εναντίον βαθέως κράτους σημειώσατε ένα κ. Μενδώνη και δυστυχώς απωλέσατε την ευκαιρία να σταθείτε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Μένει να δούμε αν η ελληνική κυβέρνηση θα έχει τη στοιχειώδη αξιοπρέπεια να αποκαταστήσει τις βαθύτατες προσβολές της υπουργού της και των μηχανισμών που εποπτεύει σε σημαντικούς ερευνητές της πατρίδας μας.

Πηγή: left.gr