Γεωδυναμικό Ινστιτούτο: Ανακοίνωση για τη λάθος αυτόματη μέτρηση του σεισμού

Ανακοίνωση σχετικά με την σεισμική δόνηση στο Ιόνιο το πρωί της Παρασκευής εξέδωσε το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών εξηγώντας τη λαθεμένη αρχική ανακοίνωση για το μέγεθος του προσεισμού.

Ειδικότερα, ενώ αρχικά ο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία ο προσεισμός στη θαλάσσια περιοχή στον Κυπαρισσιακό κόλπο ήταν μεγέθους 5,7 Ρίχτερ, στη συνέχεια ανακοίνωσε ότι η δόνηση πριν τον κύριο σεισμό ήταν 5,6 Ρίχτερ.

Όπως εξηγεί το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο το λάθος έγινε καθώς τα αυτόματα συστήματα για να υπολογίσουν το μέγεθος ενός σεισμού δίνουν ένα χρονικό παράθυρο καταγραφής 120 δευτερολέπτων για κάθε σεισμό. «Αυτό γίνεται, ώστε η μέτρηση να περιλαμβάνει ικανό αριθμό σταθμών στους υπολογισμούς, ακόμα και για την περιοχή του Ελληνικού τόξου αλλά και τις συνοριακές περιοχές της Ελλάδας» σημειώνει το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.

Καθώς λοιπόν ο σεισμός 5,6 Ρίχτερ που σημειώθηκε στις 09:11:54.78 ήταν -όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια- ο προσεισμός, 53,96 δευτερόλεπτα αργότερα στις 09:12:48.74 και εντός του παραθύρου των 120 δευτερολέπτων που χρειάζονται τα αυτόματα μηχανήματα καταγραφής, σημειώθηκε ο κύριος σεισμός ο οποίος ήταν 5,7 Ρίχτερ. Το γεγονός ότι οι δύο δονήσεις έγιναν με τόσο μικρή χρονική διαφορά προκάλεσε τη σύγχυση στην καταγραφή.

«Η βάρδια ταυτοποίησε άμεσα την ύπαρξη του λάθους στο μέγεθος, ωστόσο, έπρεπε να στείλει άμεσα την επείγουσα προειδοποίηση για πιθανό τσουνάμι, αφού το μέγεθος του σεισμού ήταν Μ 5.7 (άνω του Μ 5.5). Η προειδοποίηση τσουνάμι ολοκληρώθηκε σε ελάχιστο χρόνο και συγκεκριμένα μόλις σε 6 λεπτά (9:18)» σημειώνει το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο προσθέτοντας ότι «αμέσως μετά, στις 9:21:28 (3 λεπτά μετά) είχε ολοκληρωθεί η λύση του ισχυρού σεισμού και στις 09:23:17 (1 λεπτό και 49 δευτερόλεπτα μετά), διορθώθηκε άμεσα και ο προσεισμός».

Απαντώντας στην κριτική ότι έπρεπε να γίνει η διόρθωση του μεγέθους του σεισμού πριν την προειδοποίηση για τσουνάμι, τη χαρακτηρίζει αβάσιμη καθώς σε τέτοια περίπτωση υπάρχει ρίσκο για την ασφάλεια των πολιτών.

«Το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο αντέδρασε ψύχραιμα και υπεύθυνα, ακόμα και σε αυτή την πολύ δύσκολη περίπτωση σεισμού (προσεισμός με διαφορά δευτερολέπτων και ανάγκη προειδοποίησης τσουνάμι) και ανακοίνωσε μια φορά τις ορθές λύσεις».

Αναλυτικά η ανακοίνωση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου:

«Την 29η Μαρτίου 2024 και ώρα 09:12:48.74 είχαμε ανατολικά των Στροφάδων πολύ ισχυρή σεισμική δόνηση με μέγεθος 5.7 στην κλίμακα Richter. Πριν τον σεισμό αυτό και ώρα 09:11:54.78, δηλαδή πριν από 53.96 δευτερόλεπτα, είχε σημειωθεί προσεισμός στην ίδια περιοχή.

Το αυτόματο σύστημα εντόπισε άμεσα και σωστά την ύπαρξη δύο σεισμών και μάλιστα υπολόγισε και τα επίκεντρα στη σωστή θέση. Ωστόσο, ενώ το μέγεθος του δεύτερου ισχυρού σεισμού υπολογίστηκε σωστά, ο προσεισμός εμφανίστηκε με λάθος μέγεθος στην αυτόματη λύση.

Ο λόγος ήταν ότι για όλα τα αυτόματα συστήματα, ο υπολογισμός του μεγέθους βασίζεται τυπικά σε ένα διάστημα (παράθυρο) καταγραφής  120 δευτερολέπτων για τον κάθε σεισμό. Αυτό γίνεται, ώστε η μέτρηση να περιλαμβάνει ικανό αριθμό σταθμών στους υπολογισμούς, ακόμα και για την περιοχή του Ελληνικού τόξου αλλά και τις συνοριακές περιοχές της Ελλάδας.

Στην εν λόγω περίπτωση το αυτόματο σύστημα για τον υπολογισμό του μεγέθους του προσεισμού, χρησιμοποίησε παράθυρο στο οποίο είχε ήδη εισέλθει ο μεγάλος σεισμός και έτσι επηρεάστηκε.

Η βάρδια ταυτοποίησε άμεσα την ύπαρξη του λάθους στο μέγεθος, ωστόσο, έπρεπε να στείλει άμεσα την επείγουσα προειδοποίηση για πιθανό τσουνάμι, αφού το μέγεθος του σεισμού ήταν Μ 5.7 (άνω του Μ 5.5). Η προειδοποίηση τσουνάμι ολοκληρώθηκε σε ελάχιστο χρόνο και συγκεκριμένα μόλις σε 6 λεπτά (9:18).

Αμέσως μετά, στις 9:21:28 (3 λεπτά μετά) είχε ολοκληρωθεί η λύση του ισχυρού σεισμού και στις 09:23:17 (1 λεπτό και 49 δευτερόλεπτα μετά), διορθώθηκε άμεσα και ο προσεισμός.

Θεωρούμε ότι είναι αβάσιμη η κριτική, ότι μπορούσε να ρυθμιστεί καλύτερα το αυτόματο σύστημα.

Με 50 δευτερόλεπτα παράθυρο υπολογισμού, ώστε να μην υπάρχει το πρόβλημα, δεν θα μπορούσαμε να βγάλουμε αξιόπιστο μέγεθος για τους περισσότερους σεισμούς νότια της Κρήτης, ή στη Ρόδο και σε καμία περίπτωση στο Καστελόριζο. Αλλά και τι θα γινόταν αν ο προσεισμός ήταν 30 δευτερόλεπτα ή 20 πριν; Πάλι θα γινόταν κριτική;

Επίσης είναι αβάσιμη η κριτική ότι έπρεπε να γίνει η διόρθωση πριν την προειδοποίηση για τσουνάμι, ρισκάροντας έτσι την ασφάλεια των πολιτών.

Το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο αντέδρασε ψύχραιμα και υπεύθυνα, ακόμα και σε αυτή την πολύ δύσκολη περίτωση σεισμού (προσεισμός με διαφορά δευτερολέπτων και ανάγκη προειδοποίησης τσουνάμι) και ανακοίνωσε μια φορά τις ορθές λύσεις».