Πανδημία συγκρούσεων στην κυβέρνηση: Oι εξελίξεις στο Βήμα, η επίθεση των Κεντρώων και ένα «βαθύ λαρύγγι»

Στην ανάρτησή της στο Facebook η ίδια η Δήμητρα Κρουστάλλη κατέγραψε το γεγονός αυτό, εξηγώντας ότι μετά το ρεπορτάζ της για το διπλό σύστημα καταγραφής κρουσμάτων σε ΗΔΙΚΑ και ΕΟΔΥ, “ασκήθηκε ασφυκτική πίεση από το Μέγαρο Μαξίμου”, η οποία “μετατράπηκε σε εσωτερική ένταση”. Στην ίδια ανάρτηση η Δήμητρα Κρουστάλλη κάνει ειδική αναφορά στον Αντώνη Καρακούση, λέγοντας ότι “περάσαμε μαζί και αυτή την τρικυμία”, ξεκαθαρίζοντας με αυτόν τον τρόπο ότι το δίλημμα  “προσωπικός και επαγγελματικός ευτελισμός ή παραίτηση”  δεν προήλθε από τον διευθυντή της. Σε ότι αφορά στα πολιτικά, συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς μαζί της, η Δήμητρα Κρουστάλλη δεν ήταν από αυτούς που κρύφτηκαν ποτέ. “Ο αγώνας που δώσαμε οι δημοσιογράφοι του Βήματος και των Νέων ενάντια στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, για να μείνουν ζωντανές και όρθιες οι δύο εφημερίδες, με βοηθά να τοποθετήσω τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση”, αναφέρει. Άλλωστε πολλάκις τελευταία τοποθετούταν δημόσια υπέρ της κυβέρνησης Μητσοτάκης, αλλά και επί χρόνια, σταθερά επισημαίνει το ειδικό πολιτικό βάρος του Ευάγγελου Βενιζέλου. 

Ας γυρίσουμε όμως στην υπόθεση των στοιχείων του ΕΟΔΥ για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η έμπειρη δημοσιογράφος στην ανάρτησή της δηλώνει ότι η παραίτησή της ήρθε μετά από το σχετικό ρεπορτάζ που ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων. Στις 29 Νοεμβρίου στο επίμαχο ρεπορτάζ, το οποίο επιλέγει από τη διεύθυνση της εφημερίδας ως πρώτο θέμα σε εκείνο το φύλλο, αποτύπωσε το μπάχαλο που επικρατεί στην καταγραφή των κρουσμάτων. Σημείωνε ότι το υπουργείο Υγείας, δηλαδή ο ΕΟΔΥ, 9 μήνες μετά την πανδημία αδυνατούσε να ενημερώνει έγκυρα με στοιχεία το σύστημα καταγραφής ασθενών της ΗΔΙΚΑ. Σε πολιτικό επίπεδο, υπεύθυνος για την ΗΔΙΚΑ είναι ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης και για τον ΕΟΔΥ ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας. Όπως ο κ. Χαρδαλιάς έχει παραδεχτεί στη Βουλή: «η βάση δεδομένων ΗΔΙΚΑ βρισκόταν και ακόμη βρίσκεται υπό την τεχνική επίβλεψη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης”.

Ο κ. Πιερρακάκης είναι ένας από τους φερέλπιδες υπουργούς της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ιδιαίτερα δραστήριος και με γνώση του αντικειμένου του. Θα το συγκατάλεγε κανείς σε εκείνα τα στελέχη της κυβέρνησης με τα οποία ο πρωθυπουργός επιχείρησε να σηματοδοτήσει άνοιγμα προς το Κέντρο, καθώς επί χρόνια αποτελούσε στενός συνεργάτης του Ευάγγελου Βενιζέλου, με τον οποίο διατηρεί μέχρι και σήμερα στενές επαφές.

Το ρεπορτάζ της Δήμητρας Κρουστάλλη ανέφερε ότι συνεργάτες του πρωθυπουργού είχαν γνώση του διπλού συστήματος καταγραφής, και ότι το μπάχαλο είναι τόσο βαθύ που αν τα πράγματα επιδεινωθούν περισσότερο τότε μόνο ο ίδιος ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να δώσει λύση. Όπως καταγραφόταν στο δημοσίευμα, το ρεπορτάζ είχε διασταυρωθεί, όχι μόνο από τους υγειονομικούς, αλλά και από τον στενό κύκλο του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Δεν ήταν ακριβώς έτσι. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσα έσπευσε να διαψεύσει κατηγορηματικά το ρεπορτάζ: “Τα περί παράλληλων συστημάτων και διπλού τρόπου καταγραφής υπάρχουν μόνο στη φαντασία κάποιων», ανέφερε, και συμπλήρωσε παρέχοντας ουσιαστική κάλυψη στον ΕΟΔΥ: «από την πρώτη στιγμή της πανδημίας είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης για την αντιμετώπιση της», ενώ «τα στελέχη και το επιστημονικό προσωπικό του εργάζονται συστηματικά και ακούραστα». Σκληρή αντίδραση υπήρξε ακόμα τόσο από τον κ. Χαρδαλιά, όσο και από τον ίδιο τον ΕΟΔΥ. 

Στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, όμως, εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι δεν υπήρξε καμία αντίδραση από τους δύο πολιτικούς προϊσταμένους των δύο φορέων: τον κ. Κικίλια και τον κ. Πιερρακάκη. Επίσης, ενώ οι ανακοινώσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα κόμματα της αντιπολίτευσης πήγαιναν και έρχονταν όλη εκείνη την εβδομάδα, δεν υπήρξε καμία απάντηση ούτε από την εφημερίδα Το Βήμα στις επίσημες διαψεύσεις. Χωρίς καμία αμφιβολία το εμπεριστατωμένο και απολύτως αληθές ρεπορτάζ είχε διασταυρωθεί σε κυβερνητικό επίπεδο. Αλλά μόνο από κάποιους που γνωρίζουν καλά το θέμα της ΗΔΙΚΑ. Δημοσιογραφικά ορθό, αλλά, εκ του αποτελέσματος, για κάποιους κυβερνητικούς, ενοχλητικό.

Χρειάστηκε να έρθει η επόμενη Κυριακή, 6 Νοεμβρίου, για να υπάρξει απάντηση από Το Βήμα. Σε ένα δεύτερο ρεπορτάζ που υπέγραφε η ίδια δημοσιογράφος στην πραγματικότητα επανερχόταν στην επιχειρηματολογία της προηγούμενης Κυριακής, αν και δεν δόθηκε η ανάλογη σημασία. Δηλαδή, ενώ ο κ. Πέτσας είχε ανακοινώσει, λοιπόν, πως “τα περί (…) διπλού τρόπου καταγραφής υπάρχουν μόνο στη φαντασία κάποιων”, η καλή δημοσιογράφος επέμεινε στο δεύτερο ρεπορτάζ της: “η πραγματικότητα είναι ότι η καταγραφή των στοιχείων γίνεται σε δύο συστήματα, στην ΗΔΙΚΑ, τον αρμόδιο φορέα για την τήρηση των αρχείων του υπουργείου Υγείας, και στον ΕΟΔΥ, ο οποίος από τις αρχές του καλοκαιριού αποφάσισε να φτιάξει ένα δικό του σύστημα αναθέτοντας με κατεπείγοντα διαγωνισμό, έναντι περίπου 800000 ευρώ σε ιδιωτική εταιρεία τη συλλογή των δεδομένων από τις 500 Κινητές Μονάδες Υγείας”. Στο ίδιο ρεπορτάζ η Δήμητρα Κρουστάλλη υπενθύμιζε ότι στο Βήμα δεν ήταν η πρώτη φορά στις 29 Νοεμβρίου που υπήρχε θέμα για το μπάχαλο στην καταγραφή των στοιχείων, αλλά ότι είχε επισημανθεί και στο φύλλο της 1ης Νοεμβρίου. “Ουδείς συγκινήθηκε τότε”, κατέληγε. 

Σε πολιτικό επίπεδο, αν και δεν έγιναν τέτοιες αναφορές στο Βήμα, οι υπεύθυνοι που έπρεπε να λύσουν το ζήτημα ήταν οι Βασίλης Κικίλιας και Κυριάκος Πιερρακάκης. Συγκεκριμένα, ο κ. Πιερρακάκης ως υπεύθυνος της ΗΔΙΚΑ λογικά θα είχε διαπιστώσει μια κατάσταση με χρονικές ελλείψεις και κενά στο σύστημα καταγραφής. Κι αυτό, όπως σημείωσε η Δήμητρα Κρουστάλλη, “το μείζον ζήτημα είναι η διαφάνεια”.  Ή – για να μείνουμε στο πολιτικό επίπεδο – όπως σημείωσε επίσης, δύο εικοσιτετράωρα μετά την απάντηση του Βήματος, σε συνέντευξή του στο Ράδιο Θεσσαλονίκη ο Ευάγγελος Βενιζέλος: “πρέπει να υπάρχει μία διαφάνεια σε όλα όσα αφορούν τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης”.

Πάντως, στο δεύτερο ρεπορτάζ – ουσιαστικά τρίτο – δεν υπήρξε καμία αντίδραση από πλευράς της κυβέρνησης. 

Και εκεί που όλοι νόμιζαν ότι το θέμα είχε ξεχαστεί, μία εβδομάδα μετά, στις 13 Δεκεμβρίου, μπαίνει ως απρόσκλητος επισκέπτης στη συζήτηση, η εφημερίδα Documento. Σε ρεπορτάζ του Άγγελου Προβολισιάνου και της Αντιγόνης Μιχοπούλου αποδεικνύεται με έγγραφα και συγκεκριμένα στοιχεία ότι το διπλό σύστημα καταγραφής, όχι μόνο δεν έχει περιοριστεί, αλλά συνεχίζεται απτόητα, σαν να μην συμβαίνει τίποτα!

Μάλιστα στο ρεπορτάζ οι δύο δημοσιογράφοι αναφέρουν πως ζητήθηκε απάντηση από το υπουργείο Υγείας και δεν πήραν. Την Κυριακή το απόγευμα το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ βγάζει ανακοίνωση για το θέμα απευθυνόμενο τόσο προς τον κ. Πέτσα, όσο και προς τους κ. Κικίλια και Πιερρακάκη να δώσουν απαντήσεις. Παράλληλα, ο τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Κάτσης επίσης έθεσε μια σειρά από ερωτήματα προς τον κ. Πιερρακάκη, αλλά δεν πήρε, και πάλι, απάντηση. Η σιωπή των υπουργών ήταν επιλογή τακτικής. Λίγα εικοσιτετράωρα μετά το δημοσίευμα του Documento, και χωρίς καμία ανακοίνωση από τα αρμόδια υπουργεία, τα αρχεία της ΗΔΙΚΑ εξαφανίστηκαν από την ιστοσελίδα. 

Σύμφωνα με τα γραφόμενά της, η Δήμητρα Κρουστάλλη υπέβαλε την παραίτησή της από το Βήμα την επόμενη ημέρα, 14 Δεκεμβρίου, λήγοντας έτσι η αντίστροφη μέτρηση που είχε ξεκινήσει 15 ημέρες πριν. 

Την αμέσως επόμενη Κυριακή, στις 20 Δεκεμβρίου, ο διευθυντής της εφημερίδας Αντώνης Καρακούσης δημοσιεύει επώνυμα ένα άρθρο του στη θέση του κυρίου άρθρου της εφημερίδας. Να σημειωθεί ότι την εποχή Ψυχάρη το κύριο άρθρο του Βήματος το υπέγραφε ο εκδότης. Την εποχή Μαρινάκη δημοσιευόταν ανυπόγραφο. Μέχρι την περασμένη Κυριακή. Ο Αντώνης Καρακούσης, λοιπόν, σε ένα σιβυλλικό άρθρο του παίρνει το μέρος της δημοσιογράφου με εμφανή νοσταλγία: κάνει λόγο για μέρες καλής δημοσιογραφίας, που ωστόσο είχαν απώλειες. Αναφέρει ότι η περαιτέρω έρευνα ήταν σε συνεννόηση με την ιδιοκτησία. Αφήνει, δε, να εννοηθεί – κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία – ότι το ρεπορτάζ της Κρουστάλλη είχε διασταυρωθεί από κυβερνητικούς παράγοντες. 

Μετά την παραίτηση Κρουστάλλη ο δημοσιογραφικός κόσμος και κόμματα της αντιπολίτευσης εξέφρασαν το προβληματισμό τους για τους χειρισμούς της κυβέρνησης σε θεμελιώδη ζητήματα ελευθεροτυπίας και ανεξαρτησίας των δημοσιογράφων. Και δεν ήταν ένας προβληματισμός που έμενε εκεί, ούτε ήταν στιγμιαίος, αλλά διαρκής. Διαπνέει μήνες τώρα τη δημόσια σφαίρα οριζόντια, διότι οι εξηγήσεις που δίνονται από την κυβέρνηση σε ζητήματα της υγειονομικής κρίσης δεν είναι πειστικές. Δεν υπάρχει διαφάνεια. Και για να φύγουμε από τα κόμματα, σχετικά μίλησε στις 8 Δεκεμβρίου για την κατάσταση στη Θεσσαλονίκη, και πάλι ο Ευάγγελος Βενιζέλος, λέγοντας πολύ γλαφυρά: “Έχουν περάσει πάρα πολλές εβδομάδες χωρίς να έχουμε καταλάβει τον λόγο για τον οποίο η Θεσσαλονίκη εμφανίζει αυτή την επιδείνωση. Βέβαια και η υπόλοιπη περιοχή, η ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας και της Θράκης, η οποία ενδεχομένως επηρεάζεται από τη Θεσσαλονίκη ή από αντίστοιχους παράγοντες. Δεν δέχομαι κάποια πράγματα, δεν δέχομαι ότι η ατομική ευθύνη είναι μικρότερη στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρειο Ελλάδα, δεν δέχομαι ότι παίζουν σοβαρό ρόλο οι κλιματολογικές συνθήκες –αυτό το λένε όλοι και το βλέπουμε και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν μη τι άλλο– και επίσης δεν νομίζω ότι έχει παίξει ρόλο το άνοιγμα των συνόρων”. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος πάνω κάτω είπε τα ίδια και την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου, μετά την παραίτηση Κρουστάλλη, σε διαδικτυακή συζήτηση με αφορμή το νέο βιβλίο των Αθ. Παπαϊωάννου και Β. Γεωργοπούλου, με τίτλο «Ηγεσία, πολιτική και κορονοϊός»

Η απώλεια του υγειονομικού ελέγχου που έχει χαθεί από το Μέγαρο Μαξίμου, απειλεί τον επικοινωνιακό έλεγχο, και στο βάθος τον πολιτικό. 

Η σύγκρουση ετερόκλητων κέντρων εξουσίας με μεσοτοιχία το γραφείο του πρωθυπουργού είχε ως πρώτο θύμα τη διευθύντρια σύνταξης μιας ιστορικής εφημερίδας. Ένα “βαθύ λαρύγγι” υπάρχει μέσα στην κυβέρνηση. Το ένα θέμα είναι εάν θα βρεθεί, ή έχει βρεθεί ήδη. Το άλλο θέμα είναι εάν θα συνεχίσουν να αψιμαχούν για τις ευθύνες οι προερχόμενοι εκ του ακραίου Κέντρου και το βαθύ κράτος της δεξιάς πτέρυγας της Δεξιάς. Εκτός και αν από την περίοδο Σαμαρά – Βενιζέλου η τότε συγκατοίκησή τους έχει εξελιχθεί σε γάμο και θεωρούν ακόμα και σήμερα τον Κυριάκο Μητσοτάκη ενοχλητικό γείτονα.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr