Αυτή δεν είναι μία απλή συνέντευξη με ακόμη μία πνευματική κληρονόμο ενός σημαντικού Έλληνα καλλιτέχνη. Για τη Μυρσίνη Λοΐζου ισχύει η γνωστή ρήση ”Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα”, η ίδια δηλαδή παραδέχεται στη συζήτηση μας πως η δική της ζωή έμεινε πίσω, στιγματισμένη από το βάρος δύο ισχυρών γονικών προσωπικοτήτων. Τη Μυρσίνη δεν θα τη δεις εύκολα σε παρέες, καλλιτεχνικές και μη, ή να σκορπίζεται σε κενές δημόσιες σχέσεις. Διατηρεί μία αξιοπρεπή στάση στο ζήτημα της διαχείρισης του έργου του πατέρα της, διακριτική όπου χρειάζεται και αυστηρή, πάλι όπου χρειάζεται: Χαρακτηριστικά, το 2011 απαγόρευσε το τραγούδι ”Καλημέρα ήλιε” από τις κομματικές εκδηλώσεις της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα δεν είναι πολιτική η αιτία της συνέντευξης μας, αν και τα πάντα είναι πολιτική κατά την άποψη της. Στις 16 Σεπτεμβρίου θα γίνει μία μεγάλη συναυλία στην Τεχνόπολη, στην οποία 30 νέοι καλλιτέχνες από τους χώρους της ραπ, του ροκ και της electronica, θα διασκευάσουν μοναδικά και πρωτότυπα τα πιο αγαπημένα τραγούδια του εμβληματικού τραγουδοποιού: Από τα Παιδιά της Παλαιότητας και τον Gaudy μέχρι τους Electric Litany και την Katerine Duska κι από τη Μυρτώ Βασιλείου και τον Answer μέχρι τη Nalyssa Green και τη Νεφέλη Φασούλη. Η συναυλία γίνεται παραμονή της 40ής επετείου θανάτου του Μάνου Λοΐζου (17/ 9/ 1982) και συμπίπτει χρονικά με την έκδοση ενός δίσκου που θα περιέχει όλες αυτές τις διασκευές.
Έχω παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια ασχολείστε ενεργά με το έργο του Μάνου Λοΐζου και τη διαχείριση του. Σαν να ήσασταν πιο αμέτοχη πριν.
Συμφωνώ, γιατί κάποια στιγμή έφυγα απ’ αυτό το βάρος της έντονης συγκίνησης και το είδα σαν δουλειά περισσότερο, σαν μια ανάθεση. Με ώθησαν ως προς αυτό και τα στελέχη της ΜΙΝΟΣ, της εταιρείας του πατέρα μου, που εγώ είχα χαθεί μαζί τους και συναντηθήκαμε πέρσι. Καθόμασταν για ώρες και συζητούσαμε τι θα κάνουμε, ακούγοντας και το ανέκδοτο υλικό του Λοΐζου. Είναι πολλά πράγματα που πρόκειται να γίνουν.
Τόσα πολλά χρόνια κράτησε δηλαδή αυτό το βάρος της συγκίνησης, ένα παρατεταμένο πένθος;
Ο καθένας το κάνει όσο πιο δύσκολο μπορεί ή πιο εύκολο. Ο γονιός είναι γονιός, είτε είναι ο Λοΐζος, είτε ο μπακάλης μας. Προφανώς φταίω κι εγώ, γιατί τόσα χρόνια που «κουβάλαγα» τους δικούς μου, δεν συνέχισα τη γραφιστική, που είχα σπουδάσει, ώστε να έχω κι εγώ μία δική μου δουλειά και δραστηριότητα. Θα χαρακτήριζα την κατάσταση μου ως μια μακράς διάρκειας εφηβική κατάθλιψη, που πλέον το θεωρώ και λίγο χαζό όλο αυτό.
Για να φτάνετε στο σημείο να το λέτε αυτό, σημαίνει πως έχετε βρει την ψυχική σας ισορροπία.
Βασικά ανέκαθεν δεν ντρεπόμουν να λέω ό,τι συμβαίνει μέσα μου. Σε φίλους μου, παντού, δεν με ένοιαζε και δεν με νοιάζει. Ταυτόχρονα επίσης, παντρεύτηκα, χώρισα, έγινα μητέρα, έκανα κινήσεις που τις θεωρώ επιτυχημένες, αφού και με τον πρώην άντρα μου και πατέρα της Εμμανουέλας, τον ποιητή Γιώργο Δομιανό, είμαστε πολύ καλά, αλλά και το παιδί μας είναι πολύ καλά, συγκριτικά με ό,τι ακούω σε άλλες οικογένειες. Ξέρετε, παιδιά που συνεχίζουν να ζουν με τους δικούς τους κλπ. Δεν περιμένω να ξαναφτιάξω τη ζωή μου, που είναι μια χαρά φτιαγμένη. Ίσως παλιότερα κουβάλαγα πολλή αφέλεια, την οποία κατάφερα να μαζέψω.
Η συναυλία αυτή στην Τεχνόπολη, μου θύμισε ένα παλιό βινύλιο – συλλογή. Λεγόταν «Νιάτα» και περιείχε δύο ποπ – ροκ συνθέσεις του Λοΐζου, που δεν είχαν καμία σχέση με το γνωστό λαϊκό έργο του.
Μα και τα «Νέγρικα» είχαν ροκ ήχο, αφού ο Λοΐζος άκουγε από το ραδιόφωνο ποπ και τζαζ – ροκ ηχογραφήσεις της εποχής. Θυμάμαι ν’ ακούμε συνέχεια στο αυτοκίνητο το «House of the Rising Sun» των Animals και χίπικα τραγούδια της νιότης του. Μετά είχα και τη μαμά μου, που πηγαίναμε με σκηνές στα Μάταλα και στην Παλαιόχωρα, υποτίθεται οι δυο μας, γιατί ποτέ δεν ήμασταν οι δυο μας εκεί πέρα. Με τη μαμά πήγαινα εκεί, με τον μπαμπά πήγαινα στο Πόρτο Ράφτι και καθόμασταν με τον Καρούζο, τον Άκο Δασκαλόπουλο και την παρέα του.
Πιστεύετε ότι αν ο Λοΐζος είχε άλλο ξεκίνημα, θα ασχολιόταν πιο εκτενώς με τον ηλεκτρικό ήχο;
Το έχω σκεφτεί κι εγώ αυτό, αλλά δεν ξέρω τι να απαντήσω. Ίσως αυτό να γινόταν, αν πάμε και στον τελευταίο του δίσκο, το «Για μια μέρα ζωής» που είχε αλλάξει πολύ ο ήχος του. Ωστόσο δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι «αυτό θα έκανε ο Λοΐζος». Ξέρω σίγουρα πως θα ήταν απέναντι στο κράτος και την εξουσία. Σε μια συνέντευξη του έλεγε πως σπάνια πήγαινε στην Κρατική Ραδιοφωνία παρά μόνο για συνδικαλιστικά θέματα. Στην ΕΡΤ ο Λοΐζος πήγαινε για τους συναδέλφους του, δεν πήγαινε για να κάνει εκπομπές, ούτε για να διεκδικήσει κρατικό χρήμα, αφού δεν θα μπορούσε έτσι να είναι απέναντι στην εξουσία.
Ο Λοΐζος υπήρξε ένας μποέμ τύπος, καλλιτέχνης με Κ κεφαλαίο, ερωτιάρης, ποιητής, πολιτικοποιημένος. Βαρύ ερώτημα, μα θα το κάνω: Πιστεύετε ότι ήταν ένας άνθρωπος που έπρεπε να έχει κάνει οικογένεια;
Ο μπαμπάς μου με τη μαμά μου πάντα ήταν σαν φίλοι μες το σπίτι. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι υποκρίνονταν μπροστά μου. Εγώ πάλι ένιωθα ότι δεν είχα χώρο δικό μου μες το σπίτι. Ήταν δύο άνθρωποι, ο καθένας με τη δική του τέχνη, οπότε κάπου το παιδί τους πιθανώς να ένιωθε μια μειονεξία μπροστά σε δύο μεγάλα μεγέθη. Έτσι ένιωσα εγώ δηλαδή και αυτό με πίεζε, διότι άλλοι μπορούσαν να ανθίσουν μέσα σ’ αυτή την κατάσταση.
Συνήθως τα παιδιά – καλλιτέχνες μένουν στη σκιά των διάσημων γονιών τους.
Αυτό που έχω πει πολλές φορές στη ζωή μου είναι ότι δεν θα ήθελα να είμαι κόρη του Μάνου Λοΐζου – εννοείται! Ο κόσμος κάνει το χειρότερο, μπαίνοντας στη ζωή σου: «Α, η κόρη του Λοΐζου» λένε! Πόσες φορές το έχω ακούσει αυτό!
Ναι, ο Λοΐζος είναι όμως ένα μυθικό σχεδόν πρόσωπο.
Όχι για μένα!
Καταλάβετε όμως και τον κόσμο που αγαπάει τον πατέρα σας και σας βλέπει ως συνέχεια του.
Με το να λέει «Η Μυρσίνη Λοΐζου έκανε αυτό ή θα κάνει τ’ άλλο;» Στην τελική η Μυρσίνη Λοΐζου μπορεί να καταπιέστηκε απ’ όλο αυτό, απ’ το να σκεφτόταν πως έπρεπε να είναι γιατί τι θα λέει ο κόσμος κλπ. Τέλος πάντων, φέτος ανθίσαμε, οπότε όλα για καλό γίνονται. Εννοώ όλα αυτά που γίνονται και θα γίνουν για τον μπαμπά στα 40 χρόνια από το θάνατο του.
Πως κρίνετε το ότι τα κοινωνικά δίκτυα κατακλύζονται συχνά – πυκνά από τραγούδια του πατέρα σας; Οφείλεται μήπως στο ότι ο Λοΐζος παραμένει καλλιτεχνικά άφθαρτος και ακέραιος;
Μέχρι στιγμής βλέπουμε οι νέοι να μαθαίνουν και να αγαπούν τον Λοΐζο. Τους είναι ίσως οικείος άνθρωπος με την ειλικρίνεια του και την καθαρότητα του. Φαινόταν και ότι ήταν καθαρός άνθρωπος, κάτι που έβγαινε στο πρόσωπο του.
Άρα ακριβώς στο πλαίσιο γνωριμίας των νέων με το έργο του, γίνεται κι αυτή η συναυλία στην Τεχνόπολη.
Ακριβώς. Θα συμμετάσχουν 30 καλλιτέχνες από 20 ετών ο μικρότερος. Όταν ήμουν στην εταιρεία, που σας έλεγα, και σκεφτόμασταν τι θα κάνουμε, αποφασίσαμε ότι υπάρχουν πολλά πράγματα υπό έκδοσιν: Τα ανέκδοτα τραγούδια του σε στίχους Θανάση Παπακωνσταντίνου, οι συναυλίες στο «Ολύμπια», οι δύο συναυλίες που έγιναν στην Κύπρο με τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά και τον Απόστολο Ρίζο – φέτος ένιωσα πιο πολύ σαν γιορτή παρά το ότι έχω χάσει τον πατέρα μου εδώ και 40 χρόνια. Μια γιορτή που κρατάει ακόμα.
Ίσως γιατί ο κόσμος έχει ανάγκη τη συγκίνηση, όχι απαραιτήτως της απώλειας.
Σωστό, ειδικά μετά από 40 χρόνια. Τις διασκευές αυτές, λόγου χάριν, τις ήθελα πάρα πολλά χρόνια να γίνουν. Αμέσως ανέλαβε το πρότζεκτ η Αγγέλα Κόλλια, που είναι και ο τομέας της, με τη βοήθεια της Λίας Χατζηδημητρίου και του Χρήστου Παπαμιχάλη. Τη βασική ευθύνη όμως είχαν η Κόλλια και ο Δημήτρης Παναγιωτακόπουλος, που έφτιαξε όλα τα εικαστικά και του επικείμενου δίσκου. Έκανε εξαιρετική δουλειά! Φανταστείτε ότι η Κόλλια κέντησε με τα χέρια της το πουκάμισο που βρίσκεται πάνω στο δίσκο.
Η συναυλία γίνεται ως προπομπός του δίσκου;
Ο δίσκος θα κυκλοφορήσει την ημέρα της συναυλίας. Μία μέρα πριν την επέτειο του θανάτου του Λοΐζου, στις 17 Σεπτεμβρίου.
Τι περιλαμβάνει το αρχείο του Λοΐζου;
Κυρίως ηχογραφήσεις από πρόβες του. Οι κασέτες ψηφιοποιήθηκαν στο στούντιο της ΜΙΝΟΣ και στείλαμε στον Θανάση Παπακωνσταντίνου τα έξι – εφτά δικά του τραγούδια, τα οποία δουλεύει αυτόν τον καιρό. Ευτυχώς που έχω να κάνω και με τον Θανάση! Ευτυχώς που ο Λοΐζος μου άφησε τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και συνεννοούμαι μαζί του. Προτιμώ έναν καλλιτέχνη που μιλάει στις συναυλίες του για απεργούς πείνας και καταγγέλλει παιδοβιασμούς και που μαζεύει μάλιστα χιλιάδες κόσμου!
Και τα είχατε όλα αυτά τα χρόνια στο αρχείο σας τα κομμάτια;
Το υλικό αυτό το είχε στα χέρια της η πρώην σύζυγος του Λοΐζου, η Δώρα Σιτζάνη. Κάποια στιγμή, όταν πέθανε η Σιτζάνη, μου παρέδωσε το υλικό ο αδερφός της, το πήγα στη ΜΙΝΟΣ και ψηφιοποιήθηκε. Αυτή είναι η ιστορία του ανέκδοτου υλικού, που όσο ζούσε η Σιτζάνη, το κρατούσε, μα ούτε και λεφτά δεν ήξερε να βγάλει για τον εαυτό της.
Τι περίπτωση κι αυτή η Δώρα Σιτζάνη.
Τι να έκανε κι αυτή…Μπήκε σ’ ένα κόσμο με Λευτέρη Παπαδόπουλο και τάχα μου υψηλού επιπέδου διανόηση. Ήταν σκληρός εκείνος ο κόσμος και πιστεύω ακράδαντα πως ο Λοΐζος δεν ήταν έτσι.
Υπήρχε ματσίλα και σεξισμός θέλετε να πείτε;
Αυτό ακριβώς, αλλά ο Λοΐζος δεν ήταν έτσι, επαναλαμβάνω. Τις αγαπούσε πολύ τις γυναίκες. Να, ας πούμε, δεν γνωρίζω αν ο πατέρας μου είχε γκέι φίλους. Το χιούμορ με την παρέα του εκείνα τα χρόνια εμπεριείχε μια ματσίλα.
Με τον πατέρα σας, πάντως, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος έγραψε το «Δεν θα ξαναγαπήσω» για τον Καζαντζίδη.
Απορούμε με πολλά τραγούδια του Λευτέρη! Και πολύς άλλος κόσμος απορεί, νομίζω, μετά από τόσα χρόνια. Πιστεύω πως κάποια στιγμή μπορώ να μιλήσω κι εγώ όπως θέλω, όχι μόνο εκείνος.
Ας πάμε πάλι στη συναυλία της Τεχνόπολης και στις συμμετοχές.
Θα είναι ο Παντελής Δημητριάδης με τα Παιδιά της Παλαιότητας και ο Αλέξανδρος Μίαρης με τους Electric Litany, που εγώ τους πρότεινα και μπήκαν στο πρότζεκτ. Απ’ όλους τους συμμετέχοντες μόνο με τον Δημητριάδη γνωριζόμουν. Τους υπόλοιπους τους βρήκαμε μαζί με την Αγγέλα Κόλλια, ποιοι δηλαδή θα θέλαμε να τραγουδήσουν. Πέσανε τα ονόματα στο τραπέζι κι από κει και πέρα φωνάξαμε τα παιδιά να επιλέξουν τα τραγούδια. Κάποια τραγούδια είναι σε δύο βερσιόν μέσα στο δίσκο. Θέλω να πω εδώ ότι την πρώτη φορά που ακούσαμε τις διασκευές, η Κόλλια, ο Παπαμιχάλης κι εγώ, εμένα με πιάσανε τα κλάματα. Και δεν έκλαιγα από συναισθηματισμό. Συγκινήθηκα που άκουσα νέους ανθρώπους να πιάνουν το κομμάτι απ’ την αρχή. Στη διασκευή, ξέρετε, δεν συγκρίνεις.
Κι εγώ σας ερωτώ: Τι νόημα έχει σήμερα να ξανακούσουμε τον «Γερο-νέγρο Τζιμ» μετά την ερμηνεία της Φαραντούρη, σε ραπ ή σε ηλεκτρονική διασκευή;
Για μένα έχει τεράστιο νόημα. Γιατί αγαπάω τη μουσική και γιατί έτσι η μουσική εξελίσσεται. Παλιότερα αρνιόμουν ν’ ακούσω τη Δέσποινα Βανδή να τραγουδάει το «Σ’ ακολουθώ» στα μπουζούκια. Δεν της το απαγόρευσα, αφού το ίδιο διάστημα δεν είχα απαγορεύσει διασκευές ούτε και σε «έντεχνους», οι οποίοι δεν μου άρεσαν. Ας μην πούμε ονόματα, αλλά η ιστορία έτσι είναι. Δηλαδή κάποια στιγμή μου είπε η μάνα μου: «Δεν το δίνουμε στη Βανδή καλύτερα, που θα βγάλουμε και λεφτά;» (γέλια) Συνέπεσε να βγουν μια επετειακή συλλογή «έντεχνων» για τον Λοΐζο και ένα live CD της Βανδή με δύο κομμάτια του Λοΐζου μέσα. Ε, η μάνα μου προτιμούσε τη Βανδή πιο πολύ απ’ τους γνωστούς «έντεχνους», που τα έλεγαν τα τραγούδια σαν να βαριόντουσαν.
Ζήσατε πολύ με τη Μάρω Λήμνου, τη μητέρα σας, έτσι δεν είναι;
Ναι, πολύ. Δυστυχώς μέχρι τα 37 μου…Σε διπλανά διαμερίσματα, αλλά ήταν δεσποτικός άνθρωπος, παρεμβατικός. Ως το τέλος της ζωής της, μιλούσε για το πώς την άφησε ο Μάνος Λοΐζος. Της είχε κοστίσει πολύ. Δυστυχώς για όλους μας και για την αλήθεια του πράγματος, εφόσον η ζωή συνεχιζόταν κανονικά για εκείνη.
Πάντα έτσι ντόμπρα και σταράτα μιλάτε δημόσια;
Ναι και ίσως γι’ αυτό οι φίλοι μου είναι λίγοι, αλλά κανονικοί άνθρωποι. Δεν μ’ ενδιαφέρει να είναι γνωστοί, «επώνυμοι» για να μπορώ να συνεννοηθώ μαζί τους.
Και το λέτε αυτό ενώ είναι πάντα στο πλευρό σας η μεγάλη Χάρις Αλεξίου.
Αυτή είναι η οικογένεια μου πια. Δοθείσης ευκαιρίας, να πω ότι στη συναυλία θα έχουν δική τους συμμετοχή η Μαρία Φαραντούρη και η Δήμητρα Γαλάνη. Τις ευχαριστώ και από δω. Εκτός από τα 40 χρόνια από το θάνατο του Λοΐζου, είναι και τα 35 χρόνια λειτουργίας του 9.84 κι εδώ θα ήθελα να ευχαριστήσω και τη Μαργαρίτα Μυτιληναίου, που έκανε ότι θα έκανε μία σωστή διευθύντρια σταθμού.
Είπατε πριν για τις ανέκδοτες ηχογραφήσεις από πρόβες. Το ίδιο είχε συμβεί και με τα «Γράμματα στην αγαπημένη», τον πρώτο μεταθανάτιο δίσκο του Λοΐζου. Μιλάμε για ίδιο τεχνικό επίπεδο ηχογραφήσεων;
Απ’ αυτή την άποψη το υλικό είναι άρτια σωσμένο, το κακό είναι όμως ότι δεν ξέρουμε ποιοι έχουν γράψει τους στίχους. Μακάρι να εμφανιστούν κάποιοι και να διεκδικήσουν την πατρότητα των στίχων τους, αρκεί φυσικά να προσκομίσουν τεκμήρια. Δικά τους κομμάτια θα είναι άλλωστε και αυτό θα το αναγράφει ο δίσκος στο ένθετο. Ξέρω, ας πούμε, ότι υπάρχουν στίχοι που του είχε δώσει ο Θεσσαλονικιός συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου και τους δούλευε ο πατέρας μου. Ίδια εποχή έγινε αυτό με τους στίχους του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Πολύ πιθανό κάποιοι στίχοι, λοιπόν, να είναι του Ιωάννου και να μην το γνωρίζουμε. Λευτέρη Παπαδόπουλο δεν θα έχει μέσα, τουλάχιστον απ’ αυτά που ακούσαμε, ούτε και Φώντα Λάδη, καθώς μίλησα με τον ίδιο τον Λάδη και μου το είπε ο ίδιος. Μπορεί πάλι κάποιοι στίχοι να είναι του Λοΐζου.
Μοιάζει σαν να ψάχνετε λίγο ψύλλους στα άχυρα.
Ναι, αλλά οι στίχοι του Θανάση Παπακωνσταντίνου καταλαβαίνεις αμέσως ότι είναι δικοί του, παρόλο που ο Θανάσης ήταν τότε 20 χρονών. Μακάρι να εμφανιζόταν ένας ειδήμονας στους στίχους του Λοΐζου, γιατί – ξέρετε – στις εταιρείες δεν είναι πια οι άνθρωποι που γνώριζαν τον Λοΐζο και το έργο του. Είναι νέα παιδιά οι περισσότεροι. Το πρότζεκτ, π.χ., Μάνος Λοΐζος – Θανάσης Παπακωνσταντίνου, το επιμελούμαστε με τον Νεκτάριο Κόκκινο.
Ούσα κόρη του, πως νιώσατε ακούγοντας τον να τραγουδάει σε ανέκδοτο υλικό;
Σαν να ήμουν εκεί. Εντελώς. Δίπλα του, στο γραφείο του, στο δωμάτιο του, σαν να βλέπω το καλάθι που πέταγε μέσα τα πακέτα απ’ τα τσιγάρα του. Εικόνες ολοζώντανες. Σε μία κασέτα, ας πούμε, βρήκαμε ένα τραγούδι που το αποδίδει με δέκα διαφορετικά παιξίματα. Έτσι δούλευε πάντα και κατέληγε στο καλύτερο. Βρήκαμε ακόμη και δύο τραγούδια του Λευτέρη Παπαδόπουλου από τα «Πικροσάββατα» του Μίκη Θεοδωράκη με τον Δημήτρη Μητροπάνο. Προφανώς ο Λευτέρης τα είχε δώσει πρώτα στον πατέρα μου κι όταν εκείνος πέθανε, τα έδωσε αμέσως μετά στον Μίκη. Μιλάμε για πρωτόλειες ηχογραφήσεις, που διαθέτουν όμως την αύρα του ντοκουμέντου, γι’ αυτό και είπαμε με τη ΜΙΝΟΣ, να βγουν πρώτα ως ντοκουμέντα και μετά να δοθούν σε τραγουδιστές για να ηχογραφηθούν εκ νέου.
Ως πνευματική κληρονόμος, είστε πιο πολύ προστατευτική ως προς το πολιτικό κομμάτι του Λοΐζου και λιγότερο ως προς το καλλιτεχνικό. Για το τελευταίο, εμπιστεύεστε και άλλους ανθρώπους και είναι κατανοητό.
Μα πιο πολύ αυτό έχει νόημα, το ότι ήταν ένα ευσυνείδητο πολιτικό ον και όχι απλά ένας καλός καλλιτέχνης. Γι’ αυτό και οι νέοι, που λέγαμε πριν, τον αγαπούν και τον σέβονται.
Και είμαστε σίγουροι ότι ο πολιτικός του λόγος συγκινεί τους νέους πιο πολύ από μια μελωδία του;
Το ότι ακούμε τραγούδια του Λοΐζου σ’ όλες τις φοιτητικές εστίες, στα συλλαλητήρια και στα πανεπιστήμια, είναι ενδεικτικό και απορρέει από τον κόσμο.
Ο Λοΐζος έπεσε και σαν άστρο σε μια εποχή που βοήθησαν οι πολιτικές συγκυρίες; Σήμερα αν εμφανιζόταν, θα έκανε την ίδια καριέρα;
Νομίζω πως όχι, αλλά σίγουρα δεν θα ξεπουλιόταν. Δεν ξέρω ποια θα ήταν η στάση του, αλλά ξέρω ποια δεν θα ήτανε! Μη γελιόμαστε, ο ίδιος θα ήταν, ανεξαρτήτως καριέρας. Ο Λοΐζος δεν έβγαλε λεφτά όσο ζούσε. Πιο πολλά λεφτά ήρθαν σε μένα, ως κληρονόμος του, παρά στον ίδιο.
Ήταν άνθρωπος που διεκδικούσε;
Νομίζω πως όχι…Περισσότερο διεκδικούσε η μάνα μου. Και στη ζωή της, και στα οικονομικά της, εκείνη ήταν της τακτοποίησης. Ο Λοΐζος ήταν πιο «καλλιτέχνης» σε σχέση με τη μάνα μου.
Ποιοι ήταν οι πιο δικοί του άνθρωποι;
Σίγουρα ο Αχιλλέας Θεοφίλου, ο Γιώργος ο Μέγκουλης, αλλά και ο Μανώλης Ρασούλης, με τον οποίο κάνανε στενή παρέα.
Έχετε άγχος για τη συναυλία;
Πάρα πολύ! Θα ήθελα η πρώτη ακρόαση να μεταφερθεί στο κοινό, αυτό που ένιωσα κι εγώ όταν πρωτάκουσα το υλικό. Δεν πάμε να αλλάξουμε κάτι, πάμε ν’ ακούσουμε νέα παιδιά να παίζουν και να τραγουδούν με τον τρόπο τους τραγούδια που έχουν γραφτεί πριν από 50 και 60 χρόνια.
Το μότο «Δεν θα περάσει ο φασισμός» είχε δύναμη από μόνο του, σαν λόγος, ή έπαιξε ρόλο και η μελωδία του Λοΐζου στη λαϊκή του απήχηση;
Εγώ πιστεύω ότι έπαιξε μεγάλο ρόλο και η φωνή του. Στίχοι, μουσική, φωνή, όλα είναι αλληλένδετα σ’ αυτή τη μπαλάντα.
Υπάρχει πολιτικό τραγούδι σήμερα;
Όχι, θα έλεγα. Ίσως μόνο στους ράπερς. Πουθενά αλλού. Η κόρη μου, ας πούμε, εκτός απ’ τον Παντελή Δημητριάδη που τον γνωρίζουμε προσωπικά, μόνο τον Answer ήξερε απ’ τους 30 νέους καλλιτέχνες. Μέσα από τους ράπερς η μικρή ακούει πολιτικό τραγούδι. Κι εγώ μέσω της Εμμανουέλας έμαθα τη ραπ. Να κάτσω να την ακούσω αυτή τη μουσική, με κουράζει, να διαβάζω όμως τους στίχους μ’ ευχαριστεί, γιατί συνήθως είναι πολύ δυνατοί. Ξέρετε τι θα ήθελα να γίνει ακόμη στη συναυλία; Να πείσω την κόρη μου να βγει και να πει δυο λόγια για τον παππού της και για τον φασισμό. Θέλει κάπου και η ίδια να μιλήσει σαν εκπρόσωπος της νέας γενιάς. Το συζητάμε, το βλέπουμε.
Την κόρη σας συγκινούν τα τραγούδια του παππού της ή το ότι ακριβώς ήταν παππούς της;
Και τα δύο θα έλεγα, αλλά περισσότερο το πρώτο. Τον νιώθει δικό της άνθρωπο, αλλά από κει και πέρα θα θέλει να δει κι η ίδια πως τον τραγουδάνε οι νέοι. Θα πάρει ένα μάθημα μουσικής. ένα παιδί που σε λίγο γίνεται 18 ετών.
Τελευταία υποθετική ερώτηση: Φεύγετε τώρα από δω, γυρνάτε στο σπίτι σας και βλέπετε τον Μάνο Λοΐζο να σας περιμένει στην πολυθρόνα, στα 85 του χρόνια. Αναρωτιέμαι τι θα του λέγατε, τι κουβέντα θα κάνατε.
Πολύ ωραία ερώτηση, αλλά με πολύ δύσκολη απάντηση. Είναι πολύ όμορφο σαν εικόνα τώρα που το σκέφτομαι. Θα τα έκανα πάνω μου, όχι από φόβο, αλλά από χαρά.
Σας λείπει ακόμα;
Δεν μου λείπει να πάω σπίτι και να τον βρω, δεν μου λείπει για να μου πει κάτι να με βοηθήσει στη ζωή μου. Μου λείπουν κάτι τεράστια κομμάτια που δεν έζησα μαζί του, που δεν συνυπήρξαμε.
Facebook
Twitter
Tα σχόλια στο site έχουν απενεργοποιηθεί. Μπορείτε να σχολιάζετε μέσα από την επίσημη σελίδα στο Facebook
Σχόλια
Επικοινωνία
