Εκθέτει την αστυνομία ο ΣτΠ: Κρατούσε πολίτη παράνομα, παραδέχθηκε το λάθος, αλλά κάλυψε τις ευθύνες της

Τις παθογένειες στους κόλπους της ελληνικής αστυνομίας, αναδεικνύει με πόρισμά του, έπειτα από σοβαρές καταγγελίες για παράνομη κράτηση, ο Συνήγορος του Πολίτη.

Σύμφωνα με την ανεξάρτητη αρχή, πολίτης ο οποίος είχε αποφυλακιστεί υπό όρους στις 17 Νοεμβρίου 2007 και όφειλε να παρουσιάζεται τακτικά στο Τμήμα Ασφαλείας της Τούμπας στη Θεσσαλονίκη, συνελήφθη τον Νοέμβριο του 2009 μεταφέρθηκε στον Αστυνομικό Τμήμα Σερρών και κρατήθηκε παράνομα για οκτώ ημέρες, καθώς σε βάρος του εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψης, λόγω μη εμφάνισής του στο Τμήμα Ασφάλειας Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης και όχι σε αυτό της Τούμπας, όπου εμφανιζόταν κανονικά.

Ο ίδιος συνελήφθη για τον ίδιο λόγο και τον Αύγουστο του 2011, όπως και τον Απρίλιο του 2012. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις κρατήθηκε για κάποιες ώρες ενώ, τελικώς, διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε κάποιος λόγος δίωξης, οπότε και αφέθηκε ελεύθερος, αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη.

Έκαναν ΕΔΕ για τα μάτια του κόσμου

Μετά από διερεύνηση των καταγγελιών και προτάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη ώστε να κινηθούν οι διαδικασίες από την πλευρά της αστυνομίας, προκειμένου να διαπιστωθεί ποιος ευθύνεται για την άνευ λόγου ταλαιπωρία του πολίτη, αλλά και να αποφασιστεί αν αυτός θα αποζημιωθεί, το αρχηγείο της ΕΛΑΣ διέταξε τη διενέργεια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ).

Από αυτή προέκυψε, σύμφωνα πάντοτε με το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, ότι «εκ παραδρομής» έγινε εσφαλμένη διαπίστωση παραβίασης των όρων του βουλεύματος με το οποίο ο πολίτης είχε αποφυλακιστεί. Η αστυνομία εν ολίγοις παραδέχθηκε ότι από δικό της λάθος ταλαιπωρούσε μέσω συνεχών συλλήψεων έναν πολίτη, γιατί θεώρησε ότι εκείνος θα έπρεπε να παρουσιάζεται στην ασφάλεια Άνω Πόλης και όχι σ’ εκείνη της Τούμπας, όπως προέβλεπε το βούλευμα απόλυσής του από τη φυλακή.

Έτσι «κάλυψαν» το λάθος τους

Αναφέρεται μεταξύ άλλων στο πόρισμα της ΕΔΕ ότι:  «η ανάκληση του βουλεύματος προκλήθηκε ως αποκορύφωμα μιας σειράς ατυχών ενεργειών διαφόρων Υπηρεσιών και Αρχών, με πρώτη την αποστολή για παρακολούθηση των περιοριστικών όρων του σε αναρμόδιο Τμήμα Ασφαλείας από αστυνομικό του Τμήματος Αναζητήσεων της Διεύθυνσης Ασφαλείας Θεσ/νίκης. Το τελικό αποτέλεσμα των ατυχών αυτών ενεργειών ήταν η κράτηση του ιδιώτη, μέχρι τελικά με νέο βούλευμα του Συμβουλίου Πλημ/κών Χανίων να αφεθεί ελεύθερος».

«Εξάλλου», επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη «οι μεταγενέστερες προσαγωγές οφείλονται στο γεγονός ότι δεν έγιναν ενέργειες από το Τμήμα Αναζητήσεων της Δ/νσης Ασφαλείας Θεσ/νίκης για τη διαγραφή των εκκρεμοτήτων από την εφαρμογή διωκτικών εγγράφων του συστήματος Police on Line».

Εκείνο που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι το γεγονός ότι παρά την παραδοχή της αστυνομίας ότι πρόκειται για δικό της λάθος, εκείνη αρνείται να επιβάλλει οποιεσδήποτε κυρώσεις με το σκεπτικό, σύμφωνα με το πόρισμα της ίδιας ΕΔΕ ότι: «οι προαναφερθείσες πράξεις και παραλείψεις των αστυνομικών χαρακτηρίζονται από πειθαρχικής πλευράς ως πλημμελής εκτέλεση των καθηκόντων τους εντούτοις, αφενός συντρέχει περίπτωση παραγραφής και αφετέρου δεν κατέστη δυνατό να διακριβωθεί τι ακριβώς συνέβη στο Τμήμα αναζητήσεων». Ως εκ τούτου δεν αποδόθηκαν πειθαρχικές ευθύνες στους υπαιτίους και η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο.

Επιπλέον, ο πολίτης δεν αποζημιώθηκε, καθότι, όπως επισημαίνει ο Συνήγορος «το αρχηγείο της ΕΛΑΣ ενημέρωσε ότι δεν προβλέπεται τέτοια περίπτωση καταβολής αποζημίωσης, καθώς η υπηρεσία μεριμνά μόνο για την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, συμβιβαστικών πράξεων και την έκδοση καταλογιστικών πράξεων».

Ο Συνήγορος του Πολίτη εκθέτει την ΕΛΑΣ

Στο πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, το οποίο εκθέτει την ΕΛΑΣ επισημαίνονται τα εξής:

1. Η Ελληνική Αστυνομία (Τμ. Αναζητήσεων της Δνσης Ασφαλείας Θεσ/νίκης) εσφαλμένα έστειλε πλην του ορθού και σε αναρμόδιο Τ.Α. το υπ’ αριθμ. 476/2007 βούλευμα του Συμβ. Πλημ. Χανίων. Από την Ε.Δ.Ε. δεν αποδίδεται πειθαρχική ευθύνη σε κανένα αστυνομικό, για την ενέργεια αυτή.

2. Η Εισαγγελία Πρωτοδικών και το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Χανίων αποφάνθηκαν για την άρση της υφ’ όρον απόλυσης, παρ’ ότι υπήρχαν αντιφατικές εκθέσεις παρουσίασης του κ. *** αφενός από το Τ.Α. Τούμπας που είχε οριστεί, το οποίο βεβαίωνε, κάθε μήνα, τη τήρηση των όρων από τον απολυθέντα και αφετέρου το Τ.Α. Άνω Πόλης, το οποίο ενημέρωσε για το αντίθετο. Η υπόθεση αυτή χρήζει διερεύνησης αρμοδίως. Κατ’ αποτέλεσμα, όπως προαναφέρθηκε, ο κ. ***, συνελήφθη και κρατήθηκε, για διάστημα οκτώ ημερών, προκειμένου να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής του. Χρειάστηκαν δικές του ενέργειες με το αντίστοιχο κόστος, μέσω δικηγόρου, για να ανακληθεί το βούλευμα με το οποίο ήρθη η υφ’ όρον απόλυσή του.

3. Παρ’ ότι η υπόθεση, μετά τη αρχική σύλληψη και κράτηση του ενδιαφερόμενου, διευκρινίστηκε, η Ελληνική Αστυνομία δεν διέγραψε από τον κατάλογο καταζητουμένων προσώπων τον κ. ***. Αυτό όμως δεν συνέβη ούτε και μετά τη πρώτη προσαγωγή του στο Α.Τ. Θερμαϊκού, όπου και πάλι, αν και προέκυψε ότι ο ενδιαφερόμενος δεν ήταν πραγματικά καταζητούμενος, δεν διαγράφηκε από το σχετικό κατάλογο της ΕΛΑΣ. Κατ’ αποτέλεσμα, ο ενδιαφερόμενος προσήχθη δύο φορές σε αστυνομικούς ελέγχους, καθότι εμφανιζόταν καταζητούμενος. Και πάλι όμως, από τη ΕΔΕ δεν αποδίδεται πειθαρχική ευθύνη σε κανένα αστυνομικό, για την ενέργεια αυτή.

4. Οι παραπάνω ενέργειες των αστυνομικών οργάνων συνιστούν, και κατά την ΕΔΕ (σελ. 14) πλημμελή εκτέλεση υπηρεσίας και ως εκ τούτου πειθαρχικό παράπτωμα (αρ. 13 § ε΄ ΠΔ 120/2008). Επιπλέον, όμως, η στέρηση της ελευθερίας του ενδιαφερομένου, χωρίς τη θέλησή του και χωρίς νόμιμο λόγο συνιστά «παράνομη κατακράτηση» κατ’ αρ. 325 ΠΚ. Παράλληλα, βέβαια, υπάρχει ανάγκη για την ηθική και υλική αποκατάσταση του παθόντος, ο οποίος υπέστη μια σοβαρή σωματική και ψυχική ταλαιπωρία, αφενός με τη καταβολή εύλογης αποζημίωσης, λόγω της παράνομης κράτησής του, και αφετέρου για έκφραση συγγνώμης για αυτόν, στο πλαίσιο της καλής (αστυνομικής) διοίκησης και σε ένδειξη σεβασμού προς τον πολίτη, σε περίπτωση άστοχης βλάβης του.

5. Η Ελληνική Αστυνομία αρχικώς υπέπεσε σε πολλαπλά διοικητικά σφάλματα (αποστολής σε λάθος Τ.Α., δύο φορές μη διαγραφή), πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να επανεξετάσει τα κενά και τις αστοχίες του υφισταμένου συστήματος διαχείρισης των συγκεκριμένων διωκτικών εγγράφων και τήρησης των καταλόγων καταζητούμενων προσώπων. Επιπλέον δεν κατάφερε να ανεύρει το ακριβές σημείο των σφαλμάτων αλλά ούτε και να εντοπιστεί το τυχόν υπεύθυνο άτομο, οπότε διαφαίνεται πρόβλημα τόσο στην ιχνηλασιμότητα των διαδικασιών όσο και την ελεγξιμότητα των αστυνομικών υπαλλήλων, αλλά και τη γενικότερη ανάγκη διαφάνειας και λογοδοσίας.

6. Η ΕΛ.ΑΣ. αρνήθηκε να προχωρήσει σε ηθική και υλική αποκατάσταση του παθόντος, δηλ. καταβολής αποζημίωσης και έκφρασης συγνώμης, παρ’ ότι αναγνώρισε με επίσημο τρόπο την πλήρη ευθύνη της, στην σωματική και ψυχική ταλαιπωρία του ενδιαφερομένου. Η στάση αυτή δεν είναι ορθή, από νομικής και διοικητικής απόψεως.

Οι προτάσεις της ανεξάρτητης αρχής

Πέραν των παραπάνω διαπιστώσεων προτείνεται στον υπουργό Δημόσιας Τάξης Βασίλη Κικίλια να διερευνηθεί η δυνατότητα, είτε µε βάση το ισχύον δίκαιο είτε µε σχετική τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας, εφόσον έχει προηγηθεί σχετική Ε∆Ε που αναγνωρίζει ευθύνη της Διοίκησης,  να καταβάλλεται εύλογη αποζημίωση στον παθόντα και να αναγνωρίζεται εγγράφως το σφάλμα και να εκφράζεται συγγνώμη προς αυτόν.

Επίσης, να μελετηθούν οργανωτικές αλλαγές οι οποίες θα καθιστούν δυνατή την ακριβή παρακολούθηση των διοικητικών διαδικασιών και την απόδοση προσωπικής ευθύνης σε αντίστοιχες περιπτώσεις διοικητικών σφαλμάτων.