Ενας Αμερικανός για τις βρόμικες δουλειές

Το σαφές μήνυμα που έλαβαν πολιτικοί, αναλυτές και δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο αναφορικά με τις πραγματικές διαθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ απέναντι στο καθεστώς Μαδούρο το έστειλε στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο. Διόρισε τον βετεράνο διπλωμάτη Ελιοτ Αμπραμς «ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για τη Βενεζουέλα», αναφέροντας ότι «θα έχει την ευθύνη για ό,τι σχετίζεται με τις προσπάθειές μας για την αποκατάσταση της δημοκρατίας».

Ο 71 ετών σήμερα Ελιοτ Αμπραμς είναι η προσωποποίηση του ταλέντου της αμερικανικής διπλωματίας στον ευφημισμό. Είναι ένας άνθρωπος που «για την αποκατάσταση της δημοκρατίας» βρίσκεται πίσω από σχεδόν κάθε βίαιη επέμβαση ή σκληρή διπλωματική παρέμβαση που έκαναν οι ΗΠΑ τα τελευταία 40 χρόνια. «Η τοποθέτησή του σήμερα σε αυτήν τη θέση σηματοδοτεί επίσης τις προθέσεις του Λευκού Οίκου να πνίξει κάθε φωνή στη Λατινική Αμερική για δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα. Η βασική ιδιότητα του Αμπραμς είναι η απέχθεια σε αυτούς τους δύο όρους, τους οποίους με τις πράξεις του έχει αντικαταστήσει με βαρβαρότητα και λιτότητα» γράφει σε άρθρο του στην ιστοσελίδα The Intercept ο αναλυτής Τζον Σβαρτς.

Από το 1981 έως σήμερα ο Ελιοτ Αμπραμς, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, έχει υπηρετήσει σε πολλές θέσεις με πομπώδη τίτλο, στις κυβερνήσεις των Ρεπουμπλικάνων προέδρων των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν και Τζορτζ Μπους του νεότερου. Οι περισσότερες στον τίτλο τους περιλάμβαναν φράσεις που παραπέμπουν στην ηθική και στον ανθρωπισμό, όπως «υπεύθυνος για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» (1981-1985), «διευθυντής της υπηρεσίας για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα του ΟΗΕ» (2001–2005) και «σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπους για τη στρατηγική για την παγκόσμια δημοκρατία» (2005–2009). Στην πραγματικότητα ήταν ο άνθρωπος που προετοίμαζε το έδαφος στο εσωτερικό της κάθε χώρας στην οποία επρόκειτο καθ’ οιονδήποτε τρόπο να αναμειχθούν οι ΗΠΑ. Ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:

Σφαγές στο Ελ Σαλβαδόρ

Η σφαγή στο Ελ Μοζότε, όπου έχασαν με φρικτό τρόπο τη ζωή τους 800 άτομα, ήταν το γεγονός που σόκαρε την παγκόσμια κοινή γνώμη τη δεκαετία του ’80. Τότε η δράση των παρακρατικών στο Ελ Σαλβαδόρ είχε χαρακτηριστεί «εμφύλιος πόλεμος». Αυτός ο πόλεμος, με συνολικό απολογισμό 75.000 νεκρούς, οργανωμένος και καθοδηγούμενος από τις ΗΠΑ, ήταν μία από τις πρώτες αποστολές που είχε αναθέσει στον Ελιοτ Αμπραμς η κυβέρνηση Ρίγκαν. Το 1993, όταν μια ειδική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσε ότι 95% των πράξεων βίας που είχαν γίνει στο Ελ Σαλβαδόρ είχαν διαπραχθεί από συνεργάτες του Αμπραμς στην κυβέρνηση του Σαλβαδόρ, ο ίδιος δήλωσε ότι «ήταν καταπληκτικό επίτευγμα».

Όπλα στη Γουατεμάλα

Σχεδόν ίδια κατάσταση με το Σαλβαδόρ επικρατεί στη Γουατεμάλα τη δεκαετία του ’80. Ιδιος και ο ρόλος του Αμπραμς. Ο δικτάτορας Εφραΐν Ρίος Μοντ ηγείται των κυβερνητικών δυνάμεων στον «εμφύλιο πόλεμο» κατά τον οποίο έχασαν τη ζωή τους περίπου 200.000 άνθρωποι. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Μοντ ο Αμπραμς είχε ζητήσει την άρση του εμπάργκο όπλων που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ στη Γουατεμάλα, υποστηρίζοντας ότι «ο Ρίος Μοντ σημείωσε σημαντική πρόοδο στον εκδημοκρατισμό της χώρας». Ο Μοντ κρίθηκε ένοχος το 2013 για γενοκτονία εναντίον των γηγενών Μάγια από δικαστήριο της χώρας. Σε έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για εκείνη την περίοδο αναφέρεται ότι «το κράτος της Γουατεμάλας ήταν υπεύθυνο για το 93% των παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων».

Όλα για τη διώρυγα

Λίγες μέρες προτού περάσει ο διοικητικός έλεγχος της διώρυγας στην κυβέρνηση του Παναμά (31 Δεκεμβρίου 1989) οι ΗΠΑ διαπίστωσαν ότι ο έως πριν από μερικά χρόνια «άνθρωπός τους» και πρόεδρος της χώρας Μανουέλ Νοριέγκα ήταν αναμειγμένος σε λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Με το πρόσχημα της προστασίας των 35.000 Αμερικανών πολιτών που ζούσαν στη χώρα, Αμερικανοί στρατιώτες επιτέθηκαν κατά του αρχηγείου των ενόπλων δυνάμεων όπου πίστευαν ότι βρίσκεται ο πρόεδρος της χώρας. Το αμερικανικό Πεντάγωνο υπολόγιζε σε μια επιχείρηση-αστραπή, αλλά η επέμβαση εξελίχθηκε σε πραγματικό πόλεμο καθώς οι εισβολείς συνάντησαν ισχυρή αντίσταση από τον στρατό και τον λαό του Παναμά. Προτού κλείσουν 24 ώρες από την έναρξη της επέμβασης, ο αριθμός των θυμάτων ξεπερνούσε τις 2.000.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου, εκείνη την περίοδο οι άνθρωποι του Ελιοτ Αμπραμς είχαν διαφορετική εντολή. Μέλημά τους ήταν τα ΜΜΕ: να φύγουν από την περιοχή όλοι οι δημοσιογράφοι. Από τα πρώτα θύματα ήταν ο φωτογράφος της ισπανικής εφημερίδας «El Pais» Χουάν Αντόνιο Ροντρίγκες, ο οποίος σκοτώθηκε από «σφαίρα που εξοστρακίστηκε». Επίσης βομβαρδίστηκε το ξενοδοχείο όπου διέμεναν οι ξένοι ανταποκριτές, με αποτέλεσμα δύο νεκρούς δημοσιογράφους και αρκετούς τραυματίες. Το μήνυμα ήταν σαφέστατο: «Δεν θα καταγράφετε τίποτε – φύγετε από ’δώ».

Ο Ελιοτ Αμπραμς φέρεται επίσης αναμειγμένος στο παλαιστινιακό με ενέργειες συκοφάντησης της Χαμάς, καθώς και στον πόλεμο του Ιράκ και του Αφγανιστάν σκηνοθετώντας τα «βεγγαλικά» που βλέπαμε στην τηλεόραση για να μη δούμε απανθρακωμένα πτώματα.

*Περιοδικό HOT DOC #175, Λατινική Αμερική: Οι φλέβες παραμένουν ανοιχτές, 23/3/2019