Γρίβα και Διγενή γωνία

Ταξίδεψα στην Κύπρο, για πρώτη φορά στη ζωή μου και ίσως τελευταία, τον περασμένο Οκτώβριο. Έχω γυρίσει τον κόσμο, αλλά με κάποιον τρόπο η μαρτυρική μεγαλόνησος μου είχε ξεφύγει. Αφιέρωσα στο νησί περίπου ένα δεκαήμερο, μοιρασμένο σχεδόν εξ ημισείας σε πόλη (Λευκωσία), θάλασσα (Πρωταράς) και βουνό (Κακοπετριά). Χρειάστηκα τη βοήθεια φίλων που είτε κατάγονται από την Κύπρο είτε έχουν οικογενειακές σχέσεις με αυτήν, για να αποκρυπτογραφήσω όσα είδα. Τα τραύματα είναι εμφανή και οι πληγές ανοιχτές, αλλά φοβάμαι ότι περισσότερα βλέπει και περισσότερο πονάει ο ξένος επισκέπτης παρά ο αυτόχθων κάτοικος. Ιδίως αν μιλάμε για τους ηλικιακά νεαρότερους.

«Σε λίγα χρόνια δεν θα θυμάται κανένας τίποτε ούτε θα ενδιαφέρεται για να μάθει», μου είπαν με ένα στόμα ο πλούσιος μεγαλοπαράγοντας που έφυγε κυνηγημένος μικρό παιδί από το σπίτι του στην Κυρήνεια και η 70άρα οικοδέσποινα του υπέροχου ξενώνα όπου κατέλυσα στο Τρόοδος. Είναι όπως το Ολοκαύτωμα: τώρα που φεύγουν από τη ζωή οι τελευταίοι έγκλειστοι στο Άουσβιτς και στο Νταχάου, οι νεότερες γενιές αρχίζουν και πιστεύουν ότι ο ναζιστικός όλεθρος ήταν αποκύημα νοσηρής φαντασίας.

Τέλος πάντων, δεν είναι (μόνο) αυτό το θέμα μας. Διά γυμνού οφθαλμού, είδα στην Κύπρο ένα έθνος συμβιβασμένο με τα δεινά, αδιάφορο απέναντι στις θύμησες . Πλησιάζοντας στη Λευκωσία, η γιγάντια τουρκική σημαία στο Πενταδάκτυλο αντιμετωπίζεται περίπου ως φολκλόρ από τον απολιτίκ νεαρό ταξιτζή: «Θέλετε μήπως να σταματήσω για να τραβήξετε φωτογραφία; Χα χα, εμείς εδώ τη συνηθίσαμε πια…». Θα μπορούσε να το πει και στην τοπική διάλεκτο: «Τζείνοι ποτζεί τζι εμείς ποδά». Εκείνοι από κει κι εμείς από δω.

Πολλοί αεριτζήδες Ελληνοκύπριοι στήνουν τις επιχειρήσεις τους με έδρα τα κατεχόμενα ώστε να είναι αόρατοι και αρκετοί -ιδίως φοιτητές- ζουν πέρα από τη γραμμή για φτηνότερα ενοίκια και πηγαινοέρχονται καθημερινά, αφού η διέλευση είναι ελεύθερη και οι καθυστερήσεις μηδαμινές. Όλα στην τουρκική πλευρά είναι φτηνότερα, «καζίνο και πούρα», που λέει και ο Κύπριος Αλκίνοος Ιωαννίδης. Και πουτάνες, προσθέτω εγώ ο ξενομπάτης.

Αφήνοντας πίσω την πρωτεύουσα, σου λένε ότι η περιοχή της Αγίας Νάπας ανήκει στους Άγγλους και Σκανδιναβούς, ενώ η Λεμεσός είναι λέει μικρή Ρωσία. Διασχίζεις την εξοχή, ανηφορίζεις προς το βουνό και βλέπεις ιδίοις όμμασι αυτό που εξαρχής υποψιαζόσουν. Όλες τις δουλειές που απαιτούν φυσικό κάματο και τέλος πάντων ατιμωτικό για τα λευκά κολάρα χαμαλίκι τις κάνουν μετανάστες και μάλιστα από απίθανες χώρες του τρίτου και τέταρτου κόσμου. Οι Κύπριοι δίνουν εντολές ή απλά καρπώνονται το χρήμα.

Στα μαγαζιά της Κακοπετριάς, συνεννοείσαι καλύτερα αν γνωρίζεις διαλέκτους της Σρι Λάνκα ή της Γκάνα παρά ελληνικά, ιδίως αν ζορίζεσαι και με την τοπική προφορά. Όλοι ή σχεδόν όλοι οι μετανάστες έχουν άδεια παραμονής και πολλοί ζουν στο νησί εδώ και δεκαετίες. Όποτε στον ουρανό μαζεύονται σύννεφα, συμβαίνει και στην Κύπρο αυτό που συμβαίνει και στη μαμά Ελλάδα: μία εκ δεξιών κατευθυνόμενη στρεψοδικία, για να αποδοθούν όλα τα στραβά στους ξένους, που τάχα «έρχονται να εποικίσουν το νησί και να αντικαταστήσουν τον πληθυσμό», δήθεν «είναι άπλυτοι λάθρο», ντεμέκ τρομοκράτες και δολοφόνοι και βιαστές, τα ίδια που ακούμε και από τους δω φαιοχίτωνες και γαλαζοχίτωνες.

Από τότε που πλάκωσαν στο νησί και Σύριοι, πρόσφυγες πολέμου σε περίπτωση που το λησμόνησε κάποιος, έπεσε μαύρος πανικός. Οι ίδιοι κουμπάροι που μπαινοβγαίνουν στο κατεχόμενο έδαφος για ψωμί και σούπερ μάρκετ και πληρώνουν σε γρόσια, αίφνης παριστάνουν τα θύματα κάποιου ακήρυχτου ισλαμικού πολέμου και βγαίνουν στα χαρακώματα, κρυμμένοι πίσω από τα φασιστικά λάβαρα της «κυπριακής Χρυσής Αυγής» (ονόματι ΕΛΑΜ) και από τις σιωπηλές αλλά ουρανομήκεις ιαχές των νοικοκυραίων.

Τον κυρ Παντελή της Κύπρου μπορεί να τον λένε κυρ Πάμπο, αλλά στο μυαλό του έχει τον ίδιο χυλό και στα πανιά του τον ίδιο βρώμικο αέρα, του μίσους και της ξενοφοβίας. Και αν τύχει να διαπράξει κάποιος ξένος έγκλημα ή να πει καμιά κουβέντα παραπάνω, ο πόλεμος γενικεύεται. Και ο σώζων εαυτόν σωθήτω.

Στη Λεμεσό και αλλού, Γρίβα και Διγενή γωνία, η Κύπρος έζησε την Παρασκευή τη δική της Νύχτα Κρυστάλλων, με πογκρόμ ανελέγκτων ακροδεξιών ταγμάτων ενάντια σε καθ’ όλα νόμιμους καθ’ όλα αθώους μετανάστες. Οι 300-400 αφιονισμένοι «εθνοφύλακες» κατέκαψαν μαγαζιά, κατέστρεψαν περιουσίες, τραμπούκισαν όποιον είχε σκούρο δέρμα, έδειραν ακόμα και γυναικόπαιδα και ανυπεράσπιστους αστέγους.

Τα social media γέμισαν με κυπριακά σημαιάκια και με θριαμβικές προσταγές που θα τις ζήλευαν όλες οι ΚΚΚ του πλανήτη: «Κάψτε τους όλους». «Σφάξτε τους». «Πετάξτε τους στη θάλασσα». «Θάνατος στους λάθρο». «Κύπρος Κυπρίων χριστιανών». Εν χορώ με τους εδώ ακροδεξιούς φυσικά: το μόνο που αλλάζει είναι η προφορά, το «και» το γράφουν εκεί «τζιαί».

Αυτά τα απερίγραπτης αγριότητας επεισόδια δεν είναι παρά η ουρά (όχι μόνο των αντίστοιχων του 1985 στη Λεμεσό, όταν στοχοποιήθηκαν Λιβανέζοι πρόσφυγες, αλλά και) όσων ζήσαμε πριν από λίγες μέρες στον Έβρο, όπου ντόπιοι φασίστες φόρεσαν τα φαιά κάποιας αυτόκλητης πολιτοφυλακής και ξαμολύθηκαν να συλλάβουν τρομαγμένους μετανάστες. Οι πιο άτυχοι από αυτούς τους φτωχοδιάβολους κάηκαν ζωντανοί μέσα σε κραυγές ασυγκράτητου νεοελληνικού ενθουσιασμού.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ουσιαστικά επιβράβευσε αυτή την εγκληματική συμπεριφορά σε συνεργασία με τα εξαπτέρυγά της στα πετσωμένα μέσα «ενημέρωσης», η θλιβερή Πρόεδρος της θλιβερότατης Δημοκρατίας πόζαρε μπροστά στον φράχτη και οι σερίφηδες του Έβρου συνεχίζουν απτόητοι το θεάρεστο έργο τους, μουτζώνοντας τους δύο κουφιοκέφαλους, που πήγαν και αυτοπαγιδεύτηκαν με αναρτήσεις στο Facebook.

Oι ξένοι λοιπόν φταίνε για όλα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Για την αισχροκέρδεια, για την αστυνομοκρατία, για την αμορφωσιά, για το διάχυτο μίσος, για την αποκτήνωση, για τη διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, για τις πυρκαγιές-μαμμούθ, για τα σκάνδαλα, για τις πλημμύρες που έρχονται, για τις χρεοκοπίες, για τις εθνικές καταστροφές, για το παγκόσμιο ρεζιλίκι, για τη σημαία στο Πενταδάκτυλο, για τον βίο τον αβίωτο, για όλα, για όλα ανεξαιρέτως. Ποιος άλλος να φταίει δηλαδή, ο Μητσοτάκης ή ο Χριστοδουλίδης; Οι μπάτσοι ή οι παπάδες; Ή μήπως οι φωτισμένοι πολίτες που ψηφίζουν με το ρημάδι το δεξί κουλάδι;

Το σπασμένο χέρι του Σύριου μέσα στο διαλυμένο μαγαζί του και το κλάμα της πολύτεκνης Βιετναμέζας Ντάο μπροστά στο κατεστραμμένο της περίπτερο, υπό την εξοργιστική ανοχή της αστυνομίας, είναι το κάδρο της κυπριακής κοινωνίας που πλησιάζει στο ναδίρ της απόλυτης αποκτήνωσης, ασορτί με την αντίστοιχη ελληνική.

Ας βοηθήσουμε, τουλάχιστον, τους ανθρώπους να ορθοποδήσουν, μέσα από τους ειδικούς λογαριασμούς που ανοίχτηκαν στο GoFundMe, το GoGetFunding και αλλού. Όταν το σκοτάδι είναι διάχυτο γύρω μας, δεν έχουμε πια τίποτε, παρά μόνο ο ένας τον άλλον. Για όσους, θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι, η αλληλεγγύη είναι το έσχατο καταφύγιο.