Ένα όραμα βουτηγμένο στη ντόπα

Aυτές που βλέπετε στο δέρμα μου είναι φλύκταινες και τις έβγαλα χθες το μεσημεράκι, όταν άκουσα τον χαιρετισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη στο ταρατατζούμ «κοπή τη πίτα» του υπουργείου Αθλητισμού. «Να θυμηθούμε το πνεύμα του 2004», κάλεσε από το βήμα τους συνδαιτυμόνες ο απίθανος τύπος που παριστάνει τον πρωθυπουργό με την ευλογία 2,5 εκατομμυρίων Ελλήνων.

Αρκετοί από αυτούς που τον άκουγαν βαριεστημένα δεν το λησμόνησαν ποτέ το «πνεύμα του 2004», βέβαια, αφού ανήκουν στην πολυμελή συμμορία που περιδρόμιασε με χρυσά κουτάλια και μοιράστηκε τον εθνικό πλούτο με τους λοιπούς ημετέρους, στο όνομα ενός «οράματος» που δεν είχε καμία σχέση με το αθλητικό πνεύμα, ούτε καν με την πρόοδο της χώρας.

Η συλλογικότητα, η οργάνωση και ο εθελοντισμός για τα οποία μίλησε ο Μητσοτάκης εξανεμίστηκαν μόλις έφυγε από την Αθήνα ο τελευταίος ξένος επισκέπτης. Είχαν αναδυθεί στην επιφάνεια με τεράστια καθυστέρηση, μόλις αντικρύσαμε την κίτρινη κάρτα της ΔΟΕ, αφού πρώτα η Ελλάδα έγινε παγκόσμιος περίγελος με τις καθυστερήσεις των έργων, τους βυζαντινισμούς, τις απ’ ευθείας αναθέσεις και τους «λευκούς ελέφαντες» που γέμισαν την ήδη κορεσμένη από τσιμέντο και γυαλί τερατούπολη.

«Πανωλεθρία», χαρακτήρισε την κληρονομιά του 2004 για τον αθλητισμό ο απόλυτα επιτυχημένος πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής Σπύρος Καπράλος, στην πρόσφατη συνέντευξή του που μου παραχώρησε για το Documento.

Η Γιάννα Αγγελοπούλου τη διάβασε και φουρκίστηκε, ίσως επειδή έχει συνηθίσει στους αυλοκόλακες και στους σφογγοκωλάριους. Χθες, στο πλευρό του Μητσοτάκη, η σιδηρά κυρία των Ολυμπιακών Αγώνων ένιωθε όπως στο σπίτι της. Στο χρυσοποίκιλτο παλάτι που κατοικεί τις τελευταίες δεκαετίες εννοώ και όχι στο φτωχικό όπου μεγάλωσε στην Κρήτη…

Πέρα από το μασαμπούκωμα των επιτήδειων, που άλλωστε αποτελεί εθνικό σπορ της Ελλάδας, το «Αθήνα 2004» άφησε πίσω του τη βαριά σκιά του ντόπινγκ, όπου, ως πρωτάρηδες, τα θαλασσώσαμε και ξεφτιλιστήκαμε ως κράτος και ως έθνος σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.

«Μας κυνηγάνε οι ξένοι επειδή τους μπήκαμε στο μάτι», ήταν η δικαιολογία που σκαρφιστήκαμε, σαν έτοιμοι από καιρό, όταν είδαμε τα είδωλά μας να αποκαθηλώνονται μέσα σε μία καταιγίδα από βρώμικα κάτουρα. Όταν είδαμε σούπερ σταρ του αθλητισμού από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα να ξεβρακώνονται δημόσια και να καταλήγουν πίσω από κάγκελα, την εγκαταλείψαμε και αυτήν.

Τους μήνες της προολυμπιακής προετοιμασίας, οι Ομοσπονδίες που χρεώθηκαν να κουβαλήσουν στις πλάτες τους τη «Μεγάλη Ιδέα», έριξαν τις μάσκες. «Να παίξουμε το παιχνίδι όπως το παίζουν όλοι», εισηγήθηκαν στις αρχές. Τη γαλανόλευκη σημαία ανέλαβαν να κρατήσουν ψηλά από κοινού δύο προπονητές των οποίων το όνομα αργότερα αμαυρώθηκε.

Στο άρμα του Χρήστου Τζέκου εμφανίζονταν καμαρωτοί οι δύο κορυφαίοι εκπρόσωποι του ελληνικού στίβου την πενταετία που προηγήθηκε, ο Κώστας Κεντέρης και η Κατερίνα Θάνου. Ο Χρήστος Ιακώβου ήταν ο συνταγματάρχης της περιώνυμης «Ντριμ Τιμ» της άρσης βαρών.

Στους Αγώνες του 2004, η Ελλάδα κατέκτησε 17 μετάλλια. Το ένα από αυτά υποχρεώθηκε να το επιστρέψει ύστερα από μερικές ημέρες στη ΔΟΕ, ντροπιασμένος λόγω ντόπινγκ, ο Λεωνίδας Σαμπάνης, από τα επίλεκτα τέκνα του Ιακώβου. «Ορκίζομαι στα παιδιά μου ότι δεν πήρα τίποτε», έλεγε κλαίγοντας, λίγο πριν αποδειχθεί η ενοχή του.

Από τα 6 χρυσά μετάλλια, τα δύο θάμπωσαν αρκετά χρόνια αργότερα, όταν η Φανή Χαλκιά και η Αθανασία Τσουμελέκα πιάστηκαν φαρμακωμένες με απαγορευμένες ουσίες που ώς το 2008 δεν ανιχνεύονταν. Η Θάνου και ο Κεντέρης έμειναν σε διετή καραντίνα για το σκάνδαλο της 12ης Αυγούστου 2004 και θα καθίσουν και στο σκαμνί των ποινικών δικαστηρίων. Ο τελευταίος είχε επιλεγεί για να ανάψει και την Ολυμπιακή Φλόγα στην Τελετή Εναρξης…

Από τους υπόλοιπους μεταλλιούχους του 2004, ορισμένοι εξαφανίστηκαν δίχως ίχνη από το στερέωμα. Η δισκοβόλος Τασούλα Κελεσίδου εγκατέλειψε την ενεργό δράση και αφοσιώθηκε στην οικογένειά της, η ακοντίστρια Μιρέλα Μανιάνι τραυματίστηκε και τα παράτησε, ο καταδύτης Νίκος Συρανίδης και ο κωπηλάτης Νίκος Σκιαθίτης αποσύρθηκαν, ενώ ο παλαιστής-φάντασμα Αρτιόμ Κιουρεγκιάν δεν είχε την παραμικρή διάκριση μετά το χάλκινο της Αθήνας.

Λίγες εβδομάδες πριν από τους Αγώνες του 2008 στο Πεκίνο (όπου πέσαμε στα 3 ψωρο-μετάλλια από τα 29 του 2000-2004), σύσσωμη σχεδόν η Εθνική ομάδα του αθλήματος των δυνατών βρέθηκε ντοπαρισμένη.

Ανάμεσα στους Ελληνες αθλητές που πιάστηκαν φορτωμένοι με βαριά αναβολικά ή τιμωρήθηκαν για παραβάσεις του κανονισμού ντόπινγκ την εξαετία που ξεκίνησε το 2004 περιλαμβάνονται και κάτοχοι ολυμπιακών μεταλλίων ή άλλων διεθνών διακρίσεων: Χαλκιά, Τσουμελέκα, Κεντέρης, Θάνου, Μήτρου, Φιλιππίδης, Γκούσης, Δρυμωνάκος, Ρέγας. Λερώσαμε ακόμα και την ιερή Λαμπαδηδρομία με τη συμμετοχή της τιμωρημένης Χαλκιά.

Η παταγώδης πτώση των ινδαλμάτων έφερε την απαξίωση του αθλητισμού μας, όχι μόνο εκτός των συνόρων (όπου κάθε αναφορά στο «ελληνικό θαύμα» της περιόδου 2000-4 συνοδεύεται από καγχασμούς) αλλά και μέσα στη χώρα. Το ωραίο κοινό που το 2004 γέμισε τα στάδια ξαναγύρισε στα σπίτια του, τρομαγμένο από την επιστροφή των ασύδοτων χούλιγκανς.

Σε μία απεγνωσμένη προσπάθεια να αποσυνδέσει τον αθλητισμό από τον πάση θυσία πρωταθλητισμό και το ντόπινγκ, η Πολιτεία αποφάσισε μετά το 2004 να περικόψει μέχρι αποψίλωσης τα προνόμια των κορυφαίων αθλητών. Σχεδόν όλες οι ομοσπονδίες κατέγραψαν πτώση στον αριθμό των εγγεγραμμένων αθλητών την τελευταία πενταετία 2005-10. Από τους χορηγούς που στήριξαν τον ελληνικό αθλητισμό το 2004, οι περισσότεροι απομακρύνθηκαν ή έβαλαν φρένο στη γενναιοδωρία τους.

Εν έτει 2020, ο ελληνικός αθλητισμός παίζεται στους προ του 2004 αγωνιστικούς χώρους, σαν να μην έγιναν ποτέ Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα: ΟΑΚΑ, ΣΕΦ, ΣΕΦ, ΟΑΚΑ. Τα περισσότερα αθλήματα πλην ποδοσφαίρου και μπάσκετ είναι άστεγα, την ίδια ώρα που οι εγκαταστάσεις του 2004 ρημάζουν ή παραδόθηκαν πολύ αργότερα σε εμπορικές χρήσεις.

Για ποιο κληροδότημα λοιπόν μιλάμε; Για την κονσομασιόν στον εκμαυλισμό; Για τη διάλυση του ερασιτεχνικού αθλητισμού; Για το παγκόσμιο ρεζιλίκι της τριετίας που ακολούθησε την ανάληψη; Για τους τουρίστες που δεν ήρθαν ποτέ; Για τη ντόπα που έγινε εθνική πολιτική; Για τις υπερτιμολογήσεις των έργων, τα σκάνδαλα και την εκτόξευση του αρχικού προϋπολογισμού; Για το εξοργιστικό πάρτι με τα μαλαματένια σερβίτσια; Για τον εξανδραποδισμό του Τύπου πλην Λακεδαιμονίων; Μήπως για την εθνική χρεοκοπία που ακολούθησε;

Ναι, σύμφωνοι, αποκτήσαμε μετρό, καινούριο αεροδρόμιο, κάποιους δρόμους και ολίγα ψήγματα κοινωνικής ευαισθησίας. Αλλά αυτά τα έργα υποδομής μπορούσαν να γίνουν και χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη των Ολυμπιακών Αγώνων. Ίσως σε κάποια κανονική χώρα του πολιτισμένου Κόσμου και όχι στην ψωροκώσταινα που λειτουργεί μόνο όταν έχει ξένο μαχαίρι στην καρωτίδα…