Του Αδάμ Γιαννίκου
Για πιθανές επιπτώσεις της ελληνικής κρίσης στην Ιταλία έκανε λόγο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην έκθεσή του για τις προοπτικές της ιταλικής οικονομίας που ετοιμάστηκε πριν από ένα μήνα και δημοσιεύεται σήμερα.
Τη στιγμή που στις Βρυξέλλες παίζεται το ευρωπαϊκό μέλλον της Ελλάδας και λίγες μέρες μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος, το ΔΝΤ ξαναχτυπά. Με τους υπουργούς Οικονομικών και τους αρχηγούς κρατών της Ευρωζώνης γύρω από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, το Ταμείο δημοσιεύει τα συμπεράσματα της σύσκεψης του εκτελεστικού συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον την 1η Ιουλίου, πάνω στην έκθεση για την πορεία της ιταλικής οικονομίας που ετοίμασαν τα τεχνικά κλιμάκια του Ταμείου, δύο εβδομάδες νωρίτερα στις 16 Ιουνίου.
Η σειρά της Ιταλίας
Στην έκθεση (STAFF REPORT FOR THE 2015 ARTICLE IV CONSULTATION), το ΔΝΤ παραδέχεται εμμέσως πλην σαφώς ότι, παρά την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων, υπάρχει ορατός κίνδυνος η ιταλική οικονομία να χτυπηθεί μακροπρόθεσμα από δυσμενείς εξελίξεις στην Ελλάδα στην περίπτωση ενός Grexit. Η έκθεση αναφέρει ότι οι παράγοντες ρίσκου για την Ιταλία -ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγεται και η ελληνική κρίση- είναι εξισορροπημένοι, όμως αναμένεται σημαντική διάχυση της ελληνικής κρίσης (spillovers) αν οι κίνδυνοι γίνουν πραγματικότητα.
Με προσεκτικές διατυπώσεις, ο τεχνοκράτες του Ταμείου εφιστούν την προσοχή στους Ιταλούς πολιτικούς, καθώς «στασιμότητα και χαμηλός πληθωρισμός, που περιπλέκουν τις προσπάθειες για τη μείωση του δημόσιου χρέους, εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό καθοδικό κίνδυνο. Η εμπιστοσύνη μπορεί να πληγεί, εάν υποχωρήσει η δημόσια στήριξη στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων. Αν οι αρνητικές εξελίξεις της ελληνικής κρίσης δεν αντιμετωπιστούν με μια ευρεία πολιτική απάντηση, θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην Ιταλία, λόγω των επιδράσεων της έλλειψης εμπιστοσύνης στην οικονομία, αν και η άμεση έκθεση στον κίνδυνο είναι περιορισμένη».
Επισημαίνουν δε ότι «με την εμπιστοσύνη να κερδίζει μομέντουμ, ο κίνδυνος μετάδοσης από δυσμενείς εξελίξεις στην Ελλάδα είναι περιορισμένος στο εγγύς μέλλον». Τονίζει, όμως, ότι «υπάρχουν μεγαλύτερες ανησυχίες για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, εάν η αντίληψη για μη-αντιστρεψιμότητα του ευρώ αλλάξει μόνιμα», με άλλα λόγια έαν η Ελλάδα αποχωρήσει από το ευρώ.
Οι μεταρρυθμίσεις είναι μονόδρομος
Στα συμπεράσματά τους, τα τεχνικά κλιμάκια του ΔΝΤ αναφέρουν ότι η Ιταλία πραγματοποιεί ταυτόχρονα μεταρρυθμίσεις σε πολλά επίπεδα που είναι συνεπείς με τις συμβουλές του Ταμείου. Η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων αυτών έχει αρχίσει να ξεπληρώνεται, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αλλά είναι σημαντικό η ανάκαμψη να εδραιωθεί: «Είναι ουσιώδες η σταθερή και στέρεη ανάπτυξη να στηρίξει τις προσπάθειες απομόχλευσης στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, να μειώσει τα επίπεδα απαράδεκτης ανεργίας (ιδίως ανάμεσα στους νέους) και να απελευθερώσει πλήρως τα οφέλη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».
Δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερη στιγμή το ΔΝΤ να δημοσιοποιήσει την έκθεση και να μπει για άλλη μια φορά σφήνα στις ευρωπαίκές υποθέσεις. Όταν, στις 18 Μαΐου, το ΔΝΤ δημοσιοποίησε τα προκαταρκτικά συμπεράσματα των συζητήσεων ανάμεσα στα τεχνικά κλιμάκια και της ιταλικές αρχές, δεν υπήρχε καμία αναφορά στην Ελλάδα. Τότε, το ΔΝΤ αρκέστηκε να μιλήσει για «παράθυρο ευκαιρίας για την αναζωογόνηση της (ιταλικής) οικονομίας». Σήμερα, δείχνει την πόρτα.
