Ίταλο Καλβίνο: Οι αόρατες πόλεις είναι ένα όνειρο στο κέντρο των πόλεων

“Οι πόλεις είναι ένα σύνολο πραγμάτων: απομνημονεύσεων, επιθυμιών, σημείων μιας γλώσσας· οι πόλεις είναι τόποι ανταλλαγών, όπως εξηγούν όλα τα βιβλία της οικονομίας, αλλά οι ανταλλαγές αυτές δεν είναι μονάχα ανταλλαγές εμπορευμάτων, είναι και ανταλλαγές λέξεων, πόθων, αναμνήσεων. Το βιβλίο μου ανοίγει και κλείνει με εικόνες ευτυχισμένων πόλεων που συνεχώς αλλάζουν σχήμα και χάνονται, κρυμμένες μέσα σε δυστυχισμένες πόλεις…”

Ίταλο Καλβίνο

Απόσπασμα

Οι πόλεις και η επιθυμία 2

Αν προχωρήσεις με κατεύθυνση το νότο, θα συναντήσεις σε τρεις μέρες την Αναστασία, πόλη που βρέχεται από ομόκεντρα κανάλια και που από πάνω της πετάνε αετοί. Θα έπρεπε τώρα να απαριθμήσω τα εμπορεύματα που συμφέρει κανείς ν΄αγοράσει εδώ : τον αχάτη, τον όνυχα, το χρυσοπράσιο και τις άλλες ποικιλίες του χαλκηδόνιου. Να παινέσω το κρέας του χρυσοφασιανού που εδώ το μαγειρεύουν σε φωτιά από μεστωμένα ξύλα κερασιάς με άφθονη ρίγανη, να πω για τις γυναίκες που είδα να λούζονται στη στέρνα του κήπου και που κάποιες φορές – έτσι τουλάχιστον λέγεται – φωνάζουν στον περαστικό να γδυθεί και να πέσει μαζί τους στο νερό.

Αλλά με αυτές τις πληροφορίες δεν θα σου αποκάλυπτα τον πραγματικό χαρακτήρα της πόλης, γιατί ,ενώ η περιγραφή της Αναστασίας δεν κάνει τίποτε άλλο από το να ξυπνά τη μια μετά την άλλη τις επιθυμίες για να σε κάνει να τις καταπνίξεις , αν βρεθείς μιαν αυγή στον πυρήνα της, ξυπνάνε οι επιθυμίες όλες μαζί και σε περικυκλώνουν. Μοιάζει η πόλη τότε όπως ένα σύνολο, όπου καμιά επιθυμία δεν πρέπει να χαθεί, και του οποίου εσύ είσαι ένα τμήμα, κι αφού εκείνη χαίρεται όσα δεν χαίρεσαι εσύ, άλλο δεν σου απομένει παρά ετούτη την επιθυμία να αποδεχτείς και να ΄σαι ευχαριστημένος.

Μια τέτοια δύναμη, που άλλοτε τη χαρακτηρίζουν μοχθηρή κι άλλες φορές καλόβουλη, έχει η Αναστασία, πόλη πλανεύτρα: όταν δουλεύεις κάθε μέρα οκτάωρο ως κόπτης όνυχα, αχάτη ή χρυσοπράσιου, ο μόχθος σου, που στην επιθυμία δίνει μια μορφή, σβήνει από την επιθυμία τη μορφή της και εσύ νομίζεις ότι έχεις την Αναστασία κατακτήσει, ενώ δεν είσαι παρά μόνο σκλάβος της.