Ήταν μέλος μίας ομάδας διανοούμενων που προσπαθούσε για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις ενάντια στην πολιτική που ακολουθούσε ο Τσάρος.
Στις 23 Δεκεμβρίου του 1849, ο 28χρονος Φίοντορ Ντοστογέφσκι ήταν ο επόμενος που θα εκτελούνταν. Οι στρατιώτες πήραν τα όπλα τους στα χέρια και σημάδεψαν, ωστόσο ένας ιππέας έφερε χαρμόσυνα νέα από τον τσάρο και τελικά γλίτωσαν.
Μετά από αυτήν την φρικτή εμπειρία, έστειλε στον αδελφό του το ακόλουθο γράμμα (απόσπασμα):
«Όταν αναπολώ το παρελθόν μου και σκέφτομαι πόσο χρόνο έχω χάσει για το τίποτα, πόσο πολύ χρόνο έχω σπαταλήσει ματαιοπονώντας, σε λάθη, τεμπελιά, σε ανικανότητα για να ζήσω – πόσο λίγο εκτιμούσα τη ζωή, πόσες φορές αμάρτησα ενάντια στην καρδιά μου και στην ψυχή μου – τότε η καρδιά μου ματώνει. Η ζωή είναι ένα δώρο, η ζωή είναι ευτυχία, κάθε λεπτό μπορεί να είναι μια αιωνιότητα ευτυχίας!
Δεν είμαι ούτε κακόκεφος ούτε αποκαρδιωμένος. Η ζωή βρίσκεται παντού, η ζωή είναι εντός μας, όχι εκτός μας. Θα βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπινα πλάσματα και θα είμαι ένας άντρας μεταξύ αντρών κι έτσι θα παραμείνω για πάντα, δεν θα αποκαρδιωθώ και δεν θα τα παρατήσω ό,τι κι αν συμβεί – αυτό είναι η ζωή, αυτό είναι το νόημά της, θα το θυμάμαι για πάντα. Αυτή η ιδέα έχει κυριεύσει τη ζωή μου και το αίμα μου.»
