Οι εξορύξεις και το ΥΠΕΚΑ

Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ελλάδα είναι οι εξορύξεις σιδήρου και νικελίου στην Εύβοια και χρυσού στις Σκουριές. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η ανοικτή εξόρυξη, που αφήνει ανοικτές πληγές στο βουνό, γι’ αυτό και στην πιο πολιτισμένη Σκωτία, το εκεί ορυχείο χρυσού λειτουργεί με κλειστή εξόρυξη.

Γιατί είναι όμως πρόβλημα η ανοικτή εξόρυξη;

Πριν από 12 χρόνια, Σεπτέμβρη του 2009, πήγα στα λατομεία της ΛΑΡΚΟ, στο χωριό Κοντοδεσπότι της Εύβοιας. Και εκεί είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια (βλέπε φωτογραφίες εδώ) το τι κάνει η όξινη απορροή στο περιβάλλον.

Από το 1969 στην κεντρική Εύβοια βρίσκεται η καρδιά της εξορυκτικής βιομηχανίας σιδηρονικελιούχου μεταλλεύματος της ΛΑΡΚΟ. Ολη η ενδοχώρα είναι κατασκαμμένη από νταμάρια βάθους 300 και 400 μέτρων: Κοντοδεσπότι, Σταυρός, Παγώντας και Νέος Παγώντας, Ακρες, Τριάδα είναι ορισμένες από τις περιοχές των λατομείων που καταλαμβάνουν περίπου 4 χιλιάδες στρέμματα του δήμου Μεσσαπίων. Ολα μέσα σε πευκόφυτες περιοχές.

Όξινη διάβρωση

Επισκεφθήκαμε τα νταμάρια μετά τις πλημμύρες του Σεπτέμβρη 2009.

Στο Κοτρώνι, ένα ορυχείο πολλών στρεμμάτων που περιβάλλεται από πυκνό πευκοδάσος, η κοκκινοκίτρινη λάσπη εναλλασσόταν με λίμνες αλλού καφέ-κίτρινες αλλού κόκκινο-πορτοκαλί. Χρώματα που, όπως μας εξήγησε ο αείμνηστος Θανάσης Παντελόγλου, «οφείλονται στην όξινη διάβρωση των εδαφών».

«Η εταιρεία ποτέ δεν έχει αποκαταστήσει πλήρως τα ορυχεία. Παρότι τελειώνει την εκμετάλλευση του μεταλλεύματος, επανεκμισθώνει τις ιδιοκτησίες για να μην προχωρήσει στη δαπανηρή αποκατάσταση», μας είπε το 2009 ο Ν. Φραντζής, μέλος ειδικής επιτροπής του Πανευβοϊκού Δικτύου Περιβάλλοντος.

Το 2009, η δραματική κατάσταση των υπόγειων υδάτων του δήμου Μεσσαπίων δεν αποτελούσε ξαφνική ανακάλυψη. Στα γύρω χωριά από το 2005 ήταν διάχυτη η φήμη ότι βυτία και φορτηγά με τοξικά απόβλητα από εταιρείες επεξεργασίας μετάλλου στη Βοιωτία έρχονται βράδυ σε εγκαταλειμμένα νταμάρια της ΛΑΡΚΟ ή μέσα στο δάσος και «αδειάζουν».

Οι τιμές για τη μίσθωση ενός τέτοιου οχήματος κυμαίνονται από 8 έως 10 χιλιάδες ευρώ, τη στιγμή που για να σταλούν τα φορτία στη Γερμανία, όπου αδρανοποιούνται, χρειάζονται 30 χιλιάδες…

Νταμάρια και βαρέα μέταλλα

Τα ανοικτά νταμάρια-λατομεία που αφήνει πίσω της η εξορυκτική δραστηριότητα στη Μεσσαπία και στη Χαλκιδική στις Σκουριές λειτουργούν ως τεράστια χωνιά. Στη Μεσσαπία όπου έχω δει με τα μάτια μου τα λατομεία έχουν διάμετρο πάνω από 300-400 μέτρα και βάθος 200-300 μέτρα. Αυτά είναι λοιπόν τεράστια χωνιά όπου μπαίνει το νερό της βροχής και έρχεται σε επαφή με τα μέταλλα. Όπως το βρόχινο νερό απορροφάται από το χώμα, τα βαρέα μέταλλα ρυπαίνουν το νερό και αυτό το νερό «εμπλουτισμένο» σε βαρέα μέταλλα καταλήγει στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα και από εκεί στις βρύσες των σπιτιών μέσω των γεωτρήσεων.

Το πρόβλημα αυτό λύθηκε επιδερμικά το 2009 και το 2010 κάνοντας νέες γεωτρήσεις. Αλλά όταν το νερό το ρυπασμένο με τα βαρέα μέταλλα, εξασθενές χρώμιο και νικέλιο στην Εύβοια, καταλήγει στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, το να ανοίγεις νέες γεωτρήσεις είναι σαν να ρουφάς νερό με ένα καλαμάκι από το ίδιο ρυπασμένο μπουκάλι…Οι γεωτρήσεις είναι τα καλαμάκια και ο υπόγειος υδροφορέας είναι το μπουκάλι… Είναι θέμα χρόνου να ρυπανθούν και οι νέες γεωτρήσεις.

Όλα αυτά που γράφω εδώ, τα έχω ξαναγράψει το 2010 αλλά εις μάτην… Η μόνη λύση είναι η πλήρης αποκατάσταση των λατομείων ώστε το βρόχινο νερό να μην έρχεται σε επαφή με τα μεταλλεύματα…

Το ΥΠΕΚΑ θα πρέπει να μας απαντήσει γιατί δίνει εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) χωρίς αποκατάσταση των λατομείων. Τα νέα και τα πιο παλιά λατομεία είναι ανοικτές πληγές που σε βάθος χρόνου θα γίνουν και αυτά χωνιά όπως γράφω παραπάνω.

Γίνεται έτσι φανερό πώς η μεταλλευτική δραστηριότητα χωρίς αποκατάσταση των μεταλλείων έχει άμεση σχέση με τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, την ασφάλεια του πόσιμου νερού, την διατροφική αλυσίδα και την Δημόσια Υγεία.

Τα ερωτήματα είναι τεράστια και καυτά.

Οι απαντήσεις όμως λείπουν…

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr