Απογοητευτικά τα στοιχεία για την ισότητα φύλου στην ΕΕ

Ενώ σε λίγους μήνες θα κλείσουν 25 χρόνια από την υιοθέτηση της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου για την ισότητα των φύλων σε διεθνές επίπεδο, η πρόοδος που έχει σημειώσει η Ευρώπη είναι απελπιστικά αργή, κανένα από τα κεφάλαιά της δεν έχει απαξιωθεί και νέες προκλήσεις έχουν αναδυθεί, όπως οι έμφυλες διαστάσεις του προσφυγικού και του μεταναστευτικού, οι κίνδυνοι από την ψηφιοποίηση και οι συνέπειές της στην αγορά εργασίας, η διαιώνιση των διακρίσεων που μπορεί να υπάρξουν με την τεχνητή νοημοσύνη ή η κυβερνοπαρενόχληση.

Η πραγματικότητα που περιέγραψε η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα Φύλου (EIGE), Βιργκίνια Λάνγκμπακ, στη διάσκεψη υψηλού επιπέδου με θέμα «Η Ευρώπη για την Ισότητα των Φύλων: Κάνοντας απολογισμό – Αναλαμβάνοντας Δράση», που οργάνωσε η φινλανδική προεδρία, δείχνει πως τα μέτρα που έχουν υιοθετηθεί είναι ιδιαίτερα ανεπαρκή.

Στη Διάσκεψη συζητήθηκαν πολλές πλευρές της σχέσης ανάμεσα σε οικονομία και ισότητα φύλων και οι σχετικές μελλοντικές πολιτικές της Ε.Ε., ενώ παρουσιάστηκαν τα πρώτα πορίσματα της έκθεσης αξιολόγησης της υλοποίησης των στόχων της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στην Ε.Ε., με έμφαση στα τελευταία πέντε χρόνια.

Τα στοιχεία που ανέλυσε ο Γιάκομπ Κάισλ, του τμήματος Στατιστικής του EIGE, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας:

– 7,7 εκατ. Ευρωπαίες έναντι 500.000 Ευρωπαίων είναι εκτός αγοράς εργασίας για να φροντίζουν μέλη της οικογένειας. Επιπλέον, 9 εκατ. γυναίκες έναντι 600.000 αντρών δουλεύουν σε καθεστώς μερικής απασχόλησης λόγω των υποχρεώσεών τους στον τομέα της φροντίδας. Για την πλειονότητα η μερική απασχόληση δεν είναι επιλογή αλλά ανάγκη

– Οι Ευρωπαίες αφιερώνουν 13 ώρες την εβδομάδα περισσότερες από τους Ευρωπαίους σε μη αμειβόμενες εργασίες νοικοκυριού και φροντίδας. Συνολικά οι γυναίκες αφιερώνουν διπλάσιες ώρες από τους άντρες σε εργασίες φροντίδας.

– Το χάσμα στις αμοιβές παραμένει στο 16%, ενώ στις συντάξεις ξεπερνά το 35%.

– Η 1 στις 3 Ευρωπαίες έχει γνωρίσει την έμφυλη βία, η 1 στις 2 τη σεξουαλική παρενόχληση, η 1 στις 5 έχει παρενοχληθεί ψηφιακά και οι γυναικοκτονίες αυξάνονται δραματικά. Αλλά συνολικά στην Ε.Ε. οι κλίνες σε καταφύγια για κακοποιημένες γυναίκες δεν είναι ούτε οι μισές από όσες απαιτούνται.

– Οι γυναίκες αποτελούν το 52% των Ευρωπαίων, αλλά εκπροσωπούν το 31,2% στα εθνικά κοινοβούλια, το 33,3% στα περιφερειακά, το 32,1% στην τοπική αυτοδιοίκηση, μόνο το 17,5% των εκτελεστικών μελών των Δ.Σ. των μεγαλύτερων επιχειρήσεων της Ε.Ε. και μόλις το 7,2% των προέδρων τους.

Για την Τίνα Αστολα, επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης και Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διανύουμε ένα πρόσφορο «πολιτικό μομέντουμ» για να προχωρήσει η ισότητα φύλου γιατί για πρώτη φορά διορίστηκε γυναίκα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής -η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που έχει δεσμευτεί να αναλάβει δράση σε αυτόν τον τομέα-, υπάρχει ο μεγαλύτερος αριθμός γυναικών στην ιστορία του Ευρωκοινοβουλίου (40,7%), ίση σχεδόν εκπροσώπηση φύλων (13 γυναίκες, 14 άνδρες) στους επιτρόπους και επίτροπος για θέματα ισότητας, η Ελένα Ντάλι, «πρωτοβουλίες που θέτουν τις γυναίκες στον πυρήνα των κέντρων λήψης αποφάσεων και στο επίκεντρο των πολιτικών».

Παρουσιάζοντας τις προθέσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Τίνα Αστολα σημείωσε πως τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας της η κ. Φον ντερ Λάιεν θα εισαγάγει δεσμευτικά μέτρα διαφάνειας στις αμοιβές· θα συνεχίσει την εφαρμογή του Προγράμματος Δράσης 2017-2019 για την αντιμετώπιση του χάσματος αμοιβών· θα πάρει μέτρα για να ξεμπλοκάρει την πρόταση για ποσοστώσεις γυναικών στα Δ.Σ. των επιχειρήσεων, που έχει παγώσει από το 2012· θα επιδιώξει να ενσωματώσουν τα Εξάμηνα την κοινωνική και έμφυλη διάσταση· θα προωθήσει την προσχώρηση της Ε.Ε. στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών· και θα παρουσιάσει μια νέα Στρατηγική Ισότητας Φύλων, «ευρεία, φιλόδοξη και χωρίς αποκλεισμούς».

Αλλά, το «πολιτικό μομέντουμ» μάλλον σκεπτικισμό προκαλεί, τόνισε η Γκαμπριέλε Αμπελς, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Τoύμπινγκεν της Γερμανίας, θυμίζοντας πως «οποιαδήποτε στρατηγική θα εξαρτηθεί από το Συμβούλιο, όπου εκπροσωπούνται τόσες συντηρητικές, λαϊκιστικές και κάποιες ανοιχτά ακροδεξιές κυβερνήσεις, και από το νέο Ευρωκοινοβούλιο, που έχει μεγαλύτερη παρουσία αυτών των δυνάμεων. Είναι πολύ δύσκολο να έχουμε συναινέσεις και πλειοψηφίες σε προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα εισαγάγουμε εργαλεία έμφυλου αντίκτυπου; Θα υπάρχει προϋπολογισμός ώστε να υλοποιηθούν οι πολιτικές; Θα προορίσουν τα ταμεία σημαντικούς πόρους για την υλοποίησή τους; Πώς να είναι κανείς αισιόδοξος, όταν κατά την ακρόασή τους ρωτήθηκαν οι υποψήφιοι επίτροποι για την οριζόντια διάσταση του φύλου κι ο ένας στους τρεις δεν είχε ιδέα τι είναι αυτό;».

Δεν μπορεί να υπάρχουν πολιτικές ισότητας χωρίς αποκατάσταση και διεύρυνση των εργασιακών δικαιωμάτων, τόνισε η Γκλόρια Μιλς, επικεφαλής της Επιτροπής Γυναικών της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ETUC): «Καμία πολιτική φύλου δεν μπορεί να επιτύχει αν δεν ισχύουν οι υποχρεωτικές συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις. Δεν αρκεί μόνο διαφάνεια στους μισθούς για να κλείσει το χάσμα. Απαιτούνται μέτρα όπως η αύξηση των κατώτατων μισθών, που ωφελεί όλους, αλλά ιδίως τις γυναίκες που κατά συντριπτική πλειοψηφία αμείβονται με αυτούς».

Και το σημαντικότερο, αν δεν αλλάξουν οι οικονομικές πολιτικές ώστε να συνάδουν με τις κοινωνικές και να μην βαθαίνουν τα έμφυλα χάσματα, όπως έχει γίνει με τα πακέτα λιτότητας που επιβάλλονται, επισήμανε η Ζάχρα Ραζάβι της οργάνωσης Γυναίκες του ΟΗΕ: «Με την κρίση πρώτες κόπηκαν οι κοινωνικές δαπάνες, επιδεινώνοντας τη θέση των γυναικών. Οι κοινωνικές δαπάνες δεν είναι κατανάλωση, είναι επένδυση. Ακόμη κι όταν οι χώρες είναι χρεωμένες, τους επιτρέπεται να κάνουν επενδύσεις σε υποδομές όπως δρόμους, λιμάνια, κ.λπ. Θα έπρεπε να υπάρχει η ίδια δυνατότητα εξαίρεσης και των δαπανών για δημόσιες υπηρεσίες: συνιστούν κοινωνικές υποδομές και θα έπρεπε να προστατεύονται και να παραμένουν εκτός πακέτων λιτότητας».

* Πηγή: efsyn.gr