Το φάντασμα του Μουμπάρακ πλανιέται πάνω από την Αίγυπτο

Του Κώστα Βαξεβάνη

Ο Χόσνι Μουμπάρακ, αυτόν που με περισσή ευκολία αποκάλεσαν τύραννο οι πάντες, αλλά μόνο αφού ήταν βέβαιη η κατάρρευσή του, δείχνει να στοιχειώνει τις εξελίξεις στην Αίγυπτο της Αραβικής Άνοιξης που πέρασε πολύ γρήγορα στον χειμώνα των πολιτικών εξελίξεων. Τα πλήθη ξαναμαζεύτηκαν στις πλατείες και η εκλεγμένη κυβέρνηση υπάρχει πιθανότητα να ανατραπεί από το Στρατό που εμφανίζεται ως εγγυητής της λαϊκής θέλησης.

Τι έγινε ξαφνικά και πώς έγινε; Αυτό που σίγουρα συνέβη είναι πως αποδεικνύεται ότι ο Μουμπάρακ ήταν “μια κάποια λύση” για την σταθερότητα στην περιοχή. Οι αραβικοί πληθυσμοί, όχι και τόσο εκπαιδευμένοι στη Δημοκρατία (όχι με δική τους ευθύνη είναι η αλήθεια) λειτούργησαν επί δεκαετίες με ηγετίσκους που στηρίζονταν στην προσωπολατρία, έπαιζαν εκβιαστικά με τον διεθνή παράγοντα και εγγυούνταν την ισορροπία τρόμου.

Ο Μουμπάρακ ήταν μια από αυτές τις περιπτώσεις. Τύραννος, δυνάστης, αντιδημοκράτης, προσέφερε την αιματοβαμμένη ησυχία που ήθελαν οι μεγάλοι παίκτες. Οι φυλακές της Αιγύπτου ήταν γεμάτες με πολιτικούς του αντιπάλους και μέλη των Αδελφών Μουσουλμάνων. Ο Μουμπάρακ ήταν το σκληρό μαστίγιο που κρατούσε χωρίς εξάρσεις τους μουσουλμάνους στην περιοχή. Το ανάχωμα για να μην προχωρήσουν ως το Κάιρο, η λαοφιλία της αλ Κάιντα και ο θρησκευτικός αντιαμερικανισμός. Και τα κατάφερνε.

Μετά την πτώση του Μουμπάρακ οι περισσότεροι αφελώς πίστεψαν πως πληθυσμοί χωρίς καμιά κουλτούρα Δημοκρατίας θα επέβαλαν Δημοκρατικές λύσεις. Όπως ακριβώς είχαν πιστέψει πως η πτώση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν θα καταργούσε τη μπούργκα σε μια κοινωνική ζωή γεμάτη πυροτεχνήματα δημοκρατικών εξάρσεων.

Η ανάληψη της εξουσίας από τον Μόρσι, δεν ήταν μόνο πείραμα δημοκρατίας, αλλά και η εκδίκηση των Αδελφών Μουσουλμάνων. Χρόνια στα μπουντρούμια του Μουμπάρακ, βρήκαν ξαφνικά παράθυρο προς την εξουσία. Ο Μόρσι στηρίχτηκε πάνω τους θεωρώντας και ο ίδιος ίσως πως αυτό είναι Δημοκρατία. Η άνοδος των μουσουλμάνων έχει θορυβήσει τους άλλους πρωταγωνιστές της εξέγερσης που φοβούνται πως από το κοσμικό καταπιεστικό κράτος περνάνε σε έναν θρησκευτικό ολοκληρωτισμό.

Ανησυχία εκφράζει και ο ξένος παράγοντας που όχι μόνο δεν εξασφαλίζει σταθεροποίηση μέσω της “Δημοκρατίας Μόρσι” αλλά έχει επιλέξει ως συνομιλητές τους πιο μισητούς στις λαϊκές μάζες. Μέσα σε όλα αυτά, ο Στρατός σχεδόν αντανακλαστικά, καλείται να παίξει ένα ρόλο που ξέρει, αλλά κανένας δεν είναι σίγουρος προς ποιά κατεύθυνση.

Φανατικοί μουσουλμάνοι, κοσμικοί, φιλοαμερικάνοι, αντιαμερικάνοι, δημοκράτες ακτιβιστές, βρίσκονται πολύ μακριά από τη λύση αλλά πολύ κοντά στο χάος που ο φόβος του μπορεί τελικώς να την επιβάλει.