Ο Εγκέλαδος ακόμη «κοιμάται» στο Ιόνιο

Mπορεί ο  διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Άκης Τσελέντης να έκανε λόγο για κύριο σεισμό, αυτόν που εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής, όμως προειδοποίησε ωστόσο για έντονη μετασεισμική ακολουθία που μπορεί να διαρκέσει και δύο εβδομάδες χαρακτηρίζοντας του μετασεισμούς που έχουν γίνει μέχρι στιγμής “φυσιολογικούς” ενώ τόνισε πως ο ίδιος περιμένει και έναν μετασεισμό κοντά στα 6 Ρίχτερ.

Φόβοι για φαινόμενο «ντόμινο»

Στον  έκδηλο προβληματισμό του κ. Τσελέντη, ήρθε να προστεθεί και η ανησυχία από την πλευρά του διευθυντή Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γεράσιμου Παπαδόπουλου. Ο ίδιος επεσήμανε  οι κάτοικοι και οι Αρχές να είναι  σε εγρήγορση και προετοιμασμένοι για το φαινόμενο, καθώς  είναι ανοιχτό το  ενδεχόμενο αυτός ο σεισμός έχει βασικές προϋποθέσεις για ντόμινο. Μπορεί σε έναν μήνα, σε δύο, σε τρεις μήνες

Όσον αφορά στον φόβο για ντόμινο ο κ. Παπαδόπουλος σχολίασε: “Αυτός ο σεισμός έχει βασικές προϋποθέσεις γι’ αυτό το φαινόμενο, είναι επιφανειακός και έχει σημαντικό μέγεθος που το τελικό μέγεθος φθάνει το 6,6. Δυνητικά υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο και θα πρέπει να το έχουμε κατά νου, μπορεί σε έναν μήνα, σε δύο, σε τρεις μήνες”.

Την ανησυχία  του κ. Παπαδόπουλου, επιβεβαίωσαν και  επιστήμονες που  εξέτασαν την παραμόρφωση που προκάλεσαν τέσσερις παλαιότεροι ισχυροί σεισμοί στα νησιά του κεντρικού Ιονίου, αξιοποιώντας δεδομένα από δορυφορικά ραντάρ,  ανακάλυψαν ότι ορισμένες τεκτονικές πλάκες  δεν έχουν «σπάσει», αποκαλύπτοντας έτσι τις περιοχές που είναι πιθανό να παραγάγουν μεγάλους σεισμούς στο μέλλον, η και σύντομα. 

 

 

Η χαρτογράφηση των σεισμών

Τη διαδικασία που ακολούθησαν οι επιστήμονες και τα ευρήματα της μελέτης εξήγησε ένας εκ΄ των ερευνητών, στα «Νέα»,  ο γεωλόγος και διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, δρ Αθανάσιος Γκανάς. «Τα τελευταία 15 χρόνια τέσσερις σεισμοί μεγέθους μεγαλύτερου των 6 Ρίχτερ εκδηλώθηκαν στο Κεντρικό Ιόνιο Πέλαγος, μία από τις πιο ενεργές σεισμικά περιοχές της Ευρώπης», λέει.

Πρόκειται για την δόνηση της 14ης Αυγούστου 2003 που έπληξε τη Λευκάδα με μέγεθος 6,2 Ρίχτερ, τους σεισμούς των 6,1 και 6 Ρίχτερ που χτύπησαν την Κεφαλλονιά τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2014 και τον σεισμό των 6,5 Ρίχτερ που εκδηλώθηκε στη Λευκάδα το Νοέμβριο του 2015.

Πριν από αυτούς, το 1983 στην θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Κεφαλλονιάς είχε σημειωθεί σεισμός 6,8 Ρίχτερ. Ήταν φαινόμενα που προκάλεσαν ανθρώπινες απώλειες, εκτεταμένες υλικές καταστροφές και κατολισθήσεις. Είναι ενδεικτικό ότι το 2015 μετά τον σεισμό το νησί της Λευκάδας είχε μετατοπιστεί κατά 36 εκατοστά σύμφωνα με τις μετρήσεις. Παρόλα αυτά, δεν υπήρχαν επιφανειακές εκδηλώσεις του ρήγματος.

«Τα δεδομένα της διαστημικής γεωδαισίας μας έδωσαν μια άνευ προηγουμένου λεπτομερή χαρτογράφηση της εδαφικής παραμόρφωσης που προέκυψε από την συγκεκριμένη σεισμική δραστηριότητα», συνεχίζει ο δρ Γκανάς.

«Με δορυφορικές εικόνες εκείνης της περιόδου αναλύσαμε σε πρώτη φάση τον σεισμό του 2003. Αυτός ο σεισμός οριοθετήθηκε, δηλαδή η παραμόρφωση που προέκυψε από αυτόν μας έδωσε τις ακριβείς συντεταγμένες του ρήγματος. Το ρήγμα βρέθηκε με γεωδαιτικά δεδομένα πολύ πιο ακριβή από ό,τι με τα σεισμολογικά δεδομένα που είχαμε τότε και διαπιστώσαμε ότι εντοπίζεται παράλληλα με τις δυτικές ακτές της Λευκάδας. 

Στη συνέχεια προχωρήσαμε με την ίδια τεχνική και εντοπίσαμε τα ρήγματα που προκάλεσαν τους σεισμούς στις 26 Ιανουαρίου και στις 3 Φεβρουαρίου του 2014 στην Κεφαλληνία και έπειτα το ρήγμα που διερράγη το 2015 στην Λευκάδα. Από την μεθοδολογία αυτή προέκυψαν κάποια κενά μεταξύ των διαδοχικών διαρρήξεων, τα οποία εκτιμάται ότι θα γεμίσουν με τις σεισμικές διαρρήξεις που λείπουν δίνοντας δονήσεις. Εφόσον συμβεί αυτό, το μέγεθος των αναμενόμενων σεισμών κυμαίνεται σε 5,5 Ρίχτερ για το πρώτο σεισμικό κενό, σε 6 Ρίχτερ για το δεύτερο και σε 6,5 Ρίχτερ για το τρίτο. Το πότε θα συμβεί δεν το γνωρίζουμε γιατί βραχυπρόθεσμη πρόγνωση των σεισμών είναι αδύνατη. Βάσει του ρυθμού ολίσθησης του ρήγματος μετασχηματισμού της Κεφαλληνίας (CTF), όμως, ένας πιθανός ορίζοντας κλεισίματος αυτών των κενών είναι η επόμενη 20ετία», προσθέτει ο γεωλόγος.

Σύμφωνα με τους ίδιους, τα σεισμικά κενά που χαρτογραφήθηκαν μπορούν να δώσουν σεισμικές δονήσεις μεγέθους από 5,5 έως 6,5 Ρίχτερ. Οι σεισμολόγοι επισημαίνουν ότι με τη συγκεκριμένη μέθοδο δεν είναι δυνατό να προβλεφθεί  η χρονική εκδήλωση σεισμών, δίνουν, όμως, έναν ορίζοντα 20ετίας για τη διάρρηξη των ρηγμάτων στα συγκεκριμένα σημεία.